Co i jak czytają młodzi? ERGO Hestia zbadała czytelnictwo

ERGO Hestia opublikowała wyniki badań czytelnictwa dzieci i młodzieży. To jedna z nielicznych w Polsce analiz obejmujących grupę wiekową 10–15 lat, czyli naturalnych odbiorców konkursu Literacka Podróż Hestii.

Badania miały charakter ilościowy i przeprowadzono je na ogólnopolskiej próbie losowo-kwotowej. Uczestniczyli w nich młodzi ludzie oraz ich rodzice, a ich celem było zebranie aktualnych informacji o stanie czytelnictwa oraz postawach i preferencjach względem książek wśród dzieci i młodzieży w pierwszej połowie 2025 roku. Na zlecenie ERGO Hestii badania zrealizowała agencja Inny Format.

Pokolenie, które czyta po swojemu

Z badań wyłania się obraz pokolenia, które nadal chce czytać, ale „po swojemu”. Młodzi cenią książki, które pozwalają się oderwać od codzienności, są pełne humoru, mają bohaterów z krwi i kości oraz historie, w których mogą się przejrzeć. To właśnie te emocje, lekkość i możliwość utożsamienia się z postacią sprawiają, że książka staje się ich osobistym wyborem, a nie obowiązkiem. Badania przeprowadzone na zlecenie ERGO Hestii pokazują też, że mimo dynamicznych zmian technologicznych i konkurencji ze strony ekranów, książka pozostaje zauważalnym elementem kultury młodych, choć sama praktyka czytania staje się coraz bardziej zróżnicowana.

Papier ma się dobrze

W 1. połowie 2025 roku połowa badanych dzieci przeczytała nie więcej niż trzy książki, co piąte dziecko przeczytało 4-5 książek, tyle samo – więcej niż 5 książek. Dziewczęta czytają częściej i chętniej niż chłopcy, a aż 92% młodych czytelników i czytelniczek wybiera książki papierowe. Dla większości młodych książka wciąż jest przede wszystkim obowiązkiem szkolnym. Choć sporo badanych deklaruje, że czyta wszystkie lub prawie wszystkie lektury szkolne, tylko co dziesiąte dziecko uważa je za naprawdę ciekawe i inspirujące.

Wartościowa literatura dla dzieci i młodzieży nie tylko bawi i uczy, to również literacki kompas, który pomaga orientować się w dynamicznie zmieniającym się świecie i rozwijać wrażliwość na problemy innych. Aby lepiej zrozumieć, czym jest dzisiaj książka dla młodej osoby, zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie własnych badań czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Analiza danych przyniosła nam zarówno zaskakujące obserwacje, jak i potwierdziła nasze wcześniejsze przewidywania. Jedno jest pewne - badania pozwalają nam się jeszcze lepiej przygotować się do trudnego zadania, jakim jest promocja czytelnictwa wśród współczesnych nastolatków – mówi Maria Rosa, dyrektorka Departamentu Marketingu i PR ERGO Hestii oraz prezeska Fundacji Artystyczna Podróż Hestii.

Przykład idzie z góry

Co ciekawe, badanie potwierdziło również silną zależność między czytelnictwem dzieci i rodziców. Tam, gdzie dorośli czytają, dzieci robią to częściej i z większą ciekawością. To pokazuje, że czytanie to nie tylko indywidualny nawyk, ale także relacja i przykład budowany wspólnie, w domu. Chociaż większość rodziców deklaruje, że lubi czytać, jedynie co piąty aktywnie wspiera literackie zainteresowania swoich dzieci, np. poprzez wspólne lektury czy rozmowy o książkach.

Wyniki badań posłużą zespołowi Literackiej Podróży Hestii do dalszego rozwijania programów wspierających czytelnictwo oraz projektowania działań skierowanych do młodych odbiorców i odbiorczyń literatury.

Pełny raport czytelnictwa dzieci i młodzieży, wraz z analizą pozyskanych danych, dostępny jest na stronie: literackapodrozhestii.pl

***

Literacka Podróż Hestii to konkurs organizowany cyklicznie od 2021 roku, który wyróżnia autorów i autorki powieści, opowiadań i komiksów napisanych z myślą o młodych czytelnikach i czytelniczkach w wieku 10-15 lat. W trakcie konkursowego roku Kapituła wyróżnia kilka tytułów, a najlepszy z nich otrzymuje Nagrodę Literacka Podróż Hestii w wysokości 50 tys. złotych. Mecenasem Nagrody Literacka Podróż Hestii jest Grupa ERGO Hestia. Konkurs organizuje Fundacja Artystyczna Podróż Hestii w partnerstwie z Fundacją Wisławy Szymborskiej. ERGO Hestia jest też Partnerem Strategicznym Nagrody im. Wisławy Szymborskiej - jednej z najważniejszych nagród literackich w Polsce.

Fundacja Artystyczna Podróż Hestii prowadzi w imieniu Sopockiego Towarzystwa Ubezpieczeń ERGO Hestia SA rozbudowany program mecenatu kultury i sztuki, a także projekty art brandingowe i edukacyjne. Od ponad 20 lat bierze aktywny udział w dyskursie polskiej sztuki współczesnej. Na polu sztuk wizualnych współpracuje m.in. z najważniejszymi instytucjami zajmującymi się sztuką współczesną w kraju i za granicą. Od roku 2023 Fundacja APH prowadzi Ogólnopolski Program Dotacyjny, który wspiera rozwój krajowej sceny artystycznej. Działa też na rzecz promocji polskich twórców i twórczyń związanych z 20-letnią historią konkursu Artystyczna Podróż Hestii. Od roku 2021 organizuje też konkurs Literacka Podróż Hestii.