Ponad połowa gospodarstw domowych ma nadwyżki finansowe. Przybywa osób, które nie mają problemów ze spłatą zobowiązań

Nastroje wśród konsumentów w Polsce poprawiają się. W ślad za tym trendem idzie chęć ponoszenia większych wydatków na dobra trwałe.

Takie wnioski można wyciągnąć z najnowszej edycji badania „Sytuacja na rynku consumer finance”. Opracowuje je co kwartał Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej (IRG SGH).

Efektem badań są m.in. wskaźniki: Barometr Rynku Consumer Finance (BRCF) oraz Barometr Obsługi Zobowiązań (BOZ). Oto podsumowanie najnowszych wyników.

Prognozy dla gospodarki są dobre. To wpływa na konsumentów

Z danych ZPF i IRG SGH (IV kw. 2023 r.) wynika, że 57 proc. respondentów ma nadwyżki finansowe. Deklarują oni, że są w stanie odkładać pieniądze z bieżących dochodów. Przed rokiem odsetek podobnych odpowiedzi nie przekraczał 45 proc. 

Ubywa również osób, które spodziewają się pogorszenia swojej sytuacji finansowej w ciągu najbliższych 12 miesięcy - negatywne prognozy deklaruje jedna trzecia ankietowanych, podczas gdy przed rokiem pesymiści stanowili 62 proc. respondentów.

- Zaobserwowana poprawa ocen sytuacji gospodarczej i finansowej może wynikać przede wszystkim z lepszych danych makroekonomicznych i prognoz, które docierają do konsumentów. Warto zwrócić uwagę na to, że część ekonomistów w tym roku spodziewa się wzrostu PKB w Polsce nawet do 4 proc. - wskazuje dr Sławomir Dudek, ekonomista IRG SGH i współautor badania.

Polacy chętniej wydają pieniądze na dobra trwałe

Wraz ze wzrostem optymizmu konsumentów w górę poszła również ich skłonność do ponoszenia wydatków na dobra trwałe. Jest ona w wyraźnym trendzie wzrostowym: 52,7 proc. respondentów deklaruje chęć wydania pieniędzy na dobra trwałe, podczas gdy przed rokiem ich odsetek sięgnął 41,9 proc.

Ankietowani chętniej zapowiadają zakupy mieszkań lub domów, a także wydatki remontowe. 14,6 proc. wskazało, że inwestycja w mieszkanie lub dom w ciągu najbliższych 12 miesięcy jest w ich przypadku możliwa (10,8 proc. w IV kw. 2022 r.). Z kolei remont zapowiada 28 proc. respondentów (22,2 proc. w IV kw. 2022 r.).

Przynajmniej częściowe sfinansowanie zakupu mieszkania lub domu kredytem planuje 81,2 proc. osób, które zadeklarowały prawdopodobieństwo takiej inwestycji.

Jak Polacy radzą sobie ze spłatą zobowiązań?

Najnowsza edycja badań ZPF i IRG SGH pokazuje, że poprawia się również sytuacja Polaków w zakresie regulowania swoich zobowiązań* finansowych. Ich bezproblemową obsługę, a więc terminowe płatności, deklaruje 68,6 proc. respondentów. Warto przypomnieć, że w okresie pandemii ze spłatą zobowiązań bez problemu radziło sobie 66 proc. osób, a w okresie rekordowo wysokiej inflacji i stóp procentowych - 64 proc.

Z małymi problemami w bieżącej obsłudze zobowiązań zmaga się obecnie co czwarte gospodarstwo domowe, na duże problemy wskazuje 7,2 proc. ankietowanych.

- Jeżeli chodzi o prognozy dotyczące terminowej spłaty zobowiązań, to w tym przypadku również dominuje grupa gospodarstw domowych, które nie spodziewają się problemów. Jednak charakterystyczna dla naszego badania jest większa ostrożność respondentów. Dlatego odsetek odpowiedzi wskazujących na bezproblemową obsługę zobowiązań w kolejnych miesiącach jest niższy
i tym razem wyniósł 54,4 proc. - mówi dr Sławomir Dudek.

Barometr Rynku Consumer Finance i Barometr Obsługi Zobowiązań. Wyniki

W IV kw. 2023 r. wartość Barometru Rynku Consumer Finance (BRCF) wyniosła 100 pkt. (+3 pkt. kw/kw). Wskaźnik jest w trendzie wzrostowym od pięciu kwartałów.

Z kolei Barometr Obsługi Zobowiązań w IV kw. 2023 r. wyniósł 97,1 pkt. (-2,3 pkt. kw/kw). - Zgodnie z danymi Komisji Nadzoru Finansowego jakość obsługi kredytów konsumpcyjnych w sektorze bankowym jest stabilna, a udział kredytów zagrożonych wyniósł na koniec listopada 2023 r. 8,2 proc. - przypomina dr Sławomir Dudek.

Wyniki wskaźników BRCF i BOZ prezentujemy na poniższych wykresach.

* Przez zobowiązania rozumiemy regularne płatności (np. czynsz, opłaty za telefon, Internet, TV, energię, gaz, ogrzewanie, wodę, czesne, podatki, składki ZUS/NFZ itp.) oraz raty kredytów, pożyczek, leasingu.