Polski rynek e-commerce rozwija się najbardziej dynamicznie w Europie. Czy e-commerce rozpędzi branżę transportową?

Według najnowszego raportu „Rynek towarowy i logistyczny w Polsce – wzrost, trendy i prognozy na lata 2020-2025” CARG dla rodzimej branży TSL wyniesie około 4 proc.[1] Wiąże się to między innymi z budową nowej powierzchni magazynowej oraz rozwojem segmentu e-commerce. Wzrost handlu w Internecie stanowi motor napędowy przewozu towarów krajowych i transgranicznych. E-commerce jest wymieniany jako jeden z trendów mających wpływ na transport i logistykę w najbliższych latach. Co więcej wymusi na branży szybsze inwestycje w cyfryzację, gdyż zarządzanie danymi w modelu SaaS, monitorowanie pojazdów, a tym samym ładunków, w czasie rzeczywistym oraz systemy do planowania frachtów to obligo firm, które chcą pozostać konkurencyjne względem zachodnich operatorów logistyczno-transportowych.

Makrotrendy w sektorze TSL

Analiza „Transport drogowy w Europie”[2] wskazuje, że do 2024 roku ma on wzrosnąć o 31,47 mld dolarów[3], a napędzany będzie przez dynamicznie rozwijającą się branżę e-commerce, która ma mieć wpływ na przewozy ciężarówkami i busami, będące integralną częścią transportu intermodalnego.

Wymiana handlowa oparta na pracy przewoźników nie ulegnie rewolucji w najbliższym czasie, choć e-commerce będzie miał coraz większe przełożenie na rodzaj przewożonych ładunków, wzrost znaczenia frachtów drobnicowych oraz powstawanie hubów przeładunkowych. Jednak w głównej mierze odbije się na zwiększeniu powierzchni magazynowych usytuowanych w strategicznych lokalizacjach oraz konieczności dostosowania się do nowych reguł gry. Będą nimi coraz śmielej stosowane i pożądane przez zleceniodawców narzędzia digital. E-commerce wymusi na logistyce oraz firmach spedycyjno-transportowych inwestycje w nowe technologie, na czym finalnie zyskają obie strony – mówi Tomasz Czyż z Grupy Inelo, ekspert GBox.

Handel elektroniczny tylko przyspieszy innowacje w TSL, a firmy elastyczne i zwinnie reagujące na nowe warunki dobrze wykorzystają narzędzia cyfrowe w postpandemicznej rzeczywistości. Według specjalistów branży spedycji i logistyki, to cyfryzacja i automatyzacja procesów są głównymi siłami, które pomogą zachować lub zwiększyć dotychczasową rentowność przedsiębiorstw przewozowych oraz centrów logistycznych. E-commerce będzie te tendencje napędzać.

E-commerce a logistyka – czy ma przełożenie na transport?

Zakupy online w 2020 roku – tak duży wskaźnik wzrostu tego sektora w skali globalnej – nieodwracalnie zmieniły zachowania konsumentów na całym świecie. To powoduje, że rynek przewozów drogowych widzi konieczność dostosowania się do wymagań technologicznych coraz częściej stawianych przez kontraktorów. Chodzi głównie o transparentność realizowania zleceń oraz zarządzanie frachtami z dostępem do wszystkich danych wysyłanych przez pojazd, zleceniodawcę czy centrum dystrybucji. Uzupełnianie zapasów magazynowych czy przesyłki ekspresowe będą po pierwsze, sprzyjały rozwojowi przewozów drogowych, po drugie, kryterium wyboru podwykonawcy będzie nie tylko cena, a gwarancja jakości i terminowość wykonania usługi.

W momencie odmrażania gospodarek po „lockdownie” wiele firm transportowych postanowiło zainwestować w naczepy do podejmowania zleceń kurierskich. Jednym z warunków, by realizować frachty w branży kurierskiej jest dysponowanie naczepami o budowie stałej – tzw. boxy. Zamiast drzwi montowana jest roleta, co daje możliwość otwierania i zamykania bez konieczności odstawiania samochodu od rampy. Niektórzy przewoźnicy tak właśnie zareagowali na wzrost znaczenia e-commerce w ostatnim czasie i postanowili rozwijać firmę w tym kierunku, a w równocześnie stają w przetargach, szukając nowych zleceniodawców – wyjaśnia Tomasz Czyż z GBox.

Jest o co walczyć. Handel elektroniczny w Polsce osiągnął już 1,5 proc. udziału w rynku.[4] Na świecie od 2019 roku aż 13 proc. towarów było kupowanych przez Internet. Dla porównania w 2014 roku zakupy online stanowiły jedynie 6 proc.[5] Pandemia koronawirusa tylko przyspieszyła rozwój e-commerce, a tym samym nowych zachowań konsumenckich. Kupujemy więcej w Internecie, co widać również w zapotrzebowaniu na powierzchnie magazynowe. Jak wynika z badań branżowych, w Polsce najemcy e-commerce potrzebują do trzech razy więcej powierzchni niż tradycyjni sprzedawcy. Obecnie około 25 proc. wszystkich mkw. magazynów przeznaczonych jest na obsługę handlu elektronicznego,[6] a popyt na nieruchomości przemysłowe będzie dalej rósł. Stany magazynowe towarów trzeba uzupełniać, stąd więcej ciężarówek niż wcześniej wozi na przykład paczki od Amazon do centrów dystrybucji. Niektórzy przewoźnicy planują specjalizować się w tym segmencie.

E-commerce a zarządzanie operacjami transportowo-spedycyjnymi

Operatorzy logistyczni uważnie śledzą sytuację na rynku e-commerce. Oprócz oferowania dodatkowej powierzchni magazynowej, kluczowe są także elastyczność oraz dysponowanie narzędziami IT i takimi rozwiązaniami z zakresu nowoczesnych technologii, które zapewnią obsługę zleceń online, stały dostęp do danych w czasie rzeczywistym, efektywne zarządzenie pracą centrum dystrybucji. Dokładnie te same wymagania coraz częściej stawiane są firmom z branży transportowej. Spedytorzy, którzy pracują na systemach telematyki i TMS, przyznają, że stanowią one duże ułatwienie w realizowaniu operacji w transporcie drogowym oraz intermodalnym i taka właśnie obsługa frachtów, gdzie widoczny jest postęp zlecenia, a dane dostępne są w modelu SaaS, staje się standardem na zachodnich rynkach Europy. Zauważalny jest również  większy zwrot w kierunku systemów ETA (Estimated Time of Arrival), czyli bardziej precyzyjnego planowania czas dojazdu ciężarówki na załadunek i rozładunek.

Cyfryzacja TSL oraz wzrost znaczenia e-commerce wymieniane są najczęściej w globalnych i europejskich raportach, analizujących dominujące trendy rozwoju tej branży. O ile digitalizacja stanowiła jedną z sił już od jakiegoś czasu, to polski e-commerce, który długo utrzymywał się w handlu detalicznym na poziomie nieprzekraczającym 5 proc., teraz rozwija się najbardziej dynamicznie na starym kontynencie. Rośnie o ponad 18 proc. rocznie.[7] – mówi ekspert GBox, Grupa Inelo. - Handel elektroniczny nie spowoduje od razu zmian w liczbie frachtów czy pokonywanych tonokilometrów przez ciężarówki w przewozach transgranicznych. W kraju faktycznie udział pojazdów typu tir w transportach kurierskich może być bardziej widoczny, ale zagranicą nadal będziemy wozić najwięcej towarów z sektora wydobywczego oraz komponentów dla automotive. Mimo to należy uważnie obserwować rynek i przyglądać się czynnikom, które go kształtują. E-commerce będzie jednym z ważniejszych motorów napędowych gospodarek w przyszłości, a tym samym może mieć przełożenie na transport drogowy, bo właśnie w tym systemie transportujemy najwięcej towarów. Pewne jest też, że e-commerce przyspieszy cyfryzację zarówno logistyki, jak i przewoźników i spedytorów – podsumowuje Tomasz Czyż.

[1] Compound Annual Growth Rate.

[2] Road Freight Transportation Market in Europe 2020-2024.

[3] Ponad 118 mld złotych, wg średniego kursu dolara we wrześniu 2020.

[4] Panel Gospodarstw Domowych. GfK Polonia. Dane z czerwca 2020 roku.

[5] Euromonitor International 2020.

[6] Rynek transportowy i logistyczny w Polsce – wzrost, prognozy, trendy w latach 2020-2024.

[7] Za Magazyn Menedżerów Transportu, wrzesień 2020. Dane GUS.