Na co pożyczamy najchętniej?

Według badania „Sytuacja na rynku consumer finance”, zrealizowanego w I kwartale 2018 r. przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych i Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH, co czwarty Polak środki z uzyskanego kredytu lub pożyczki wydaje na zakup drobnych dóbr trwałych, na przykład sprzętu RTV-AGD. Odsetek ten utrzymuje się na podobnym poziomie od pięciu lat.

Regularnie spada natomiast liczba tych gospodarstw, które zaciągają kredyt bądź pożyczkę na spłatę wcześniej zaciągniętego zobowiązania. Odsetek ten, wynoszący dziś 17,5%, w ciągu ostatnich dziesięciu lat zmniejszył się aż o 1/3.

– Bardzo dobrze należy oceniać fakt, iż polscy kredytobiorcy korzystają z dobrej koniunktury, obniżając skalę swojego zadłużenia przeterminowanego, co będzie miało pozytywne znaczenie dla dalszej poprawy ich sytuacji finansowej w przyszłości – powiedział Andrzej Roter, Prezes KPF.

Kolejną, istotną grupą, stanowiącą 14,7%, są osoby zaciągające pożyczkę lub kredyt na pokrycie wydatków związanych z nagłymi potrzebami, na przykład na pokrycie kosztów leczenia, wypadku lub  operacji. To dwukrotnie więcej niż przed rokiem, ale podobnie jak w poprzednich okresach realizacji badania.

Do zaciągania kredytu lub pożyczki na cele czysto konsumpcyjne, na przykład wakacje lub święta, w I kwartale br. przyznało się 12,5% ankietowanych – o 1/4 więcej niż w 2016 roku i najwięcej od początku realizacji badania. Przyczyna takiego stanu rzeczy może leżeć w ambicjach zakupowych Polaków, umotywowanych faktem, iż coraz bardziej mogą oni sobie pozwolić na zaciąganie kredytów bądź pożyczek również na takie, okazjonalne cele.

Zakup mieszkania lub domu ze środków pochodzących z kredytu zrealizowało 12,4%, a samochodu – 8%.

Mieszkanie i samochód z oszczędności, a nie na kredyt

Jeśli chodzi o przyszłe plany kredytowe Polaków, to dominującym trendem jest spadek liczby gospodarstw domowych, planujących zakup jakichkolwiek dóbr trwałych ze środków pochodzących z kredytu. Obecnie taki cel rozważa 42,5% ankietowanych, planujących zaciągnięcie kredytu lub pożyczki – aż o ponad 1/3 mniej niż 10 lat temu.

Pomimo rosnącego popytu na mieszkania, skłonność Polaków do sfinansowania zakupu własnego lokum na kredyt jest relatywnie niewielka. W bieżącym kwartale odsetek gospodarstw domowych deklarujących taki cel kredytu po raz pierwszy w historii badania znalazł się poniżej granicy 50% i wyniósł zaledwie 43,6%, podczas gdy jeszcze przed rokiem było to 59,5%.

– Świadczy to o rosnącej zamożności Polaków, którzy nawet na zakup mieszkania mogą sobie pozwolić bez sięgania po dodatkowe środki, jednak również na dość dużą ostrożność polskich gospodarstw domowych wobec możliwości zaciągania kredytu – nawet w przypadku tak znaczącego wydatku, jakim jest mieszkanie – wyjaśnia dr hab. Piotr Białowolski z Uniwersytetu Harvarda, współpracujący z KPF przy realizacji badania.

W obecnym kwartale w grupie gospodarstw domowych planujących zakup samochodu, udział tych, którzy planują sięgnięcie po kredyt celem sfinansowania tego wydatku wzrósł nieznacznie względem poprzedniego kwartału i wyniósł 40%. Pomimo wzrostu w stosunku do poprzedniego kwartału jest to jednak wynik niższy o 16% niż przed rokiem i nieco poniżej długookresowej średniej, wynoszącej 42%.

W obszarze finansowania wydatków na remont utrzymuje się neutralny, stabilny trend. Finansowanie wydatków remontowych wciąż odbywa się głównie ze środków własnych, co potwierdza udział brak skłonności do sięgnięcia po kredyt na ten cel przez prawie 3/4 gospodarstw domowych.

– Wydaje się, że tendencja w obszarze poważnych zakupów jest bardzo stabilna, na co duży wpływ mają czynniki makroekonomiczne, w tym nietypowe dla naszego kraju warunki, jak: deflacja, rosnące płace czy malejące bezrobocie. Determinują one decyzje gospodarstw domowych w kategorii „poważne wydatki”. Niskie stopy oprocentowania depozytów odwracają gospodarstwa domowe od długoterminowego oszczędzania. Tym należy tłumaczyć wysoki udział transakcji gotówkowych na rynku mieszkaniowym oraz coraz bardziej widoczne samofinansowanie – podsumowuje dr Mirosław A. Bieszki, Doradca KPF ds. ekonomicznych.

***