Kogo będą zatrudniać firmy w 2026? Dyplom schodzi na drugi plan. 78% firm rekrutuje wg doświadczenia

Polski rynek pracy mocniej premiuje praktykę niż dyplom pracowników. Aż 78% przedsiębiorców zawsze zwraca uwagę na doświadczenie zawodowe kandydatów, a 72% poszukuje przede wszystkim twardych kompetencji, wynika z raportu EFL „Wykształcenie czy doświadczenie? Co pomaga w biznesie? Pod lupą”. Choć wykształcenie formalne nadal ma znaczenie, bierze je pod uwagę 62% firm, to jego rola silnie zależy od skali biznesu. W średnich firmach liczy się dla 77% pracodawców, w mikrofirmach już tylko dla 52%.

- Wyniki naszego raportu pokazują, że w codziennej rekrutacji przedsiębiorcy przede wszystkim szukają ludzi, którzy potrafią „wejść w rolę” i szybko odnaleźć się w realiach biznesowych. Doświadczenie i twarde kompetencje zawodowe są dla nich większą gwarancją sukcesu, zwłaszcza w firmach, które działają w dynamicznym otoczeniu i nie mają przestrzeni na długie wdrażanie pracowników. Jednocześnie w większych organizacjach wykształcenie formalne nadal odgrywa istotną rolę, szczególnie tam, gdzie liczą się specjalizacja i jasno zdefiniowane procesy. To pokazuje, że rynek pracy nie jest jednorodny, a celowana rekrutacja jest dopasowana do skali i specyfiki biznesu – podkreśla Paweł Bojko, wiceprezes zarządu EFL.

Dyplom ważniejszy w większych firmach

Z raportu EFL „Wykształcenie czy doświadczenie? Co pomaga w biznesie. Pod lupą” wynika, że ogółem 62% przedsiębiorców w procesie rekrutacji zawsze bierze pod uwagę wykształcenie kandydatów do pracy, a kolejne 14% zwraca na nie uwagę wyłącznie w przypadku stanowisk specjalistycznych. Jednocześnie dla niemal co czwartej firmy (24%) wykształcenie formalne nie ma znaczenia w procesie rekrutacji. Różnice są wyraźnie widoczne w zależności od wielkości organizacji. W mikrofirmach ponad jedna trzecia pracodawców nie bierze wykształcenia pod uwagę w ogóle (37%), podczas gdy w średnich firmach tylko 6% deklaruje brak zainteresowania tym kryterium. Najczęściej na dyplom kandydata zwracają uwagę firmy produkcyjne i usługowe, a najrzadziej rolnicze i handlowe.

Prym doświadczenia nad wykształceniem

Znacznie bardziej uniwersalnym kryterium i ważniejszym niż wykształcenie pozostaje doświadczenie zawodowe. Zawsze bierze je pod uwagę 78% przedsiębiorców, a jedynie 10% deklaruje, że nie ma ono dla nich znaczenia. Największą wagę doświadczenie ma w usługach (89%), produkcji (88%) i rolnictwie (86%), gdzie jest niemal standardowym wymogiem. W przeciwieństwie do wykształcenia, znaczenie doświadczenia jest zbliżone niezależnie od wielkości firmy: zawsze zwraca na nie uwagę 77% mikrofirm, 75% małych firm i 81% firm średnich.

Twarde kompetencje na pierwszym miejscu

Właściciele firm poszukują u kandydatów do pracy przede wszystkim twardych umiejętności zawodowych (72%). Znacznie częściej stawiają na nie firmy z budownictwa (95%), handlu (93%)
i transportu (81%), najrzadziej firmy z rolnictwa (50%) oraz firmy usługowe (54%). Kompetencje miękkie, takie jak otwarta postawa we współpracy (40%) czy nastawienie na szukanie rozwiązań (34%), są wskazywane rzadziej niż twarde umiejętności. Częściej poszukują je również firmy z sektora budownictwa i handlu, np. otwartą postawę wskazuje 60% firm handlowych i 57% budowlanych, a nastawienie na szukanie rozwiązań 50% handlowych i 49% budowlanych, w porównaniu do 20-34% w pozostałych branżach.

Chęć uczenia się i rozwoju jest wskazywana przez 20% ogółu badanych jako pożądana cecha
u kandydatów. Najczęściej przez firmy z budownictwa (44%) i handlu (47%), natomiast najrzadziej przez firmy usługowe (3%). Rzadziej poszukiwane są cechy takie jak sumienność i dokładność w działaniu (12%) czy łagodne i tolerancyjne podejście do innych (12%). I tutaj to firmy budowlane wyróżniają się na tle innych branż, znacznie częściej wskazując te cechy jako istotne (odpowiednio 41% i 28%).

Pełna wersja raportu EFL „Wykształcenie czy doświadczenie? Co pomaga w biznesie. Pod lupą” jest dostępna https://media.efl.pl/raporty/category/28488.

***

Metodyka badania:Badanie „Pod lupą” zostało zrealizowane przez ICAN Institute na zlecenie EFL S.A. z właścicielami, współwłaścicielami i osobami odpowiedzialnymi za finanse w segmencie firm MŚP z całego kraju. W sumie zrealizowano 600 wywiadów: 247 rozmów z przedstawicielami mikro firm, 186 rozmów z przedstawicielami małych firm oraz 167 rozmów z przedstawicielami średnich firm. Przebadane firmy reprezentowały sześć branż: budownictwo, handel, produkcję, rolnictwo, transport i usługi. Przygotowane w ten sposób dane pozwalają analizować i opisywać na poziomie całej populacji firm w Polsce. Badanie wykonano metodą telefonicznych ankiet (CATI) w lipcu 2025 roku.