Cztery pensje za tydzień wypoczynku? Jak znaleźć równowagę między relaksem a budżetem?

Koszty zagranicznych wyjazdów rosną szybciej niż wynagrodzenia, a dla wielu rodzin wakacje stają się finansowym wyzwaniem. Statystyczny wyjazd za granicę to dziś około 3500 zł na osobę[1]. Tymczasem ponad 3 miliony Polaków zarabiają właśnie tyle miesięcznie[2]. Przy czteroosobowej rodzinie oznacza to ponad 14 tys. zł – czyli równowartość czterech minimalnych pensji netto. Dla wielu osób takie wakacje pozostają w sferze marzeń albo balansują na granicy możliwości finansowych, dlatego rezygnują z zagranicznych kurortów na rzecz bardziej budżetowych rozwiązań - wyjazdów pod namiot, krótkich wypadów w okolicę czy półkolonii dla dzieci. Mimo to wielu wciąż próbuje zrealizować wakacyjne plany, balansując między potrzebą odpoczynku a ograniczeniami finansowymi.

Choć gospodarka powoli się stabilizuje, realna siła nabywcza Polaków wciąż nie wróciła do poziomu sprzed pandemii[3]. Inflacja sprawia, że planowanie urlopu staje się testem odporności domowych finansów. A preferencje Polaków są wyraźne: chcemy ciepła, wygody i gwarancji pogody. Według danych z rynku turystycznego, aż 90% klientów biur podróży wybiera opcję all inclusive, a 77% decyduje się na hotele cztero- i pięciogwiazdkowe. W 2024 roku liczba rezerwacji wzrosła o 20% w porównaniu z poprzednim rokiem, mimo że średni koszt wyjazdu był wyższy. Liderem popularności pozostaje Turcja (33% udziału w sprzedaży wyjazdów zagranicznych), za nią plasują się Grecja (18%), Egipt i Tunezja[4]. Wakacje w zagranicznych kurortach kuszą nie tylko widokami jak z pocztówki, lecz także kompleksową organizacją.  Komfort, bezpieczeństwo i wygoda mają jednak swoją cenę – często bardzo wysoką.

Kiedy wakacje oznaczają kompromisy

Wakacyjne decyzje coraz mocniej odzwierciedlają zróżnicowaną sytuację ekonomiczną społeczeństwa. Z jednej strony widać rosnące zainteresowanie egzotycznymi kierunkami i wysokim standardem wypoczynku, z drugiej – coraz więcej osób musi szukać tańszych rozwiązań, bowiem nie wszyscy mogą pozwolić sobie na zagraniczny wyjazd bez wyrzeczeń.

Z danych Intrum ECPR Pulse 2024 wynika, że jedynie 46% Polaków jest w stanie odłożyć pieniądze każdego miesiąca, tak by móc pokryć nagłe wydatki lub oszczędzać na swoje cele[5]. To oznacza, że dla ponad połowy społeczeństwa większy wakacyjny wydatek może oznaczać konieczność rezygnacji z innych potrzeb lub korzystania z rezerw finansowych. A to może wiązać się z konsekwencjami przez wiele miesięcy po zakończeniu urlopu.

- Lato to czas odpoczynku, ale nie powinien być to okres decyzji podejmowanych pod wpływem impulsu czy społecznej presji. Planowanie wakacji, podobnie jak każdego większego wydatku, powinno opierać się na realnych możliwościach finansowych, a nie aspiracjach – podkreśla, Anna Hyżyk, ekspertka Intrum. - Jeżeli koszt wyjazdu może nadwerężyć domowy budżet, warto rozważyć alternatywne formy wypoczynku, które nie pociągają za sobą długoterminowych konsekwencji finansowych – dodaje Anna Hyżyk.

Jak odpocząć i nie wydać majątku?

Odpoczynek nie musi oznaczać rezerwacji w kurorcie za kilka tysięcy złotych. Na rynku znajdziemy opcje niestandardowych form spędzania urlopu, które często pozwalają zaoszczędzić setki złotych. Zamiast całkowicie rezygnować z wypoczynku, można spędzić go w sposób mniej kosztowny, a jednocześnie satysfakcjonujący. Często oznacza to zmianę podejścia: więcej elastyczności, mniej formalności, a w zamian – więcej bliskości z naturą, mieszkańcami okolicy, w której wypoczywamy oraz ich codziennym życiem, którego nie zobaczymy zza hotelowego okna. Poniżej przedstawiamy sposoby na wakacje, które nie tylko są tańsze, ale często dają więcej swobody.

1. Wymiana domów i house-sitting

Istnieją serwisy, które pozwalają wymieniać się mieszkaniami lub opiekować się czyimś domem w zamian za darmowy pobyt. Tego typu oferty pojawiają się nie tylko w mediach społecznościowych, ale także na profesjonalnych platformach. To okazja do tańszej formy odpoczynku, poznania nowego otoczenia, a nawet nawiązania znajomości, które mogą procentować.

2. Wolontariat wakacyjny i „work for stay”

Coraz więcej osób decyduje się połączyć wypoczynek z pracą na rzecz lokalnych społeczności czy gospodarstw agroturystycznych. Za kilka godzin pracy dziennie, możemy liczyć na zakwaterowanie i wyżywienie. To sposób nie tylko na tani odpoczynek, ale też na zdobycie nowych doświadczeń i perspektyw. Urlop to przecież nie tylko plażowanie i morskie kąpiele, może to być też czas na połączenie przyjemnego z pożytecznym.

3. Mikrowyprawy i jednodniówki

Zamiast tygodniowych wyjazdów, coraz popularniejsze stają się krótkie, często jednodniowe wypady w okolicę. Wycieczka w góry, rowerowy rajd po okolicznych wioskach, nocleg pod namiotem nad jeziorem. Bez biletów lotniczych, bez rezerwacji, bez stresu – za to z dużą dawką relaksu. To nie tylko odpoczynek, ale często także sposób na poprawę kondycji fizycznej i zadbanie o formę.

4. Wakacje w mieście (staycation)

Dla wielu rodzin budżetowym ratunkiem są wakacje spędzane lokalnie. Samorządy oferują coraz bogatszy program bezpłatnych wydarzeń: półkolonie, warsztaty, letnie festiwale, kina plenerowe, koncerty, darmowe wejścia do muzeów czy warsztaty dla dzieci. Warto śledzić lokalne strony urzędów miast i kalendarze wydarzeń z budżetów obywatelskich.

Luksus, który nie kosztuje fortuny

Odpoczynek pozwala się zregenerować, ale by nie nadwyrężać domowego budżetu, warto wybierać rozwiązania dopasowane do swoich możliwości. Coraz więcej osób decyduje się dziś na świadome formy wypoczynku, które nie generują dodatkowego stresu. Wakacje powinny przynosić ulgę, a nie potęgować napięcie. Badania pokazują, że relaks pozytywnie wpływa na zdrowie[6] – pod warunkiem, że nie łączy się z zadłużeniem czy wyrzutami sumienia – podsumowuje Anna Hyżyk, ekspertka Intrum.

[1] Travelplanet, Raport wakacyjny, 2024

[2] Dane GUS

[3] Raport Banku Światowego, 2025

[4] Travelplanet, Raport wakacyjny, 2024

[5] Raport ECPR Pulse 2024

[6] Badania naukowców z Uniwersytetu w Helsinkach 1974-2014 – raport z badań opublikowano na łamach The Journal of Nutritins Health & Aging