Polscy przedsiębiorcy kładą nacisk na sukcesję
Barometr przedsiębiorczości 2025: 41% respondentów woli przekazać firmę spadkobiercom niż ją sprzedać. Aż jedna trzecia nie ma jeszcze opracowanej strategii sukcesji. 32% respondentów z firm rodzinnych wskazało godzenie interesów rodzinnych i biznesowych jako kluczowe wyzwanie w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami.
Barometr przedsiębiorczości 2025 EY to efekt rozmów z przedsiębiorcami z 16 krajów Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-wschodniej, w tym z Polski. Celem była próba oceny stanu przedsiębiorczości w regionie. Jednym z istotnych wątków w badaniu była kwestia zarządzania majątkiem rodzinnym i sukcesji.
Badanie pokazało, że większość polskich przedsiębiorców (67%) nie planowała pozbywać się swoich firm w ciągu najbliższych 12 miesięcy, ponieważ przekonani co do perspektyw dalszego rozwoju chcieli utrzymać własność i kontrolę. Jedna trzecia (32%) deklarowała, że nie ma w ogóle planu wychodzenia z firmy. Jedynie 20% deklarowało, że może sprzedać udziały w perspektywie 5 lat lub mniej; dalsze 27% dopuszcza możliwość sprzedaży w ciągu 5-10 lat, a 21% rozważa odejście z firmy za ponad 10 lat.
Pokazuje to zaangażowanie polskich przedsiębiorców w utrzymanie stabilności i ciągłości organizacji, co jest ważniejsze od potencjalnych zysków wynikających z przeniesienia własności – mówi Paweł Bukowiński, Partner Zarządzający EY-Parthenon.
Największa grupa przedsiębiorców (41%) deklarowała w badaniu, że chce przekazać firmę rodzinie w procesie sukcesji. Respondenci nie wykluczali sprzedaży funduszowi inwestycyjnemu, innej firmie lub wejścia na giełdę papierów wartościowych (respondenci mogli w tym pytaniu wybrać więcej niż jedną odpowiedź).
W badaniu przedsiębiorcy podkreślali, że przeszkodą w rozwoju organizacji była niepewna sytuacja gospodarcza oraz niestabilność geopolityczna. Takie otoczenie biznesu często prowadzi do zaniżenia wyceny aktywów, więc firmy są sprzedawane ze znacznymi dyskontami w stosunku do ich długoterminowego potencjału.
Z punktu widzenia rozwoju biznesu, fuzje i przejęcia mogą stanowić kluczowy sposób na zwiększenie skali działalności. W niektórych przypadkach są niezbędne do osiągnięcia wyznaczonych celów. Przyszłościowo myślący nabywcy o silnej pozycji finansowej mogą wykorzystać cykliczne spadki wycen – uważa Paweł Bukowiński.
Jednym z powodów powstrzymywania się przed akwizycjami było przekonanie, że wiele transakcji nie przynosi wartości dla akcjonariuszy. Badania EY pokazują jednak, że w przypadku ponad połowy fuzji i przejęć firmy osiągnęły lub wręcz przekroczyły zakładane cele dotyczące wartości. W przypadku dezinwestycji prawie połowa transakcji miała podobny wynik.
Tworzenie wartości wynika z synergii, która zwiększa przewagę konkurencyjną – czy to poprzez efektywność kosztową, uzupełniające się kompetencje i produkty, poszerzenie dostępu do rynku, czy przyspieszenie innowacji. Transakcje oparte na jasnych, strategicznych przesłankach zazwyczaj osiągają lepsze wyniki niż czysta konsolidacja – dodaje Paweł Bukowiński.
W 2024 roku EY przebadał podejście polskich przedsiębiorstw do fuzji i przejęć. Badanie Perspektywy M&A pokazało, że głównym motorem transakcji było przyspieszenie rozwoju (56%) i ekspansja rynkowa (40%), podczas gdy 30% sprzedających chciało się dostosować do nowych warunków rynkowych. Tylko 5% badanych wtedy polskich firm zdecydowało się na przejęcie zagranicznego podmiotu w celu wejścia na nowy, trudno dostępny rynek.
Zgodnie z Barometrem przedsiębiorczości 2025, większość respondentów planuje przekazać swoje firmy spadkobiercom, ale nie zmierzyła się jeszcze z wyzwaniem, jakim jest strategia sukcesji. Zaledwie 20% miało przygotowany plan przekazania zarządzania, zaś 28% w ogóle się tym nie zajęło. Największa grupa planowała nieformalnie, rozmawiając w zamkniętym, rodzinnym gronie.
Nigdy nie jest za wcześnie na przygotowanie strategii sukcesji. Rozpoczęcie rozmów na długo przed tym, zanim obecni właściciele zaczną planować przejście na emeryturę, jest niezwykle ważne. Wczesne przekazanie zarządzania oraz właściwe pokierowanie tym procesem pomaga firmom rodzinnym zachować konkurencyjność, ponieważ następne pokolenie wnosi świeże pomysły, jednocześnie korzystając z doświadczenia i wskazówek nestorów biznesu – uważa Paweł Bukowiński.
Chcąc przekazać firmę następcom niemal połowa przedsiębiorców w Polsce (42%) reinwestowała zyski. To zdecydowanie mniej niż w regionie, gdzie robiła to ponad połowa (57%). Także mniej polskich firm dywersyfikowało inwestycje (odpowiednio 31% i 40%).
Poza strategią sukcesji, w badanych firmach rodzinnych problemem było godzenie interesów rodzinnych i biznesowych, oba wyzwania wskazało po 32% respondentów. W regionie było to wyzwanie dla aż 45%. Jedna czwarta polskich przedsiębiorców musiała zarządzać konfliktami w rodzinie, by zapewnić długoterminową stabilność i wzrost, tylko 3 pp. mniej niż w pozostałych krajach tej części Europy.
Firmy rodzinne w badanych przez nas krajach są bardziej niż polskie proaktywne w zatrzymywaniu zysków, jak i dywersyfikacji inwestycji, aby zapewnić długoterminową stabilność finansową. Ale z drugiej strony mają większe trudności związane z równoważeniem interesów i zarządzaniem konfliktami – podsumowuje Paweł Bukowiński.
O badaniu
Barometr przedsiębiorczości 2025 został przeprowadzony w lutym i marcu 2025 roku wśród 1031 przedsiębiorców z 16 krajów regionu: Bułgarii, Chorwacji, na Cyprze, w Czechach, Estonii, Grecji, na Węgrzech, Łotwie, Litwie, Malcie, w Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i Turcji.
Wśród 179 polskich respondentów największą grupą były firmy przemysłowe i z sektorów: energetycznego, konsumenckiego oraz ochrony zdrowia. Polskie firmy wciąż są stosunkowo młode – tylko 30% istnieje ponad 20 lat.
Zdecydowana większość ankietowanych przedsiębiorców albo samodzielnie stworzyła firmę, albo z partnerami. Tylko 11% respondentów odziedziczyło biznes. Ponad jedna trzecia organizacji to firmy rodzinne i większość z nich (75%) nie jest notowana na żadnej giełdzie papierów wartościowych.
Prawie jedna trzecia badanych organizacji osiągała przychody poniżej 10 mln USD rocznie. Drugie tyle miało przychody sięgające 49 mln USD. Średnie zatrudnienie w 42% badanych firm wynosiło między 50 a 250 pracowników.
kontakt dla mediów
Magdalena Wierzchowska
magdalena.wierzchowska@pl.ey.com
tel: +48 519 098 032
informacje o firmie
O firmie EY
Celem działalności EY jest budowanie lepiej funkcjonującego świata - poprzez wspieranie klientów, pracowników i społeczeństwa w tworzeniu trwałych wartości - oraz budowanie zaufania na rynkach kapitałowych.
Wspomagane przez dane i technologię, zróżnicowane zespoły EY działające w ponad 150 krajach, zapewniają zaufanie dzięki usługom audytorskim oraz wspierają klientów w rozwoju, transformacji biznesowej i działalności operacyjnej.
Zespoły audytorskie, consultingowe, prawne, strategiczne, podatkowe i transakcyjne zadają nieoczywiste pytania, by móc znaleźć nowe odpowiedzi na złożone wyzwania, przed którymi stoi dziś świat.
EY w Polsce to ponad 5000 specjalistów pracujących w 7 miastach: w Warszawie, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu oraz w Centrum Usług Wspólnych EY.
Działając na polskim rynku co roku EY doradza tysiącom firm, zarówno małym i średnim przedsiębiorstwom, jak i największym firmom. Tworzy unikatowe analizy, dzieli się wiedzą, integruje środowisko przedsiębiorców oraz angażuje się społecznie. Działająca od ponad 20 lat Fundacja EY wspiera rozwój i edukację dzieci oraz młodzieży z rodzin zastępczych, zwiększając ich szanse na dobrą przyszłość, a także pomaga opiekunom zastępczym w ich codziennej pracy. Każdego roku Fundacja EY realizuje około 20 projektów pomocowych, wspierając w ten sposób ponad 1300 rodzin zastępczych.
EY Polska od 2003 roku prowadzi polską edycję międzynarodowego konkursu EY Przedsiębiorca Roku, której zwycięzcy reprezentują Polskę w międzynarodowym finale World Entrepreneur of the Year organizowanym co roku w Monte Carlo. To jedyna tej rangi, międzynarodowa inicjatywa promująca najlepszych przedsiębiorców.
EY Polska jest sygnatariuszem Karty Różnorodności i pracodawcą równych szans. Realizuje wewnętrzny program „Poziom wyżej bez barier”, aktywnie wspierający osoby z niepełnosprawnościami na rynku pracy. EY był w Polsce wielokrotnie wyróżniany tytułem „Pracodawca Roku®” w rankingu prowadzonym przez międzynarodową organizację studencką AIESEC. EY jest również laureatem w rankingach Great Place to Work oraz Idealny Pracodawca według Uniwersum.
Aby uzyskać więcej informacji, wejdź na https://www.ey.com/pl_pl
kontakt dla mediów
Magdalena Wierzchowska
magdalena.wierzchowska@pl.ey.com
tel: +48 519 098 032
informacje o firmie
O firmie EY
Celem działalności EY jest budowanie lepiej funkcjonującego świata - poprzez wspieranie klientów, pracowników i społeczeństwa w tworzeniu trwałych wartości - oraz budowanie zaufania na rynkach kapitałowych.
Wspomagane przez dane i technologię, zróżnicowane zespoły EY działające w ponad 150 krajach, zapewniają zaufanie dzięki usługom audytorskim oraz wspierają klientów w rozwoju, transformacji biznesowej i działalności operacyjnej.
Zespoły audytorskie, consultingowe, prawne, strategiczne, podatkowe i transakcyjne zadają nieoczywiste pytania, by móc znaleźć nowe odpowiedzi na złożone wyzwania, przed którymi stoi dziś świat.
EY w Polsce to ponad 5000 specjalistów pracujących w 7 miastach: w Warszawie, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu oraz w Centrum Usług Wspólnych EY.
Działając na polskim rynku co roku EY doradza tysiącom firm, zarówno małym i średnim przedsiębiorstwom, jak i największym firmom. Tworzy unikatowe analizy, dzieli się wiedzą, integruje środowisko przedsiębiorców oraz angażuje się społecznie. Działająca od ponad 20 lat Fundacja EY wspiera rozwój i edukację dzieci oraz młodzieży z rodzin zastępczych, zwiększając ich szanse na dobrą przyszłość, a także pomaga opiekunom zastępczym w ich codziennej pracy. Każdego roku Fundacja EY realizuje około 20 projektów pomocowych, wspierając w ten sposób ponad 1300 rodzin zastępczych.
EY Polska od 2003 roku prowadzi polską edycję międzynarodowego konkursu EY Przedsiębiorca Roku, której zwycięzcy reprezentują Polskę w międzynarodowym finale World Entrepreneur of the Year organizowanym co roku w Monte Carlo. To jedyna tej rangi, międzynarodowa inicjatywa promująca najlepszych przedsiębiorców.
EY Polska jest sygnatariuszem Karty Różnorodności i pracodawcą równych szans. Realizuje wewnętrzny program „Poziom wyżej bez barier”, aktywnie wspierający osoby z niepełnosprawnościami na rynku pracy. EY był w Polsce wielokrotnie wyróżniany tytułem „Pracodawca Roku®” w rankingu prowadzonym przez międzynarodową organizację studencką AIESEC. EY jest również laureatem w rankingach Great Place to Work oraz Idealny Pracodawca według Uniwersum.
Aby uzyskać więcej informacji, wejdź na https://www.ey.com/pl_pl