Zobowiązania nie biorą urlopu. Jak nie stracić kontroli nad budżetem w sezonie urlopowym?

Dla wielu rodzin wakacje są upragnioną chwilą wytchnienia od codziennych obowiązków. Z drugiej strony coraz częściej stają się poważnym wyzwaniem finansowym. Urlop, który jeszcze kilka lat temu był względnie osiągalny pod względem kosztów, dziś wymaga trudnych decyzji budżetowych i większej dyscypliny finansowej. I choć wypoczynek pozostaje ważny, warto już na etapie planowania zastanowić się, jak rozłożyć wakacyjne wydatki, by jesienią nie odczuć ich konsekwencji w domowym budżecie.

Letnia beztroska, jesienne konsekwencje

W tym roku aż 78% badanych deklaruje, że planuje letni wypoczynek, przeznaczając na ten cel średnio 6,5 tys. zł na gospodarstwo domowe — to o ponad tysiąc złotych więcej niż rok wcześniej[1]. Już w ubiegłym sezonie niemal co dziesiąty Polak deklarował finansowanie wyjazdu za pomocą kredytu[2]. Te dane pokazują nie tylko rosnące koszty wypoczynku, ale też zmianę w podejściu do jego finansowania.

Choć dla wielu sięgnięcie po pożyczkę na wakacje może wydawać się jednorazowym rozwiązaniem, w rzeczywistości takie decyzje wpisują się w szerszy obraz narastającego zadłużenia. Już ponad 2,6 mln osób w Polsce ma przeterminowane zobowiązania, których łączna wartość przekracza 86 miliardów złotych³.

Wakacje, choć ważne z perspektywy odpoczynku i zdrowia psychicznego, mogą w pewnych sytuacjach stać się punktem zapalnym. Gdy letni relaks odbywa się kosztem innych zobowiązań finansowych, łatwo o przesunięcie priorytetów. Nawet jedna pominięta rata kredytu może stać się początkiem spirali zadłużenia.

Wypoczynek nie zwalnia z planowania

Letni wyjazd może poprawić samopoczucie, ale jeśli nie zostanie uwzględniony w domowym budżecie, jego skutki bywają odczuwalne jeszcze długo po powrocie. Problem nie polega jedynie na braku środków, lecz na ich nieprzemyślanym wydawaniu — zwłaszcza gdy cała dostępna kwota przeznaczana jest na wakacje, bez uwzględnienia bieżących zobowiązań, kosztów życia po powrocie czy nieprzewidzianych wydatków.

Z badań wynika, że jedynie 28% polskich rodzin przygotowuje szczegółowy plan finansowy przed wyjazdem[3]. Reszta działa według zasady „jakoś to będzie”. Tymczasem brak planu to nie tylko większe ryzyko przekroczenia wydatków, ale też podatność na utratę kontroli nad budżetem, zwłaszcza gdy pojawią się dodatkowe koszty lub opóźnienia w płatnościach.

– Najgroźniejsze nie są wcale pojedyncze pożyczki na wyjazd, lecz brak świadomości, że wypoczynek to część większej układanki finansowej. Jeśli planujemy wakacje w oderwaniu od comiesięcznych zobowiązań, skutki mogą ciągnąć się przez wiele tygodni – komentuje Małgorzata Krzesińska, ekspertka Intrum. – Co zatem powinno znaleźć się w odpowiedzialnym planie? Przede wszystkim realna kalkulacja kosztów, obejmująca nie tylko noclegi, transport czy wyżywienie, ale też codzienne wydatki (od lodów po bilety wstępu), a także bufor bezpieczeństwa w wysokości co najmniej 10–15% budżetu. Równolegle warto zadbać o uregulowanie kluczowych zobowiązań jeszcze przed wyjazdem oraz unikać zaciągania nowych kredytów bez jasnego planu ich spłaty – dodaje Małgorzata Krzesińska.

Odpowiedzialność zaczyna się przed wyjazdem

Wakacje nie muszą oznaczać rezygnacji ani z odpoczynku, ani z bezpieczeństwa finansowego. Kluczem jest nie tylko dobre zaplanowanie budżetu, ale też gotowość do reagowania na pojawiające się trudności.  To nie brak pieniędzy najczęściej prowadzi do problemów finansowych, lecz brak planu. A wakacyjny relaks, który kończy się finansowym stresem, sprawia, że naładowane latem akumulatory szybko się wyczerpują.

[1] Allianz-partners; International Vacation Confidence Index - Summer 2025

[2] Ogólnopolski Panel Badawczy; Prawie 10% Polaków planuje pożyczyć pieniądze na wyjazd wakacyjny; 28.06.2024

[3] Santander; 80% rodziców wykorzysta wakacyjny wyjazd do edukacji finansowej dzieci