Badanie: Pandemia wpłynęła na pracę księgowych

Większe oczekiwania, szybsze tempo pracy oraz bariery komunikacyjne w firmach – to najważniejsze wyzwania, jakim muszą stawić dziś czoła księgowi i księgowe, wynika z badania Inntu i Innego Formatu. Rośnie też rola mediów społecznościowych w zdobywaniu klientów.

Pomimo tego, że księgowość jest jedną z tych branż, do których komputeryzacja zawitała jako pierwsza, już ponad trzy dekady temu, ostatnie 5 lat przyniosło znaczące przyspieszenie cyfryzacji w tym zawodzie – wynika z badania przeprowadzonego przez Inny Format na zlecenie agencji marketingowej Inntu.

Połowa ankietowanych pracowników biur rachunkowych uważa, że to jedna z dwóch najważniejszych zmian, jakie zaszły w tym czasie. Druga, równie ważna, to praca zdalna i hybrydowa.

– Wygląda na to, że pandemia odcisnęła swoje piętno na tym zawodzie, a dalsza automatyzacja dzięki AI jeszcze to zjawisko pogłębia. Możliwość zdalnej pracy uzależniona jest w końcu od możliwości technicznych – podkreśla Artur Cieśliński, prezes agencji badawczej Inny Format.

W przeprowadzonym przez nią badaniu udział wzięło 208 osób, z których jedna trzecia zatrudniona była w biurach rachunkowych, a reszta w działach księgowości (z tego 60 proc. w firmach zatrudniających 50 osób lub więcej).

Szybciej i pod presją 

W ciągu ostatnich pięciu lat księgowi zatrudnieni w biurach rachunkowych napotykają coraz więcej wyzwań. Ich praca się skomplikowała. Klienci mają większe oczekiwania (39%), przybyło im także obowiązków wynikających z przepisów (42%). Sprawia to, że wielu z nich ma wrażenie, że tempo ich pracy jest dużo szybsze, niż przed pandemią. Uważa tak co trzecia osoba pracująca w biurze rachunkowym (36%).

Nie tylko to się zmieniło. Coraz większą rolę w zdobywaniu nowych zleceń odgrywa marketing internetowy. Wizytówki Google, strona internetowa, profil na Facebooku, czy kampanie Google Ads – na te działania, jako istotne w poszerzaniu portfolio klientów, wskazuje od ponad 20% do prawie 40% ankietowanych. Wciąż jednak ponad połowa pracowników biur księgowych podkreśla, że nowi klienci trafiają do nich tak samo, jak od lat – z polecenia.

Siłę mediów społecznościowych widać też w tym, że, zdaniem badanych, są one równie ważne, a często nawet ważniejsze, niż udział w wydarzeniach branżowych (23%), czy klasyczna reklama w portalach ogłoszeniowych (16%).

Nie tylko miejsce, w którym biura zachęcają do korzystania z ich usług, ma znaczenie. Aż 72% badanych uważa, że sposób komunikacji w branży księgowej wpływa na pozyskiwanie klientów.

– W zdobywaniu zleceń, oprócz samego wykorzystania mediów społecznościowych czy wydarzeń, kluczowy jest sposób komunikowania się. Nawet najlepsza księgowa nie zawsze musi być świetną szefową marketingu, ale każdy w zawodzie usługowym powinien mieć świadomość, że to, co i jak komunikuje, bardzo wpływa na tempo rozwoju biznesu – podkreśla Maciej Kuźmicz, prezes agencji Inntu.

Potrzeba lepszej komunikacji

- W badaniu pracowników działów księgowych w organizacjach skupiliśmy się przede wszystkim na wizerunku – zarówno na tym, jak księgowi chcieliby być postrzegani, a także jak, ich zdaniem, są aktualnie postrzegani w firmie. I co pomogłoby w zmianie tego wizerunku – mówi Artur Cieśliński, prezes Innego Formatu.

Pod tym względem działy rachunkowości wydają się borykać z podobnymi problemami, jak inne części organizacji. Widać to w odpowiedziach na pytanie: „Co może pomóc w budowaniu bardziej partnerskiej roli księgowości w firmie?” Najczęściej wymieniają oni w tym kontekście potrzebę większej świadomość tego, czym zajmują się w firmie (35%), lepszą komunikację z innymi działami (28%), czy wcześniejsze włączanie ich w planowanie projektów (27%). Jest to rodzaj bolączek, na które wydają się narzekać pracownicy każdej większej firmy – czy to informatycy, czy marketerzy. Wszędzie tam, gdzie struktura się rozrasta, problem niewystarczającej wiedzy, o tym, czym zajmują się inne działy lub lepszej komunikacji, prędzej czy później wysuwa się na pierwszy plan. Do tego dochodzi jeszcze – niemal tradycyjnie – potrzeba większej liczby spotkań z zarządem (24%).

- To nie tyle specyfika pracy księgowych, ale w ogóle specjalistów. Wszyscy, którzy świadczą usługi wymagające wiedzy eksperckiej, muszą zmierzyć się z pokonaniem bariery niewiedzy u swoich potencjalnych klientów; wyjaśnić im nie tyle to, co robią, ale jaką wartość daje to firmie – mówi Maciej Kuźmicz, prezes agencji Inntu. - W większych organizacjach potrzeba efektywnej komunikacji wewnętrznej jest kluczowa bez względu na specjalizację. Praca księgowych wymaga wyjątkowych umiejętności, jest dla organizacji kluczowa, ale w przypadku większych firm sama organizacja również musi być na tyle sprawna, by wykorzystać jak najlepiej potencjał swych ekspertów. Tutaj ogromną rolę odgrywają specjaliści zajmujący się komunikacją wewnętrzną, którzy powinni pomóc w wyjaśnianiu, co tak naprawdę robią księgowi i jak to wpływa na płynność działania – podkreśla.

Ale patrząc na to, jak są i chcieliby być postrzegani, można dostrzec pewne znamiona optymizmu. Jedna trzecia badanych uważa, że księgowość w ich firmie postrzegana jest jako fundament jej działalności. Niemal tyle samo jest zdania, że właśnie na takim postrzeganiu im najbardziej zależy. 

* Badanie przeprowadzono w dniach 29 maja – 1 czerwca 2025 r. w formie ankiet elektronicznych (CAWI) na grupie 208 księgowych, z czego 64 osoby zatrudnione były w biurach rachunkowych. Większość ankietowanych stanowiły kobiety (88%). Dwie trzecie badanych miało od 30 do 49 lat.