Zaledwie 0,02% środków unijnych przeznaczono na programy dotyczące szczepień w latach 2014–2020

Zaledwie 0,02% środków unijnych przeznaczono na programy dotyczące szczepień w latach 2014–2020

W styczniu Polska rozpoczęła prezydencję w Unii Europejskiej pod hasłem „Bezpieczeństwo, Europo!” Jako jeden z priorytetów, a zarazem filarów bezpieczeństwa, wskazano profilaktykę zdrowotną. Tymczasem z funduszy europejskich na lata 2014-2020 dofinansowano zaledwie 1 projekt dotyczący szczepień, co stanowiło 0,02% całkowitej kwoty dofinansowania w sektorze zdrowia.[1] – Zmiana tego stanu rzeczy jest konieczna, ponieważ inwestycje w szczepienia mają udowodniony wpływ na poprawę zdrowia populacji, redukcję kosztów leczenia oraz ochronę przed potencjalnymi epidemiami – mówi dr Michał Seweryn, specjalista epidemiologii i zdrowia publicznego, Prezes EconMed Europe.

Zaledwie 0,02% na programy dotyczące szczepień w latach 2014–2020

Dofinansowania pozyskane z funduszy europejskich na lata 2014-2020 w znacznym stopniu przyczyniły się do rozwoju sektora zdrowia w Polsce. Jednakże, jak czytamy w raporcie „Szczepienia ochronne w Polsce - analiza systemowa” z całej puli unijnych środków zaledwie 0,02% przeznaczono na program dotyczący szczepień. Aż 99,98% wsparcia unijnego zostało przeznaczone na rozwój infrastruktury i kadry medycznej – czyli de facto podmiotów medycyny naprawczej, przy tak małym udziale środków przeznaczonych na zapobieganie chorobom.

– Niskie przeznaczenie środków ze wsparcia unijnego na programy dotyczące szczepień świadczy o niedostatecznym priorytetowaniu profilaktyki zdrowotnej, w tym szczepień ochronnych, w polityce zarówno na szczeblu lokalnym, jak i centralnym – przybliża dr Michał Seweryn. – Może to wynikać z ograniczonej świadomości decydentów na temat długoterminowych korzyści wynikających z inwestowania w programy szczepień.
W długofalowej perspektywie może to prowadzić min. do zwiększenia liczby przypadków chorób zakaźnych, co obciąży system ochrony zdrowia wyższymi kosztami leczenia
i hospitalizacji oraz ograniczenia odporności populacyjnej, co zwiększy ryzyko wystąpienia epidemii.

Polska równocześnie zajmuje przedostanie miejsce w całej Unii Europejskiej pod względem wydatków ponoszonych na profilaktykę zdrowotną. Informacje te zostały opublikowane w raporcie think tanku The European House – Ambrosetti. Zaledwie 2,1% środków przeznaczonych na zdrowie jest w naszym kraju kierowanych na działania profilaktyczne.[2]

Perspektywy na przyszłość

Obecnie dostępne są fundusze europejskie na lata 2021–2027, co daje możliwość dofinansowywania kolejnych projektów dotyczących zdrowia. Skierowanie znacznie większej części tych środków niż w poprzednim okresie na działania profilaktyczne wciąż jest możliwe i mogłoby wesprzeć budowanie satysfakcjonującego poziomu ochrony zdrowia w Polsce.

– Zwiększenie udziału programów dotyczących szczepień w funduszach UE na lata 2021-2027 mogłoby przynieść liczne korzyści – potwierdza dr Michał Seweryn. –  Zdrowotne: wzrost odporności populacyjnej oraz redukcję zachorowalności na choroby zakaźne, co wpłynie na poprawę jakości życia obywateli. Ekonomiczne: obniżenie kosztów bezpośrednich leczenia chorób, zmniejszenie absencji chorobowej w pracy i pozytywny wpływ na PKB. Społeczne: zwiększenie świadomości społecznej na temat znaczenia szczepień i budowanie zaufania do tej formy profilaktyki. Systemowe: lepszą koordynację działań profilaktycznych oraz wsparcie dla grup najbardziej narażonych na choroby zakaźne, czyli zwłaszcza osób starszych.

Ekspert podkreślił także, że inwestowanie w programy szczepień mogłoby przyczynić się do lepszego przygotowania systemu ochrony zdrowia na potencjalne przyszłe pandemie, poprzez rozwój odpowiednich struktur i procedur.

Przypomnijmy, że to właśnie szczepienia pozostają główną, a jednocześnie ciągle niewystarczająco docenianą metodą profilaktyki pierwotnej wielu chorób cywilizacyjnych. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia każdego roku zapobiegają około 2-3 milionom zgonów ludzi na całym świecie, a w ciągu ostatnich 50 lat szczepionki uratowały życie 154 milionom osób.[3] Ponadto, zmniejszają koszty leczenia wielu chorób oraz redukują obciążenia systemów zdrowotnych.

[1] https://www.fzp.com.pl/lib/z2qcfk/raport-ECONMED-aktualizacja--analiza-systemowa-szczepien-ochronnych-m4lk47d3.pdf

[2] https://www.ambrosetti.eu/en/news/the-value-of-prevention-for-economic-growth-and-the-sustainability-of-healthcare-social-and-welfare-systems/

[3] https://www.who.int/news/item/24-04-2024-global-immunization-efforts-have-saved-at-least-154-million-lives-over-the-past-50-years