Prezesi optymistycznie oceniają krótkoterminowe perspektywy ich organizacji – wynika z badania EY

Najbardziej pewni siebie i perspektyw dla zarządzanych przez siebie firm są prezesi w Indiach Kanadzie, Francji oraz w Chinach. Najmniej optymistyczni są prezesi z firm sektora energetycznego i usług komunalnych, handlu detalicznego, nieruchomości, biotechnologii oraz farmacji.

EY po raz pierwszy zbadał poziom optymizmu i pewności siebie prezesów firm. Global CEO Confidence Index, będący częścią badania EY CEO Outlook Pulse, ocenił odwagę liderów z jaką podejmują wyzwania związane z rozwojem ich firmy, umacnianiem pozycji rynkowej i określaniem kierunków przyszłego rozwoju.

Optymizm konsumentów i inwestorów jest istotnym wskaźnikiem w ekonomii, ponieważ pokazuje postrzeganie przyszłości przez kluczowych uczestników gospodarki co umożliwia przewidywanie ich zachowań. Dlatego zdecydowaliśmy się zbadać poziom optymizmu prezesów firm. To istotny wskaźnik dla badania koniunktury. Historycznie brak wiary liderów biznesu w pozytywny rozwój ich firm czy całej gospodarki przekładał się na spowolnienie wzrostu gospodarczego. Najpewniejsi siebie CEO proaktywnie dostosowują się do zmian makroekonomicznych, są gotowi do ponownej oceny kluczowych wskaźników wydajności i przeglądu portfolio biznesowego ich firm oraz zaangażowania się w transakcje fuzji i przejęć – mówi Paweł Bukowiński, Partner Zarządzający działem Strategia i Transakcje, EY Polska.

Najbardziej optymistyczni i pewni siebie są szefowie firm w Indiach, Kanadzie, Francji oraz w Chinach, a najmniej w krajach skandynawskich, Brazylii, Niemczech i w Wielkiej Brytanii. Tak samo jest w przypadku optymizmu odnośnie rozwoju globalnego i poszczególnych państw; tutaj do grupy CEO pozytywnie postrzegających perspektywy dla świata i swojego kraju dołączają przedstawiciele firm z krajów Beneluksu.

W perspektywie sektorów gospodarki, najbardziej optymistycznie postrzegają swoje perspektywy przedstawiciele branż: zarządzanie aktywami, bankowość, rozrywka oraz metale i górnictwo. Po drugiej stronie spektrum są: energetyka i usługi komunalne, handel detaliczny, nieruchomości, biotechnologia i farmacja. Perspektywy rozwoju sektora oraz firmy optymistycznie ocenia także telekomunikacja. 

Geopolityka integralną częścią strategii

Geopolityka i ryzyko polityczne są jednymi z głównych czynników zmieniających rynek. Ponad jedna trzecia liderów biznesu spodziewa się, że zakłócenia geopolityczne i zmieniające się otoczenie gospodarcze będą głównymi czynnikami powodującymi zakłócenia w rozwoju biznesu w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Podobny odsetek respondentów wskazuje na presję regulacyjną.

Najbardziej pewni siebie prezesi częściej biorą pod uwagę ryzyko polityczne w strategicznych procesach decyzyjnych, przy czym globalnie ponad 85% z nich robi to często lub zawsze. W najmniej pewnej siebie grupie robi tak mniej niż 64%.

Prezesi powinni proaktywnie oceniać polityczne relacje między krajami, w których prowadzą działalność – np. czy planowane transakcje mogą dotyczyć kwestii bezpieczeństwa narodowego. Cieszę się, że już 73% badanych CEO w Europie często lub zawsze uwzględnia ryzyko geopolityczne w tworzeniu strategii biznesowej. Włączenie kwestii geopolitycznych na stałe w planowanie i realizację strategii korporacyjnej może być źródłem przewagi konkurencyjnej - uważa Jacek Byrt, Partner EY Polska, Lider EY-Parthenon, Transaction Strategy & Execution w Polsce.

Jak poprawić proces przeglądu portfolio biznesowego

W szybko zmieniającym się świecie CEO muszą planować strategię i zarządzać portfelem biznesowym, co nie jest proste. Prawie ¼ (24%) prezesów na świecie i w Europie uważa, że przeglądy portfolio są za mało agresywne, a w firmie panuje samozadowolenie. Dwadzieścia trzy procent prezesów na świecie i 24% w Europie przyznaje, że przeglądy portfela mają charakter reaktywny, a 1/5 globalnie uważa, że sposoby oceny menedżerów zachęcają do utrzymywania jednostek biznesowych niezwiązanych z podstawową działalnością firmy.

Zdaniem CEO, lepsze dane usprawniłyby przeglądy portfolio. Próbują zrozumieć długoterminowe trendy rynkowe (35% globalnie i 40% w Europie), chcą dostosować przeglądy do działań dezinwestycyjnych (34 i 37% odpowiednio) oraz korzystać z opinii inwestorów (31 i 29%).

Nowe technologie, w tym AI, głównym powodem zmian

Wśród wszystkich ankietowanych prezesów ponad jedna trzecia respondentów (38%) uważa się za liderów w stawianiu czoła trudnościom. Nowe technologie są postrzegane jako główny czynnik zakłóceń na świecie i w Europie, a w regionie Azji i Pacyfiku CEO wskazują na geopolitykę i gospodarkę. Wśród najmniej pewnych siebie prezesów tylko 8% uważa, że ich firma wyprzedza konkurencję i skutecznie radzi sobie z najważniejszymi trudnościami. 

Nowe technologie, a zwłaszcza sztuczna inteligencja, przekształcają branże w bezprecedensowym tempie, oferując nowe możliwości w zakresie innowacji, wydajności i przewagi konkurencyjnej. Strach przed pozostaniem w tyle napędza znaczące inwestycje. Równie szybko zmieniają się zachowania konsumentów, a niepewność makroekonomiczna i napięcia geopolityczne powodują kolejne trudności. Wzajemne oddziaływanie na siebie tych czynników wzmacnia ich destrukcyjny potencjał. Tworzą dynamiczne i wymagające środowisko, które prezesi muszą stale monitorować i odpowiednio dostosowywać strategie swoich firm – uważa Grzegorz Cywiński, Partner EY Polska, Lider Zespołu Transactions & Corporate Finance.

Fuzje i przejęcia na krzywej wznoszącej

W 2024 roku rynek transakcji odradza się. Wartość fuzji i przejęć na świecie wyniosła od stycznia do lipca 1,8 bln USD, co stanowi wzrost o 17% w porównaniu z tym samym okresem w 2023 roku. Dlatego prawie dwie trzecie (59%) najbardziej optymistycznych CEO planuje takie transakcje w ciągu najbliższych 12 miesięcy, w porównaniu z zaledwie 16% najmniej pewnych siebie. Globalnie transakcje fuzji i przejęć planuje 37% wszystkich badanych prezesów, w Europie 33%. Dezinwestycje, spin-offy lub IPO są na agendzie 44% prezesów na świecie i 45% w Europie, a joint-ventures lub strategiczne partnerstwa przewiduje odpowiednio 47 i 50%.

W czasach niepewności makroekonomicznej i geopolitycznej firmy chcą inwestować na rozwiniętych rynkach. Dlatego w pierwszej piątce są Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Kanada, Meksyk oraz Niemcy. Głównym atutem Kanady i Meksyku jest łatwy dostęp do rynku USA, a Niemcy, które po wybuchu wojny w Ukrainie miały poważny kryzys energetyczny, są nadal postrzegane jako wiodąca, unijna gospodarka, która wkrótce będzie na szeroką skalę wykorzystywać fundusze UE na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Wyniki naszego badania wyraźnie pokazują, że CEO którzy są bardziej optymistyczni i pewni siebie, częściej podejmują śmiałe działania strategiczne w odpowiedzi na zmiany makroekonomiczne i geopolityczne, rozwój technologii oraz zakłócenia rynkowe. Większa pewność siebie prezesów pozwala również  łatwiej adresować wyzwania i w bardziej ustrukturyzowany sposób realizować transformację portfela biznesowego czy strategiczne inwestycje – podsumowuje Paweł Bukowiński.

O badaniu

FT Longitude należy do Grupy Financial Times i na zlecenia EY przebadało 1200 CEO dużych firm na całym świecie. Respondenci reprezentowali 20 krajów (Australię, Belgię, Brazylię, Chiny, Danię, Francję, Holandię, Indie, Japonię, Kanadę, Koreę Południową, Luksemburg, Meksyk, Niemcy, Norwegię, Singapur, Stany Zjednoczone, Szwecję, Wielką Brytanię oraz Włochy) oraz pięć branż (usługi konsumenckie i zdrowotne, usługi finansowe, przemysł i energetyka, infrastruktura, technologia, media i telekomunikacja). Roczne, globalne przychody firm były następujące: poniżej 500 mln USD (20%), od 500 mln USD do 999,9 mln USD (20%), od 1 mld USD do 4,9 mld USD (30%) i powyżej 5 mld USD (30%).

Indeks Zaufania CEO został skonstruowany na podstawie ilościowej oceny nastrojów prezesów w różnych wymiarach ekonomicznych i biznesowych. Oceniali swoje perspektywy na podstawie 15 stwierdzeń przy użyciu 5-stopniowej skali od „bardzo pesymistycznej” (0) do „bardzo optymistycznej” (100). Odpowiedzi zostały podzielone na pięć grup tematycznych: wzrost sektora, ceny i inflacja, rozwój firmy, talenty oraz inwestycje i technologie.