MŚP ze spokojem patrzą na koniec roku. Mniej inwestycji, ale większe przychody niż rok temu

Odczyt Barometru EFL na IV kwartał br. wyniósł 50,6 pkt. i jest o 0,6 pkt. niższy w porównaniu do poprzedniego kwartału i 0,2 pkt. niższy w ujęciu rocznym. Jest to drugi spadek wskaźnika z rzędu i najniższy wynik w całym roku. Na niższy wynik wpłynęły słabsze nastroje inwestycyjne – 73% firm planuje utrzymać lub zwiększyć nakłady inwestycyjne, podczas gdy w poprzednim kwartale taki plan miało 89% zapytanych. Optymistycznym sygnałem są prognozy sprzedażowe – 16% przedsiębiorców liczy na wyższe przychody. To o 2 p.p. mniej w ujęciu kwartalnym, ale o 4 p.p. więcej niż rok temu.

– W ostatnich miesiącach roku Polacy myślą już najczęściej o zbliżających się Świętach i tak trochę jest również wśród firm. Zarówno zarządzający przedsiębiorstwami handlowymi, logistycznymi czy hotelami i restauracjami dwoją się i troją, aby w tej części roku mieć jak najlepszą ofertę dla swoich klientów, a w konsekwencji uzyskać z tego jak największe przychody. Dlatego nie niepokoi mnie nieco niższy poziom inwestycji, które raczej są planowane w pierwszych miesiącach roku, a zadowala zbliżony w ujęciu kwartalnym prognozowany poziom sprzedaży i płynności finansowej. Warto także zauważyć, że na razie nie widać dużego przełożenia na nastroje zewnętrznych informacji gospodarczych dotyczących spowolnienia w Niemczech czy w konkretnych branżach jak motoryzacja, ale spodziewam się, że w kolejnych odczytach Barometru już to zobaczymy – mówi Radosław Woźniak, prezes zarządu EFL.

Najniższy wynik w roku

Główny odczyt Barometru EFL na IV kwartał 2024 roku wynosi 50,6 pkt. i jest o 0,6 pkt. niższy niż poprzedni pomiar. To drugi spadek wskaźnika od roku, jednak wartość wciąż pozostaje powyżej poziomu ograniczonego rozwoju (OR). Próg OR to poziom ograniczonego rozwoju firm z sektora MŚP, który w Barometrze EFL wynosi co najmniej 50 pkt. Stanowi algorytm stworzony na podstawie danych zgromadzonych w trakcie badania przedsiębiorców dotyczących 4 sfer: poziomu sprzedaży, planowanych inwestycji w środki trwałe, płynności finansowej i zapotrzebowania na zewnętrzne finansowanie. Przyjmuje wartości od 0 do 100, przy czym zagregowany wynik powyżej 50 pkt. oznacza, że występują sprzyjające warunki do rozwoju sektora MŚP, natomiast wynik niższy oznacza, że warunki te są niekorzystne. Wartość wskaźnika na poziomie 50,6 pkt. oznacza, że mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa widzą szanse na rozwój w najbliższych miesiącach.

Wynik na ostatni kwartał tego roku jest również niższy w ujęciu rocznym – w IV kwartale 2023 roku wyniósł 50,4 pkt.

Inwestycje ponownie języczkiem uwagi

Analizując poszczególne obszary, które składają się na główny indeks Barometru, w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na mniejszy optymizm inwestycyjny. Od prawie dwóch lat pomiarów zauważalny jest nieznaczny, ale regularny wzrost grupy przedsiębiorców planujących więcej inwestować. W IV kwartale br. ten trend został zahamowany. 73% firm planuje utrzymać lub zwiększyć nakłady inwestycyjne, podczas gdy w poprzednim kwartale taki plan miało 89% zapytanych. Tylko 10% firm planuje zwiększyć nakłady inwestycyjne (w III kwartale br. było to 15%, a w IV kwartale 2023 roku 8%), a 64% utrzymać podobny poziom jak kwartał wcześniej (74% w III kwartale br.).

W przypadku sprzedaży widać tylko minimalny spadek liczby przedsiębiorców liczących na większe przychody. Nieco ponad 16% firm przewiduje wzrost przychodów w ostatnich trzech miesiącach tego roku. Kwartał wcześniej było to 18%. Warto jednak podkreślić, że jest to wyższy wynik w ujęciu rocznym – w IV kwartale 2023 wyniósł 12%.

Na przyzwoitym poziomie utrzymuje się płynność finansowa. Jej poprawy spodziewa się 15% firm. W III kwartale było to 16,5%.

Spadek nastrojów przedsiębiorców jest widoczny również w obszarze zapotrzebowania na finansowanie zewnętrzne. Na jej wzrost wskazuje obecnie ponad 12% przedsiębiorców, o 2 p.p. mniej niż kwartał wcześniej.

Większe firmy radzą sobie lepiej

Analizując wskaźnik Barometru według wielkości przedsiębiorstw obserwuje się zmiany w stosunku do poprzedniego pomiaru. W przypadku firm mikro są to zmiany pozytywne – wzrost wartości wskaźnika Barometru o 0,5 pkt., z 48,8 pkt. do 49,3 pkt. Natomiast w przypadku firm małych i średnich jest to pogorszenie nastrojów. Małe firmy odnotowały spadek wartości wskaźnika Barometru o 0,9 pkt. (z 50,9 pkt. do 50 pkt.), a średnie o 1,7 pkt. (z 56,1 pkt. do 54,4 pkt.).

Na zdecydowanie wyższy odczyt dla średnich firm w porównaniu do mniejszych kolegów wpłynęły opinie dotyczące inwestycji, sprzedaży i płynności finansowej. 23% przedsiębiorców planuje w IV kwartale br. więcej inwestować. W przypadku małych i mikro ten wynik wyniósł odpowiednio 7% i 5,5%. Podobny rozdźwięk widać w obszarze sprzedaży. 28% średnich firm liczy na większe obroty, podczas gdy tylko 16% małych i 9% mikro. Również średnie firmy lepiej oceniają swoją płynność finansową. 27% spodziewa się jej poprawy, podczas gdy tylko 16% małych firm i 8% mikro.

***

Barometr EFL jest syntetycznym wskaźnikiem informującym o skłonności firm z sektora MŚP do wzrostu (tj. rozwoju rozumianego, jako stawianie sobie przez przedsiębiorstwa celów związanych ze wzrostem sprzedaży i produkcji, ekspansją na nowe rynki i maksymalizacją zysków, co jest związane z inwestycjami w środki trwałe). Prognozowana na dany kwartał kondycja finansowa firm MŚP daje punkt odniesienia do wnioskowania o zakładanym kierunku zmian, które sprzyjają wzrostowi lub działają hamująco na rozwój firm. Badanie przygotowywane jest przez Ecorys na zlecenie Europejskiego Funduszu Leasingowego SA., a jego wyniki są publikowane co kwartał. Jego uczestnicy to mikro, małe i średnie firmy terenu całej Polski. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa 600 mikro, małych i średnich firm. Aktualna edycja badania odbyła się od 1 do 23 września 2024 roku.