Pozytywny trend sprzedaży na rynku kredytów bankowych, choć m/m wzrosty odnotowały jedynie kredyty ratalne

W sierpniu 2024 r., w porównaniu do sierpnia 2023 r., w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej trzech głównych rodzajów kredytów: gotówkowych (+13,9%), ratalnych (+12,4%), mieszkaniowych (+10,3%) oraz wydały mniej kart kredytowych (-2,9%). Natomiast w ujęciu wartościowym banki i SKOK-i przyznały wyższą wartość wszystkich produktów kredytowych: kredytów gotówkowych (+27,8%), mieszkaniowych (+21,2%), kart kredytowych (+11,6%) oraz kredytów ratalnych (+4,5%).

W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy br. w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej kredytów mieszkaniowych (+80,2%), ratalnych (+62,7%), gotówkowych (11,5%) i wydały więcej kart kredytowych (+2,4%). W ujęciu wartościowym w tym okresie banki i SKOK-i udzieliły o (+108,5%) wyższą wartość kredytów mieszkaniowych, o (+24,8%) kredytów gotówkowych, o (+23,7%) kredytów ratalnych oraz o (+14,8%) wyższą wartość limitów na karcie kredytowej.

W sierpniu bieżącego roku główne rodzaje kredytów: mieszkaniowe, ratalne oraz gotówkowe, odnotowały wzrost sprzedaży zarówno pod względem liczby, jak i wartości.

Pozytywną dynamikę  sprzedaży kontynuują kredyty ratalne

W sierpniu tego roku udzielono ich o 12,4% więcej w porównaniu do sierpnia rok temu i o (+4,5%) więcej niż w lipcu 2024 roku. Zwiększyła się również ich wartość o 4,5% rok do roku oraz o 3,4% w porównaniu do poprzedniego miesiąca br.

- Analizując dane dotyczące kredytów ratalnych, uwagę zwraca większy wzrost w ujęciu liczbowym niż wartościowym. Potwierdzają to wyniki narastająco od początku roku, gdzie liczba udzielonych kredytów ratalnych wzrosła o 62,7%, a ich wartość o 23,7% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku. Jest to efekt dominującej liczby zobowiązań zaciąganych na niskie kwoty, pochodzących z przekształcania niespłaconych transakcji z odroczonym terminem płatności (tzw. BNPL). Gdy upłynie okres bezodsetkowy rozliczenia zakupów, wynoszący zazwyczaj 30 dni, wierzytelności te są często przejmowane przez banki i włączane w portfel kredytów ratalnych. Ponadto to, co wyróżniało kredyty ratalne w sierpniu b.r. na tle pozostałych produktów kredytowych, to wzrost liczby i wartości udzielonych produktów m/m. Pozostałe produkty odnotowały w obu ujęciach ujemne dynamiki m/m – mówi dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk Grupy BIK.

Kontynuacja wzrostu aktywności w kredytach gotówkowych

Liczba udzielonych kredytów gotówkowych wzrosła o 13,9% w porównaniu do sierpnia 2023 roku, a ich wartość osiągnęła dynamikę 27,8% rok do roku.

- Wyraźny wzrost w segmencie kredytów gotówkowych widać od początku bieżącego roku. Akcja kredytowa w ujęciu liczbowym wzrosła w okresie ośmiu miesięcy 2024 r. o 11,5%, a jej wartość o 24,8% w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 roku. Jak potwierdzają dane BIK, klienci zaciągają coraz wyższe kwoty kredytów gotówkowych, a głównym czynnikiem wpływającym na wzrost sprzedaży w tym segmencie były zobowiązania na ponad 50 tys. zł. Może to być wynikiem rosnących potrzeb konsumpcyjnych, nadal wysokiej inflacji, czy też większej dostępności kredytów na wyższe kwoty, przy wyższej zdolności kredytowej dzięki rosnącym wynagrodzeniom – tłumaczy prof. Rogowski.

Średnia wartość kredytu ratalnego udzielonego w sierpniu 2024 r. to 2.002 zł i była ona niższa niż w sierpniu rok temu o 7,1%. Natomiast średnia wartość kredytu gotówkowego wyniosła 24.159 zł – to wzrost o 12,2% w stosunku do lipca ub. roku.

Więcej kredytów hipotecznych

W sierpniu 2024 roku banki udzieliły o (+10,3%) więcej kredytów mieszkaniowych w porównaniu do sierpnia 2023 roku, jednak w relacji do lipca 2024 roku ich liczba spadła o 12,2%.

Wartościowo, kredyty mieszkaniowe zanotowały jeszcze wyższy bo  21,2% wzrost rok do roku oraz 11,9% spadek w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Nadal wysoką sprzedaż kredytów mieszkaniowych potwierdzają też dane po ośmiu miesiącach br.

- Pomimo braku programu wsparcia kredytobiorców, nie słabnie zainteresowanie kredytami mieszkaniowymi. Narastająco od początku roku, liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych wzrosła o 80,2%, a ich wartość o imponujące 108,5% w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 roku. Za tak wysoką dynamikę odpowiadają trzy czynniki.

Po pierwsze, w tegorocznej akcji kredytowej były jeszcze kwoty z kredytów z puli wniosków złożonych jeszcze w zeszłym roku z udziałem Programu Bezpieczny Kredyt 2%. To kwota 13,6 mld zł. Bez tej kwoty wartość akcji kredytowej w okresie styczeń – sierpień 2024 r. wyniosłaby 46,4 mld i byłaby wyższa o 61% w porównaniu z analogicznym okresem zeszłego roku.

Po drugie, pierwsze półrocze zeszłego roku charakteryzowało się niską akcją kredytową, a więc niską bazą – co było wynikiem wysokich stóp procentowych oraz oczekiwaniem na uruchomienie programu wsparcia.

I po trzecie, obecnie mamy wyraźnie wyższą aktywność kredytobiorców niż w pierwszym półroczu zeszłego roku, pomimo braku programu wsparcia. Wzrost wartości kredytów mieszkaniowych w większym stopniu niż ich liczby wskazuje, że klienci zaciągają kredyty na wyższe kwoty. Jest to związane z nabywaniem droższych nieruchomości w wyniku utrzymujących się wysokich cen rynkowych. Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za wzrosty akcji kredytowej jest poprawa zdolności kredytowej, która umożliwia zaciąganie kredytów mieszkaniowych na wyższe kwoty. W sierpniu br. średnia kwota udzielonego kredytu mieszkaniowego wyniosła 421,97 tys. zł i była o 9,8% wyższa niż przed rokiem. Jest to rekordowa średnia wartość udzielonego kredytu mieszkaniowego w całej historii. Warto dodać, że do końca sierpnia z wakacji kredytowych na nowych warunkach od 1 czerwca 2024 r. skorzystało 189 tys. osób w ramach 112 tys. kredytów mieszkaniowych na kwotę 33,1 mld zł – dodaje główny analityk Grupy BIK.

Nadal bezpieczny poziom ryzyka kredytowego

Sierpniowe odczyty wartości wszystkich czterech Indeksów jakości kredytów bankowych istotnie się poprawiły w ujęciu rok do roku. W porównaniu z lipcem br. widać tylko nieznaczne pogorszenie terminowości spłat kart kredytowych o (+0,07). Jednak są to wahania, które nie zakłócają ogólnej dobrej kondycji jakości kredytów w polskim sektorze bankowym. Pozostałe indeksy jakości m/m poprawiły się (spadły).

- Wszystkie cztery Indeksy Jakości wskazują na nadal bezpieczny poziom ryzyka portfela kredytów udzielanych gospodarstwom domowym. Niewątpliwie lepsza jakość spłat kredytów idzie w parze ze wzrostem wynagrodzeń kredytobiorców i stabilizacją poziomu oprocentowania spłacanych kredytów. Niemniej, konieczna jest stała obserwacja wartości poszczególnych Indeksów Jakości, aby wcześniej zidentyfikować sygnały o potencjalnym pogorszeniu jakości portfela kredytowego – wyjaśnia prof. Rogowski.

*** 

Aktualne informacje o rynku kredytowym publikowane są na portalu BIK w sekcji Publikacje BIK oraz na Analizy rynkowe BIK.