Transformacja odpowiedzią na wyzwania firm

Prezesi w Polsce mierzą się z większymi wyzwaniami biznesowymi niż ich zagraniczni odpowiednicy – jedynie 30% z nich oczekuje wzrostu rentowności (na świecie to aż 63% wskazań). Równolegle, wobec niestabilnego otoczenia, apetyt na zmiany jest w Polsce większy niż średnio na świecie: 80% rodzimych CEO planuje przyspieszyć transformację, 22 pkt proc. więcej niż średnio na świecie.

Świat VUCA, coraz bardziej pełen niestabilności i zmienności, stawia coraz to nowe wyzwania przed prezesami zarządzającymi firmami w Polsce i na świecie. Dyrektorzy generalni firm z optymizmem patrzą w przyszłość zarządzanych przez siebie firm, wykorzystując sztuczną inteligencję (AI) oraz koncentrując się transformacji biznesowej by utrzymać sprawność i efektywność przedsiębiorstwa zarówno poprzez pracę organiczną nad własnym bilansem jak i poprzez przetasowania w portfolio – to główne konkluzje z najnowszego raportu EY-Parthenon CEO Outlook Pulse.

Polscy CEO z większymi wyzwaniami

Z badania wynika, że Polscy prezesi mają większe wyzwania związane z prowadzeniem biznesu i osiąganiem wyników finansowych niż CEO średnio na świecie. W Polsce jedynie 37% prezesów spodziewa się wzrostu przychodów (64% na świecie), 30% - wzrostu rentowności (63% na świecie), a 43% - wzrostu kosztów (57% na świecie).

Prezesi w Polsce cały czas mierzą się z większymi wyzwaniami biznesowymi niż ich zagraniczni odpowiednicy. Jedynie 30% z nich oczekuje wzrostu rentowności zarządzanych firm. To zdecydowanie mniej niż światowa średnia, gdzie aż 63% CEO przewiduje wzrost marży. Co bardzo cieszy, polscy prezesi nie godzą się z takim stanem rzeczy i chcą przyspieszać transformację biznesową zarządzanych firm. W zmianach widzą szanse na szybszy rozwój. Taki ruch planuje zdecydowana większość naszych CEO, bo aż 80%. To budujące, że mimo mniej stabilnego otoczenia zarówno makroekonomicznego, jak i geopolitycznego polscy prezesi cały czas chcą realizować procesy transformacyjne – mówi Jacek Kędzior, Partner Zarządzający EY Polska.

Pomimo wyzwań jakie stoją przed CEO próbującymi kontynuować ścieżkę wzrostu zarządzanych przez siebie firm, przedsiębiorstwa te mają silną pozycję wobec klientów: 85% CEO w Polsce, w porównaniu do 36% na świecie spodziewa się, że będzie mogło przerzucić wszystkie rosnące koszty na konsumentów. W absorpcji tych podwyżek cen towarów i usług może pomóc spodziewany wzrost wynagrodzeń w naszym kraju i odbicie gospodarcze, które w Polsce będzie bardziej dynamiczne niż średnio na świecie a przede wszystkim niż w Unii Europejskiej.

Transformacja w centrum uwagi

Polscy prezesi odważnie idą w kierunku transformacji i to ona znajduje się w centrum uwagi agendy CEO na rok 2024. Aż 80% respondentów z naszego kraju planuje przyspieszyć transformację portfolio biznesowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy, 22 pkt proc. więcej niż średnio na świecie.

Mając realistyczne, ale pozytywne spojrzenie na własne osiągnięcia oraz większą pewność co do globalnego krajobrazu makroekonomicznego i geopolitycznego, prezesi planują podejmować świadome działania biznesowe, aby zapewnić stabilny rozwój. Tylko 7% respondentów w Polsce i 5% na świecie twierdzi, że nie ma planów transformacji biznesowej. Ci dyrektorzy powinni ze szczególną uwagą obserwować otoczenie biznesowe, by utrzymać pozycję konkurencyjną wobec dynamicznie zmieniających się warunków – mówi Paweł Bukowiński, Partner Zarządzający w Dziale Strategia i Transakcje EY Polska, Lider Doradztwa Dezinwestycyjnego w regionie CESA.

Prezesów do zmian motywuje mieszanka zewnętrznych okoliczności i czynników wewnątrz organizacji. Głębsza analiza powodów, dla których prezesi w Polsce chcą przeprowadzić zmiany prowadzi znów do wniosku, że rodzimi CEO są pod większą presją osiągnięcia wyniku niż ich odpowiednicy na świecie. Chęć poprawy wyników finansowych stoi za ponad połową decyzji o zmianach w portfolio biznesowym deklarowana przez polskich dyrektorów generalnych (57%). Na świecie ten sam czynnik znalazł się dopiero na 4. miejscu i był wskazywany o ponad połowę rzadziej (28%). Prezesi na poziomie globalnym mierzą się mocniej z wyzwaniami wywoływanymi przez wdrażanie nowych technologii, które wymuszają na 32% z nich przyspieszenie transformacji biznesu – i jest to najczęściej wskazywany powód zmian w modelu funkcjonowania firmy. W Polsce wpływ technologii jest wymieniany dopiero na trzecim miejscu, z 29% wskazań.

Technologiczna transformacja przyspiesza, ale firmy w Polsce mają jeszcze daleką drogę do jej pełnego wdrożenia. Tymczasem niesłabnące tempo postępu technologicznego wciąż przekształca coraz to nowe branże umożliwiając usprawnienie procesów, obniżenie kosztów i zwiększenie efektywności. Spodziewam się, że doraźne korzyści z poprawy wyników finansowych będą ustępowały miejsca w hierarchii celów biznesowych polskich prezesów na rzecz transformacji technologicznej, która w dłuższym horyzoncie czasowym wpływa na poprawę efektywności przedsiębiorstwa, szczególnie z odpowiednim wykorzystaniem sztucznej inteligencji – konkluduje Arkadiusz Gęsicki, Partner EY-Parthenon w Polsce i krajach bałtyckich, Lider Transaction Strategy & Execution w Regionie CESA, w zespole Strategia i Transakcje w EY Polska.

Geopolityka wpływa na realizację strategii biznesowych

Odpowiedzi na pytanie o strategie biznesowe pokazują zupełnie odmienne oblicze wyzwań z jakimi mierzą się CEO w Polsce i średnio na świecie. Na pierwszym miejscu strategii biznesowych na najbliższe 12 miesięcy w naszym kraju znalazła się rekonfiguracja łańcuchów dostaw. Ten aspekt działalności – mocno akcentowany na świecie w ubiegłorocznej edycji badania – obecnie spadł w światowej edycji badania na przedostatnią pozycję. Globalni liderzy natomiast borykają się z koniecznością bardziej efektywnego zarządzania kapitałem obrotowym i bezpieczeństwem finansowym (42% wskazań). W Polsce na tym aspekcie działalności firmy zamierza koncentrować się 33% ankietowanych prezesów.

CEO łączą ambicje z pragmatycznym podejściem, dostosowując priorytety do realiów, z którymi mają do czynienia. Prezesi odchodzą od planów wzrostu za wszelką cenę, napędzanego tanim kapitałem i zwiększoną płynnością, do nowego paradygmatu, w którym wobec wyższych kosztów finansowania kluczowa staje się maksymalizacja efektywności finansowej w celu generowania gotówki na inwestycje. W Polsce na znaczeniu urosły czynniki zewnętrzne wynikające z niestabilnej sytuacji geopolitycznej – od konieczności rekonfiguracji łańcuchów dostaw po dostosowanie obecności na niektórych rynkach – zauważa Paweł Bukowiński.

Równolegle, polscy CEO wykazują się większą odpornością na zawirowania niż ich globalni odpowiednicy. W obliczu niestabilności geopolitycznej i niezbyt korzystnego otoczenia makroekonomicznego opóźniają inwestycje (38% wskazań, 8 pkt proc. więcej niż średnia światowa) raczej niż je wstrzymują lub zupełnie z nich rezygnują. Na świecie 57% respondentów zadeklarowało, że wstrzymuje lub wycofuje się z inwestycji / dezinwestycji (wobec 52% respondentów w Polsce) a 30% wycofuje się z niektórych biznesów (24% w Polsce).

Poprawa rentowności czy kredyt bankowy

Polscy prezesi nieco inaczej podchodzą do sposobu, w jaki chcą finansować biznesową transformację. O ile na świecie 32% prezesów (i jest to najwyższy odsetek wskazań na pytanie o sposoby finansowania transformacji) chce skupić się na poprawie rentowności, o tyle w Polsce prezesi stawiają na emisję długu lub finansowanie kredytem bankowym (36% odpowiedzi). Ta opcja na świecie stosunkowo mało popularna (25% wskazań) ze względu na wysokie stopy procentowe. Coraz ważniejsze staje się wykorzystanie do maksimum wewnętrznych źródeł finansowania, zarówno poprzez strukturyzowanie kosztów i zarządzania kapitałem obrotowym.

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi dla wszystkich przedsiębiorstw na obecne wyzwania rynkowe. Sposób podejścia do transformacji biznesowej i jej realizacji jest zależny od struktury portfela, decyzji związanych z alokacją kapitału, ogólnej strategii i sektora, w którym działa przedsiębiorstwo. Prezesi powinni przyjąć proaktywne podejście do planowania scenariuszowego swojej strategii transformacji biznesowej, uwzględniającego możliwość szybkiego reagowania na dalsze zmiany w otoczeniu zewnętrznym. Ocena wpływu na różne aspekty działalności może zwiększyć odporność na szczeblu całej organizacji – konkluduje Arkadiusz Gęsicki.

O badaniu

Badanie CEO Outlook Pulse zostało przeprowadzone na zlecenie EY w okresie grudzień 2023 – Styczeń 2024 r. przez FT Longitude, specjalistyczny dział badań i marketingu treści Financial Times Group. Wśród respondentów znalazło się 1200 prezesów dużych firm z 21 krajów, którzy wzięli udział w anonimowej ankiecie online. Reprezentowali następujące kraje: Brazylię, Meksyk, Kanadę, Stany Zjednoczone, Belgię, Luksemburg, Holandię, Francję, Niemcy, Włochy, Danię, Finlandię, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię, Australię, Chiny, Indie, Japonię, Singapur i Koreę Południową.

Prawie jedna piąta (dokładnie to 19%) badanych organizacji osiąga roczne, globalne przychody poniżej 500 mln USD. Kolejne 19% wykazuje przychody w przedziale od 500 mln do 999,9 mln USD. Z kolei 30% firm ma przychody w wysokości od 1 mld do 4,9 mld USD, a ostatnia grupa (32%) – powyżej 5 mld USD.
W polskiej edycji badania realizowanej na zlecenie EY-Parthenon wzięło udział 30 prezesów polskich spółek działających międzynarodowo lub globalnie.