Czas na rośliny balkonowe i ogrodowe

Tegoroczny luty był najcieplejszym od wielu lat, co spowodowało, że przyroda zareagowała błyskawicznie – budzi się do życia i cieszy oko. A skoro tak, to przyszedł czas na prace balkonowe i ogrodowe. Które rośliny można wybrać do nasadzeń już teraz i jak o nie dbać? I w jaki sposób zabezpieczyć je przed ewentualnymi przymrozkami? O tym opowiedział dr hab. Andrzej Pacholczak, prof. SGGW z Samodzielnego Zakładu Roślin Ozdobnych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Rośliny balkonowe i ogrodowe

Ze względu na warunki atmosferyczne już teraz przyszedł czas na porządki na balkonach oraz w ogrodach. Niektórzy traktują balkon głównie jako przestrzeń przeznaczoną na odpoczynek pośród roślin. Oczywiście nie wszystkie rośliny ogrodowe można zastosować na balkonie, przede wszystkim ze względu na ich rozmiar. Rośliny zdobiące balkon można zasadzić w odpowiednich pojemnikach - stojących lub wiszących. Można również zastosować trejaże i pergole – konstrukcje podtrzymujące rośliny, często ozdobne i pełniące funkcję osłony, dające poczucie intymności. Trejaże i pergole idealnie sprawdzą się także w ogrodzie, a ich rozmiary mogą być imponujące i tworzyć na przykład „tunele” pokryte roślinnością.

- W okresie wczesnowiosennym możemy ubogacać nasze balkony i ogrody roślinami, które są z tzw. sterowanej uprawy – mówi dr hab. Andrzej Pacholczak, prof. SGGW z Samodzielnego Zakładu Roślin Ozdobnych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – Polega ona, jak sama nazwa wskazuje, na sterowaniu warunkami szklarniowymi podczas uprawy roślin (światłem, temperaturą, wilgotnością powietrza itd.), tak aby uzyskać materiał roślinny kwitnący wcześniej niż w warunkach naturalnych. Przykładami roślin, które w ten sposób są wyprodukowane i oferowane już w okresie zimowym, a także wczesną wiosną w puntach sprzedaży są: tulipany, hiacynty, narcyzy, krokusy, pierwiosnki (prymulki), stokrotki czy bratki. Kupujemy je w pojemnikach i możemy je w nich pozostawić lub posadzić w większych donicach na balkonie. Ostatnio byłem na targach ogrodniczych Green Days Ptak Warsaw Expo i na jednym ze stanowisk do dekoracji wykorzystane były prymule, które po wydarzeniu wystawiono na balkon. Dlaczego? Ponieważ w ostatnich dniach było na tyle ciepło, że rośliny te mogły w takich warunkach przetrwać. Okazuje się, że luty był jednym z najcieplejszych miesięcy. Do tej pory chyba nie odnotowano danych, które wskazałyby że w tym okresie w przeszłości było cieplej. Wygląda na to, że to będzie specyficzny rok. Czy wiosna tak naprawdę zaczęła się wcześniej? To się okaże w najbliższych dniach …

Jeśli chcemy już teraz podziwiać kwiaty, to odpowiednim wyborem do dekoracji balkonów czy ogrodów mogą okazać się byliny. A jakie?

- Bardzo popularną byliną w tym czasie jest ciemiernik, który ma dużo odmian i kwitnie już zimą, a dzięki uprawie sterowanej spod osłon dostępny jest na rynku już jesienią – opowiada Profesor SGGW. – Zdecydowanie wyróżnia go pora kwitnienia i dlatego teraz jest możliwość kupienia egzemplarzy będących w pełni dekoracyjności. Bardzo dobrze wygląda do dekoracji sezonowej w pojemnikach (także wnętrz, szczególnie w okresie bożonarodzeniowym) oraz późniejszej na balkonach, tarasach i w ogrodach, ponieważ kwiaty utrzymują się kilka miesięcy, a przez cały sezon widoczne jest dekoracyjne ulistnienie.

Dobrym wyborem do dekoracji balkonów są również krzewy, trzeba oczywiście wziąć pod uwagę ich siłę wzrostu i rozmiar. Przykładem krzewu kojarzącego się z wiosną jest forsycja, która posiada także odmiany karłowate („Minigold”, „Maluch”, „Courtasol”) – idealne na mniejsze przestrzenie. Do tego można dodać wierzby w doniczce, szczepione na pniu. W przypadku odmiany „Pendula”, będziemy mieć dekoracyjne kwiaty („kotki”, nazywane „baziami”), które kojarzą nam się z Wielkanocą i z symbolami wiosny. Z krzewów wcześniej kwitnących można wybrać także wawrzynka czy oczary.

Jak dbać o rośliny?

Po zakupie rośliny w fazie kwitnienia w marcu, powinniśmy ją zahartować zanim wystawimy ją na balkon lub do ogrodu. W ciągu dnia możemy wystawiać ją na zewnątrz, a na noc chować. W ten sposób roślina „przyzwyczai się” do warunków zewnętrznych. W przypadku wyjątkowo wysokich temperatur jak na tę porę roku, które mamy właśnie teraz, od razu można wystawić ją na zewnątrz i zaadaptuje się.

Najważniejszą pracą pielęgnacyjną w ogrodzie w tym momencie jest usunięcie wszystkich części roślin, które obumarły, wygrabienie pozostałości i oczyszczenie. W przypadku trawników, po wygrabieniu powinno dodatkowo nastąpić jego napowietrzenie. W skrzynkach balkonowych powinniśmy wymienić podłoże i przygotować skrzynki do nowych nasadzeń.

- Normalnie o tej porze powinien być śnieg a temperatura w okolicach zera stopni Celsjusza (lub nieco poniżej) – dodaje prof. A. Pacholczak. – A jest inaczej. Nie należy jednak wykluczyć, że mogą być jeszcze przymrozki. Jeżeli okazałoby się, że po takim okresie ciepła będzie miało nadejść zimno, najprostszym rozwiązaniem jest posiadanie białej agrowłókniny (flizeliny) – cienkiej tkaniny, którą możemy rośliny okryć zabezpieczając je przed niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi: mrozem, czy wysuszającym, zimnym wiatrem.

Dbając o rośliny należy pamiętać o nawożeniu, ale to dopiero w drugiej połowie kwietnia, ponieważ zanim zacznie on działać i roślina go pobierze, minie okres prawdopodobnych późnowiosennych przymrozków. Nie można pobudzać roślin zbyt wcześnie do wzrostu, zwłaszcza nawozami zawierającymi spory udział azotu. Nieco wcześniej możemy aplikować nawozy otoczkowane o spowolnionym uwalnianiu składników (zależnym od temperatury i wilgotności podłoża) – dzięki czemu są one dłużej dostępne dla roślin.

Ważną czynnością jest podlewanie roślin, szczególnie tuż po posadzeniu kiedy podłoże jest suche. Najprostszym sposobem jest obserwacja i reagowanie odpowiednio do sytuacji. Obecnie nie musimy jeszcze wykonywać tego zabiegu w ogrodzie jak i na balkonie, ponieważ w ostatnim czasie były obfite opady deszczu.

Autorka: Anita Kruk

Konsultacja merytoryczna: dr hab. Andrzej Pacholczak, prof. SGGW; Samodzielny Zakład Roślin Ozdobnych SGGW