Co drugi nastolatek czerpie wiedzę o finansach z TikToka i YouTube’a

• Tylko 23 proc. rodziców wysoko ocenia swoją wiedzę na temat finansów.
• Niemal połowa nastolatków w wieku 12-15 lat uważa, że ich wiedza o finansach jest mała. Jednak 80 proc. z nich wie, czym jest inflacja.
• Głównym źródłem wiedzy finansowej młodszych nastolatków jest dom i szkoła, a starszych TikTok i YouTube.

Wyniki badania zrealizowanego na zlecenie Santander Bank Polska pokazują, że nastolatkowie nisko oceniają swoją wiedzę na temat finansów. Wakacje to dobry moment na naukę samodzielności w zarządzaniu pieniędzmi.

Niemal połowa badanych w wieku 12-15 lat nisko ocenia swoją wiedzę na temat finansów, zaledwie 7 proc. wysoko. Lepiej wygląda to u starszych nastolatków w wieku 16-18 lat, gdzie 22 proc. określa swoją wiedzę jako dużą. Okazuje się, że rodzice również nie czują się zbyt kompetentni w tej dziedzinie. Zaledwie 23 proc. deklaruje, że ich wiedza finansowa jest duża.

Nastolatkowie pozytywnie oceniają swoje umiejętności racjonalnego wydawania pieniędzy – 60 proc. starszych nastolatków (16-18 r.ż.) i 22 proc. młodszych (14-15 r.ż.) deklaruje, że wiedzą, jak mądrze kupować.

– Nastolatkowie w wieku 12-15 lat dość nisko oceniają swoją wiedzę na temat ekonomii i gospodarki. Może to wynikać z tego, że – jak pokazują wyniki badania – niemal 60 proc. nastolatków rozmawia z rodzicami o sytuacji gospodarczej w Polsce rzadko lub wcale. Warto mieć świadomość, że duża odpowiedzialność za budowanie u młodych ludzi świadomości finansowej jest po stronie rodziców. Edukacja finansowa powinna być czymś naturalnym i pojawiać się w codziennych sytuacjach. Wyjazdy wakacyjne to dobry moment, aby porozmawiać z dzieckiem o zarządzaniu budżetem oraz podejmowaniu świadomych decyzji finansowych, aby otrzymane kieszonkowe wystarczyło na wszystkie zaplanowane podczas wyjazdu wydatki – wyjaśnia dr Agata Trzcińska z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Ekspertka dodaje, że niska ocena swojej wiedzy finansowej u młodszych nastolatków (12-15 lat) może wynikać także z mniejszego doświadczenia w zarządzaniu pieniędzmi. Dodatkowo edukacja finansowa w szkole pojawia się dopiero w klasach ponadpodstawowych, dlatego młodsi uczniowie mogą nie czuć się jeszcze kompetentni w tym temacie. Nastolatkowie lepiej oceniają swoje umiejętności racjonalnego wydawania pieniędzy niż ogólną wiedzę na temat finansów. Wynika to z tego, że dokonywanie zakupów oraz wybieranie spośród różnych ofert jest ich codziennością – mają w tym doświadczenie i dotyczy to ich bezpośrednio.

Co nastolatkowie wiedzą o inflacji i inwestowaniu?

Dziś nietrudno zetknąć się w przestrzeni internetowej czy medialnej z tematyką inwestycji, skierowaną do coraz młodszego grona odbiorców. Jaką wiedzę na temat instrumentów inwestycyjnych mają nastolatkowie oraz ich rodzice? 80 proc. nastolatków w wieku 16-18 lat, podobnie jak ich rodzice, poprawnie wykonało zadania testowe, weryfikujące wiedzę na temat stóp procentowych i procentu składanego. Problemem okazało się pytanie o dywersyfikację dochodów z inwestycji – prawie 30 proc. starszych nastolatków, jak i rodziców udzieliło na nie błędnej odpowiedzi. Badani mają jednak wiedzę na najbardziej palący od wielu miesięcy temat, jakim jest inflacja. Wyniki pokazują, że 80 proc. osób w wieku 12-15 lat wie, czym jest to zjawisko.

Rodzice i nauczyciele vs. internet – czyli skąd nastolatkowie czerpią wiedzę?

Z badania przeprowadzonego na zlecenie Santander Bank Polska wynika, że większość dzieci w wieku 12-15 lat uczy się na temat zarządzania pieniędzmi głównie w domu (50 proc.) i szkole (43 proc.). Jednak dla starszych nastolatków rodzice i nauczyciele przestają być głównym źródłem wiedzy, a staje się nim internet (49 proc.). Respondenci w wieku 16-18 lat najczęściej korzystają ze źródeł takich jak TikTok (48 proc.) czy YouTube (45 proc.). Często czerpią wiedzę również z Instagrama (31 proc.). Ponad 30 proc. wszystkich badanych nastolatków wskazuje jako źródło wiedzy telewizję. Najmniejszą popularnością cieszą się podkasty i prasa.

– Budowanie świadomości finansowej u dzieci to proces, który trwa już od najmłodszych lat. Najlepszym sposobem na edukację w tym temacie są częste, rodzinne rozmowy. Jednak starsze dzieci zamiast zwracać się do rodziców, częściej szukają odpowiedzi w internecie. To normalne, że inne są ich potrzeby oraz postrzeganie świata. Jednak ważne, aby nadal kształtować u nich odpowiedzialne podejście do zarządzania pieniędzmi. To właśnie cel projektu Finansiaki. Chcemy pomóc rodzicom i nauczycielom w edukacji dzieci i nastolatków – mówi Agnieszka Glińska-Pytlarz z Santander Bank Polska, odpowiedzialna za projekt Finansiaki.

Materiały edukacyjne, które pomogą rodzicom w edukacji finansowej dzieci, można znaleźć na stronie www.finansiaki.pl.

***

Badanie przeprowadzone przez agencję badawczą IQS na zlecenie Santander Bank Polska dla projektu Finansiaki. Badanie przeprowadzone na próbie ogólnopolskiej metodą CAWI. Zbadano 1500 osób, w tym 500 rodziców, 500 nastolatków w wieku 12-15 lat i 500 nastolatków w wieku 16-18 lat.