PIT 2023 – jak złożyć zeznanie podatkowe, by nie paść ofiarą oszustów, nie mieć długów w Skarbówce i nie płacić gigantycznych kar?

I ponownie przyszedł ten okres w roku, w którym musimy rozliczyć się z Urzędem Skarbowym. Od 15 lutego większość podatników ma już dostęp do wypełnionych deklaracji, które czekają w usłudze Twój e-PIT. Dzięki niej w tym roku podatek rozliczyło już ponad 1 mln osób! Od kilku lat rozliczenia są przygotowywane przez Krajową Administrację Skarbową, a od dłuższego czasu możemy składać PITy online, bez konieczności stania w kolejce w Urzędzie Skarbowym. Bez wątpienia – to ułatwienia, ale także kolejne okazje do wykorzystania przez oszustów, którzy czyhają na nasze pieniądze. Strony www zachęcające do wypełnienia zeznania podatkowego w sieci, które powstały tylko po to, by wyłudzić nasze dane, czy „pośrednicy” żądający opłat za dostęp do oficjalnych serwisów prowadzonych przez Ministerstwo Finansów. To tylko przykłady pułapek, w które może wpaść nieświadomy obywatel. A w tym przypadku brak wiedzy i nieuważność mogą sporo kosztować. Tak samo jak niedopełnienie wszystkich formalności z Fiskusem. O czym warto wiedzieć, aby nie dać się oszukać i nie płacić astronomicznych kar? Podpowiadamy!

Twój e-PIT, czyli deklaracje wypełniane przez Krajową Administrację Skarbową – co trzeba wiedzieć?

Stosowny formularz PIT możemy wypełnić tradycyjnie w formie papierowej, dostarczyć Fiskusowi online, korzystając np. z oficjalnego serwisu e-Deklaracje (formularz interaktywny w e-Urzędzie Skarbowym) lub skorzystać z wypełnionego zeznania podatkowego, udostępnionego przez Krajową Administrację Skarbową, czekającego na platformie Ministerstwa Finansów. Chodzi o Twój e-PIT.

Ważna informacja – nie każdy może skorzystać z tej ostatniej, ułatwionej drogi składania rozliczenia. Urząd Skarbowy wypełnił za nas deklarację podatkową, jeżeli obowiązuje nas składanie następujących formularzy: PIT-37, PIT-38, czyli chodzi o osoby, które pracują na etacie lub na podstawie umowy zlecenia, rozliczają się ze współmałżonkiem lub w pojedynkę, lub osoby rozliczające się na formularzach PIT-28 lub PIT-36, które nie prowadzą działalności gospodarczej, ale składają te zeznania z uwagi na uzyskiwane przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, rozliczanych poza działalnością gospodarczą[1]. Przedsiębiorców czeka droga tradycyjna, czyli samodzielne wypełnienie formularza i dostarczenie go Urzędowi Skarbowemu.

Uwaga – wypełniony PIT-37 czy PIT-38 czekający na nas w serwisie Podatki.gov.pl, w zakładce „Twój e-PIT” nie oznacza złożenia deklaracji podatkowej! Aby dopełnić tego obowiązku, należy wejść na stronę prowadzoną przez Ministerstwo Finansów i sprawdzić przygotowane zeznanie oraz przesłać je dalej. Dlaczego to takie ważne?

–  W świetle prawa to „Kowalski”, podatnik jest odpowiedzialny za rozliczenie się z Fiskusem – chodzi zarówno o dostarczenie na czas odpowiedniego dokumentu, jak i o poprawne wypełnienie formularza – a nie jego pracodawca czy w tym „nowy systemie” – Urząd Skarbowy. Dlatego pamiętajmy o tym, by dokładnie sprawdzić zeznanie podatkowe, które czeka na nas w serwisie Twój e-PIT i jeżeli zauważymy jakieś błędy lub nieścisłości, poprawmy je. Mamy na to czas do 2 maja. Jeżeli tego nie zrobimy, urząd przyjmie nasze zeznanie w błędnej formie, a to już wiąże się dla podatnika z pewnymi konsekwencjami, także finansowymi – komentuje Aneta Miszczak, ekspert Intrum.

Warto zaznaczyć, że powyższa uwaga ma zastosowanie, jeżeli nie zdecydujemy się na inną formę składania deklaracji podatkowej niż Twój e-PIT. Nie musimy bowiem w żaden sposób odnosić się do PIT-u wypełnionego przez Krajową Administrację Skarbową (nawet błędnie), jeżeli samodzielnie złożymy deklarację. W takiej sytuacji zeznanie udostępnione w usłudze Twój e-PIT zostanie automatycznie anulowane. Podsumowując: możemy odrzucić przygotowane zeznanie i rozliczyć się samodzielnie w innej formie. Wtedy deklaracja podatkowa widniejąca
w usłudze Twój e-PIT nie będzie brana pod uwagę.

Logowanie się do usługi Twój e-PIT – uwaga na oszustów!

Aby przejrzeć zeznanie podatkowe, należy zalogować się do zakładki Twój e-PIT w serwisie Podatki.gov.pl. Można to zrobić na 3 sposoby:

1. poprzez gov.pl, czyli profil zaufany, dzięki któremu mamy dostęp do wielu usług w serwisach publicznych; do niego możemy zalogować się poprzez e-dowód lub bankowość elektroniczną,
2. poprzez aplikację mObywatel, która stanowi wirtualny portfel ze wszystkimi najważniejszymi osobistymi dokumentami,
3. lub poprzez wpisanie swoich danych: PESEL (albo: NIP i datę urodzenia), kwotę przychodu z deklaracji podatkowej za rok 2021, kwotę przychodu z jednej z informacji od pracodawców (np. PIT-11) za rok 2022 i potwierdzenie kwoty nadpłaty/podatku do zapłaty z deklaracji za 2021 r.[2].

Bez względu na to, którą formę logowania się do serwisu Twój e-PIT wybierzemy, przy każdej z nich będziemy proszeni o podanie naszych danych osobowych, ustalonych wcześniej haseł, jednorazowych kodów czy PINów, które będziemy otrzymywać smsem lub e-mailem, podczas uwierzytelniania kolejno podejmowanych kroków. – Dla cyberoszustów to potencjalnie wiele okazji do przechwycenia informacji na nasz temat, które mogą posłużyć do dokonywania kolejnych przestępstw – np. zaciągania kredytów na nasze konto czy podpisywania umów handlowych w naszym imieniu. W rezultacie możemy wpaść w poważne problemy finansowe zupełnie nieświadomie, dlatego warto zachować szczególne środki ostrożności – radzi Aneta Miszczak, ekspert Intrum.

Logując się do w serwisie podatki.gov.pl. do zakładki Twój e-PIT, pamiętajmy o:

• korzystaniu z bezpiecznej sieci – złym pomysłem jest podłączanie się do sieci publicznej,
  np. korzystania z Wi-Fi w galerii handlowej, kawiarni lub udostępnionej na dworcu, gdy będziemy składać zeznanie podatkowe,
• zadbaniu o dodatkową ochronę w Internecie – sprawdźmy, czy na naszym komputerze lub tablecie mamy zainstalowaną aktualną wersję programu antywirusowego i czy posiada on dedykowany moduł ochrony naszej pracy w sieci,
• dodatkowym sprawdzeniu, czy połączenie ze stroną podatki.gov.pl jest bezpieczne – klikamy na symbol kłódki przy adresie strony www w przeglądarce i czytamy komunikat np. bezpieczeństwa połączenia i ważności certyfikatów.

Dodatkowo:

• nigdy nie kopiujemy kodów czy jednorazowych haseł uwierzytelniających do logowania, które otrzymujemy e-mailem/sms-em, tylko zawsze przepisujemy je ręcznie we właściwe miejsca – tak jest bezpieczniej; gołym okiem może być to dla nas niewidoczne, ale np. do takiego hasła uwierzytelniającego oszuści mogą dołączyć fragmenty złośliwego oprogramowania, które zainstaluje na naszym komputerze wirusa lub przechwyci nasze dane, dlatego nie idźmy drogą na skróty i nie kopiujmy ważnych informacji,
• patrzymy dokładnie na źródła, z których otrzymujemy ww. kody czy hasła – czy pochodzą one z właściwych miejsc, np. z naszego banku czy rządowego serwisu www; jeżeli mamy podejrzenie co do źródła ich pochodzenia lub przykładowy sms ze wspomnianym kodem wygląda według nas niestandardowo, np. zawiera dodatkowe linki z prośbą o kliknięcie, to ze względów bezpieczeństwa warto natychmiast przerwać całą operację logowania.

Warto również wiedzieć, że Ministerstwo Finansów ani żadna rządowa jednostka nie pobierają opłat za dostęp do swoich serwisów czy narzędzi ułatwiających obywatelom funkcjonowanie. Dlatego, gdy będziemy w sieci szukać informacji dotyczących składania zeznania podatkowego, np. poprzez serwis Twój e-PIT i w pewnym momencie zostaniemy przekierowani do jakiejś strony, która będzie żądać od nas zapłaty za dostęp do platformy, możemy mieć pewność, że natknęliśmy się na oszustów.

Co równie ważne, skorzystanie z usługi Twój e-PIT nie wymaga instalacji dodatkowego oprogramowania ani aplikacji, wystarczy jedynie komputer i dostęp do Internetu. Nie dajmy się więc zwieść ogłoszeniom, które będą nakłaniać nas do podjęcia dodatkowych kroków, by otrzymać dostęp do deklaracji podatkowej. Nie ma również potrzeby zakładania dodatkowego konta na stronie Podatki.gov.pl.

Twój e-PIT 2023 – jakich zmian można dokonać w zeznaniu podatkowym?

Jeżeli składamy zeznanie PIT-37, najpopularniejszą deklarację podatkową, możemy wprowadzić m.in. następujące zmiany w formularzu:

• sposób rozliczenia: na wspólny z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci,
• zmienić lub wskazać organizację pożytku publicznego, której chcemy przekazać 1,5% podatku,
• zmienić dane w uldze na dzieci lub dodać tę ulgę,
• dodać odliczenia, np. z tytułu darowizny, użytkowania Internetu lub ponoszenia kosztów rehabilitacji, itp.,
• zmienić numer rachunku, na który chce otrzymać zwrot nadpłaty[3].

Gdy dokonamy już niezbędnych uzupełnień czy korekt w dotyczącym nas formularzu, w serwisie Twój e-PIT, koniecznie pamiętajmy o zatwierdzeniu wszystkich zmian. Jeżeli w przygotowanym zeznaniu wprowadzimy zmiany, np. wpiszemy inną niż w ubiegłych latach organizację porządku publicznego, której chcemy przekazać 1,5% podatku, nowy numer rachunku bankowego, ale nie zaakceptujemy zeznania i nie prześlemy go dalej, to taka deklaracja nie zostanie automatycznie zaakceptowana przez Urząd Skarbowy po 2 maja, a automatycznie przyjęte zostanie zeznanie pierwotnie przygotowane przez administrację skarbową, czyli bez wprowadzonych zmian.

Dokonując zmian w deklaracji podatkowej, powinniśmy upewnić się, czy zeznanie zostało prawidłowo przesłane, czyli czy otrzymało tzw. status 200 i czy możemy pobrać Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO).

Astronomiczne kary za łamanie prawa podatkowego

Kary za niestosowanie się do prawa podatkowego są wręcz legendarne i jak dzieci straszy się Babą-Jagą, tak dorosłych ostrzega się przed Urzędem Skarbowym. A jaka jest prawda? Karze podlega zarówno niezłożenie deklaracji podatkowej we właściwym czasie, wypełnienie jej z błędami, zatajenie przedmiotu opodatkowania, jak i świadome przedstawienie w zeznaniu nieprawdziwych informacji. Prawo określa szczegółowo, jaka odpowiedzialność została przewidziana za dany „niedozwolony czyn”. Prawo podatkowo w Polsce często się zmienia i to na podatniku leży obowiązek śledzenia wszelkich uaktualnień na bieżąco. Warto wiedzieć, że w tym przypadku istnieje podział na wykroczenia skarbowe i przestępstwa skarbowe – nie za każde złamanie i niezastosowanie się do obowiązującego prawa istnieje taki sam wymiar kary, to oczywiste.

Uchylania się od opodatkowania i oszustwa podatkowe traktowane są przez ustawodawcę jako najpoważniejsze przestępstwa skarbowe i za nie obowiązuje najwyższy wymiar kary.Według Kodeksu Karnego Skarbowego: „Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację, lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie (…)”[4]. Podobnej karze (grzywna do 720 stawek dziennych, pozbawienie wolności lub zastosowanie obu środków równocześnie) podlega osoba, która uchyla się od opodatkowania, czyli nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania, lub nie składa deklaracji[5].

Wysokość grzywien przewidzianych w Kodeksie Karnym Skarbowym uzależniona jest od wysokości minimalnego wynagrodzenia. W pierwszej połowie 2023 r. będzie ono wynosić 3490 zł.

– Powyższe zapisy mówią o przestępstwie skarbowym, za które skutkuje kara finansowa – grzywna, ale w grę wchodzi nawet pozbawienia wolności. Wspomniana grzywna jest ustalana w tzw. stawkach dziennych: najniższa to 10, a najwyższa 720. Według prawa stawka dzienna nie może być niższa od 1/30 minimalnego wynagrodzenia ani przekraczać 400-krotności tej części. Jak to wygląda w praktyce? Najniższa stawka dzienna wynosi 116,33 zł, a najwyższa 46 532 zł, a maksymalna grzywna za przestępstwo skarbowe wynosi 33 503 040 zł! Wysokość maksymalnej grzywny powinna robić wrażenie na podatnikach (i z pewnością ma to miejsce), ponieważ zdaniem ustawodawcy ma spełniać cel prewencyjny i zniechęcać do oszukiwania i zmniejszania kwoty, która wraca do Państwa, (czyli w gruncie rzeczy do wszystkich obywateli) w formie podatków – komentuje Aneta Miszczak, ekspert Intrum.

Warto również wiedzieć, że wyższa kwota wynagrodzenia minimalnego, która obowiązuje w 2023 r., oznacza także zwiększenie limitu, który kwalifikuje zakazane prawem czyny do kategorii wykroczenia skarbowego. Możemy o nim mówić, gdy kwota niezapłaconego podatku nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli mowa o 17 450 zł. Powyżej tej kwoty mamy już do czynienia z przestępstwem skarbowym.

Za dopuszczenie się wykroczenia skarbowego podatnika czeka kara grzywny: od 1/10 do 20-krotności minimalnego wynagrodzenia, czyli chodzi o kwotę 349 zł do 69 800 zł. 

– Powyższe kwoty za wykroczenia i przestępstwa skarbowe mogą nawet szokować, ale osoba, która rzetelnie przykłada się do złożenia deklaracji podatkowej i po prostu nie jest oszustem, nie ma się czego obawiać. Tym bardziej, że obecnie Urząd Skarbowy, np. w postaci usługi Twój e-PIT ułatwia wywiązywanie się obowiązku podatkowego, a sam system został pomyślany tak, aby chociażby wyeliminować błędy związane z wypełnianiem samego formularza PIT. Pamiętajmy również, że zawsze mamy możliwość złożenia korekty naszego zeznania podatkowego i to bez żadnych konsekwencji. Ważne, aby wyjść z takim wnioskiem niezwłocznie, kiedy odkryjemy błąd, a nie czekać, gdy Urząd Skarbowy wyłapie go kontroli – podpowiada Aneta Miszczak, ekspert Intrum.

[1]Źródło: Podatki.gov.pl. Uwaga: zeznania PIT-28 i PIT-36 nie będą automatycznie akceptowane!

[2] Źródło: Podatki.gov.pl

[3] Źródło: Podatki.gov.pl

[4] Art. 56 Ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy.

[5] Art. 54 Ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy.