Barometr COVID-19: co trzecie MŚP boi się kolejnych miesięcy. Co piąte nie liczy w powrót koniunktury

Z najnowszej edycji Barometru COVID-19 realizowanego przez EFL w IV kwartale br. wynika, że przedsiębiorcy z sektora MŚP obawiają się czwartej fali pandemii koronawirusa. W opinii 36% mikro, małych i średnich firm w ciągu najbliższych 6 miesięcy sytuacja w ich branży pogorszy się. To wzrost o 11 p.p. w ujęciu kwartalnym i najwyższy wynik od roku (w IV kwartale 2020 roku uważało tak 39% ankietowanych). Przedsiębiorcy coraz częściej nie są w stanie ocenić, kiedy nastąpi powrót koniunktury, lub nie wierzą w jej powrót w ogóle. Co trzeci odpowiedział, że nie wie, a co piąty, że koniunktura nie powróci w najbliższych latach. 

EFL w badaniu Barometr COVID-19 zapytał przedsiębiorców z sektora MŚP, czy w kontekście IV fali pandemii koronawirusa, sytuacja w ich branży w ciągu najbliższych 6 miesięcy poprawi się, pogorszy czy pozostanie bez zmian. Po kilku kwartałach stabilnej sytuacji, w których co trzeci przedsiębiorca liczył się z poprawą sytuacji, a co trzeci z jej pogorszeniem, w IV kwartale mamy do czynienia z odwróceniem tego trendu. Z najnowszego raportu wynika, że co trzeci przedsiębiorca (36 proc.) ocenia, że sytuacja w branży pogorszy się, a tylko co piąty (21 proc.) prognozuje jej poprawę. Nadal liczna pozostaje grupa, która nie spodziewa się większych zmian (38 proc.).

- Kolejna fala epidemii i kolejna fala problemów, których coraz większą świadomość mają polscy przedsiębiorcy. Poprzednie pomiary wskazywały, że MŚP już oswoiły się z faktem, że koronawirus i trudna sytuacja przez niego spowodowana są z nimi na co dzień. To przekładało się na mniej negatywne oceny opinie i bardziej optymistyczne prognozy. Po prostu nauczyły się w takim układzie prowadzić codzienną działalność. Większa intensywność koronawirusa, więcej zachorowań sprawiają, że napięcie sprzed kilkunastu miesięcy powraca. Grupa firm, które z wielkimi obawami patrzą na najbliższe miesiące, jest najliczniejsza od roku. Wręcz powróciła do poziomów, z którymi mieliśmy do czynienia w pierwszych pomiarach Barometr COVID-19, które oscylowały wokół 38-39 proc. – mówi Radosław Woźniak, prezes zarządu EFL.

Biorąc pod uwagę wielkość biznesów, podobnie jak w poprzednim kwartale br., również w IV kwartale największy optymizm panuje wśród przedstawicieli firm średnich, zaś obawy najczęściej wykazują najmniejsze podmioty z sektora MŚP. Aż 41 proc. mikro firm uważa, że sytuacja się pogorszy się w najbliższym półroczu, podczas gdy wśród małych organizacji ten odsetek wynosi 35 proc., a w średnich – 32 proc. Grupa optymistów jest natomiast podobna w każdym segmencie i oscyluje wokół 21 proc.

Rośnie napięcie

A kiedy zdaniem przedstawicieli MŚP nastąpi powrót koniunktury w Polsce? Przedsiębiorcy coraz częściej nie są w stanie tego ocenić. Aż 37 proc. odpowiedziało, że nie wie. Tak wysoki wynik nie został odnotowany w żadnym dotychczasowym pomiarze. Maksymalnie oscylował wokół 10-11 proc. na przełomie 2020 i 2021 roku.

29 proc. uważa, że powróci w przyszłym roku, 13 proc., że w ciągu 2-3 lat, zaś tylko 2 proc., że w ciągu kilku miesięcy. Pesymistyczne jest to, że co piąty (20 proc.) przedsiębiorca nie wierzy, że koniunktura powróci w najbliższych latach. To najwyższy wynik od III kwartału ubiegłego roku, kiedy takiej odpowiedzi udzieliło również 20 proc. ankietowanych.

Co ciekawe, wpływ pandemii koronawirusa na działalność firmową w IV kwartale br. jest częściej oceniany jako neutralny niż negatywny. 39 proc. firm uważa, że COVID-19 ma zdecydowanie niekorzystny lub niekorzystny wpływ na ich działalność, podczas gdy 46 proc. wskazuje na neutralność biznesową koronawirusa. W III kwartale takich odpowiedzi udzieliło odpowiednio 58 proc. i 33 proc. Co więcej, zdecydowanie wzrósł odsetek mikro, małych i średnich firm, których zdaniem epidemia ma raczej korzystny wpływ na prowadzenie biznesu. Uważa tak 13 proc. – w poprzednich pomiarach taką opinię wraziło 8-9 proc. zapytanych. 

***

Barometr COVID-19 to dodatkowe badanie towarzyszące Barometrowi EFL, zapoczątkowane w marcu 2020 roku w celu diagnozy wpływu pandemii koronawirusa na przedsiębiorstwa z sektora MŚP. Badanie jest realizowane co miesiąc.

Barometr EFL jest syntetycznym wskaźnikiem informującym o skłonności firm z sektora MŚP do wzrostu (tj. rozwoju rozumianego, jako stawianie sobie przez przedsiębiorstwa celów związanych ze wzrostem sprzedaży i produkcji, ekspansją na nowe rynki i maksymalizacją zysków, co jest związane z inwestycjami w środki trwałe). Prognozowana na dany kwartał kondycja finansowa firm MŚP daje punkt odniesienia do wnioskowania o zakładanym kierunku zmian, które sprzyjają wzrostowi lub działają hamująco na rozwój firm. Badanie przygotowywane jest przez Ecorys na zlecenie Europejskiego Funduszu Leasingowego SA., a jego wyniki są publikowane co kwartał. Jego uczestnicy to mikro, małe i średnie firmy terenu całej Polski. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa 600 mikro, małych i średnich firm.

Pierwsza edycja badania Barometr COVID-19 odbyła się w dniach 17 marca-1 kwietnia 2020 roku. Aktualna już dziewiąta edycja miała miejsce od 20 września do 5 października 2021 roku.