Rok funkcjonowania w korona-kryzysie: spadek dobrobytu finansowego konsumentów w całej Europie jest faktem

Kryzys ekonomiczny, który nastąpił w wyniku pandemii Covid-19, doprowadził do znacznego obniżenia dochodów konsumentów. W konsekwencji gospodarstwa domowe w całej Europie doświadczają pogarszania się dobrobytu finansowego.  

Pandemia Covid-19, która zdefiniowała naszą rzeczywistość ponad rok temu, ma negatywny wpływ na finanse konsumentów. Połowa (47%) z 24 000 europejskich respondentów biorących udział w badaniu Intrum w 2020 r. przyznaje, że w obecnej sytuacji bardziej niż kiedykolwiek wcześniej martwi się o swój dobrobyt finansowy. W naszym kraju 56% konsumentów podpisuje się pod tymi obawami. Jednocześnie przeszło co trzecia (35%) osoba twierdzi, że straciła dochody bezpośrednio w wyniku kryzysu. Jeżeli chodzi o Polskę odsetek ten jest jeszcze wyższy
i wynosi 45%.

Raport Intrum ”European Consumer Payment Report 2020” wskazuje również na to, że korona-kryzys dotkną pewne grupy w szczególnie dotkliwy sposób. Chodzi przede wszystkim o osoby o najniższych dochodach, niepewnym zatrudnieniu i tych konsumentów, którzy mieli problemy finansowe przed pandemią.

Europa podzielona covidem

Poziom stresu związanego z finansami wśród konsumentów rośnie, zwłaszcza w krajach Europy Południowej, w których wirus miał największy, negatywny wpływ na gospodarkę. W Grecji, gdzie zdecydowanie mniejsze dochody z turystyki osłabiły gospodarkę, i która wciąż wychodzi z 10-letniego kryzysu finansowego, 49% respondentów straciło zarobki z powodu pandemii, a 73% twierdzi, że nigdy wcześniej w takim stopniu nie martwiło się o swoje finanse.

Pandemia w mniejszym stopniu dotknęła respondentów w krajach Europy Północnej, w których konsumenci statystycznie posiadają wyższe dochody niż w pozostałych europejskich państwach, i w których rządzący mają lepszą pozycję do tego, by zapewnić im bezpieczeństwo.

Stosunkowo niewiele, bo 29% duńskich konsumentów wyraża obawy o swoje finanse, a mniej niż 1 na 5 (19%) osób straciła dochody w wyniku korona-kryzysu. W innych krajach skandynawskich zauważamy podobne tendencje.

Wpływ pandemii na poszczególne generacje

Pandemia pokazała, że seniorzy są bardziej narażeni na powikłania zdrowotne związane z Covid-19, a młodsi konsumenci są najbardziej dotknięci finansowo przez pandemię. Dlaczego?

Osoby z młodszego pokolenia mają mniejsze doświadczenie zawodowe i mniej oszczędności, na których można byłoby się oprzeć w kryzysie. Jak pokazało doświadczenie wielu firm w 2020 r., są też grupą pracowników, którzy z powodu pandemii stracili zatrudnienie w pierwszej kolejności. Według badania Intrum, „odporność” na finansowe skutki pandemii rośnie wraz z wiekiem: 50% europejskich konsumentów z pokolenia Z (osoby w wieku 18-21 lat) twierdzi, że ich dochody zmniejszyły się w wyniku Covid-19, w porównaniu z zaledwie 15% seniorów (osoby w wieku 65+), którzy udzielili takiej samej odpowiedzi.

Pandemia pogłębia nierówności społeczne

Z danym zebranych przez Intrum w ”European Consumer Payment Report 2020” wynika, że kryzys ma nieproporcjonalnie wyższy wpływ na tych konsumentów, których finanse były niestabilne już przed pandemią. Na problem zmniejszonych dochodów zwraca uwagę 40% respondentów o najniższych zarobkach, w porównaniu z 35% osób o średnich i 32% konsumentów o najwyższych dochodach.

Spośród konsumentów, którzy utracili zarobki w wyniku kryzysu, większość (57%) postanowiła ograniczyć codzienne wydatki. Część respondentów deklaruje również, że zajęła się poszukiwaniem dodatkowej pracy w niepełnym wymiarze godzin lub była zmuszona pożyczyć pieniądze na bieżące wydatki od znajomych i rodziny.

Mimo wielu instytucji finansowych i kredytodawców oferujących wakacje kredytowe, które pozwalają konsumentom odroczyć spłatę zaciągniętych zobowiązań, skorzystało z nich tylko 9% respondentów, deklarujących, że ich dochody zmniejszyła pandemia. Wśród przyczyn sięgnięcia po to rozwiązanie znalazły się m.in.: wsparcie w poradzeniu sobie ze spłatą zadłużenia na karcie kredytowej, kredytu na rachunku bieżącym i kredytu gotówkowego, a dalszej kolejności – spłaty kredytu hipotecznego lub zapłaty czynszu.

Ekonomiczne konsekwencje pandemii Covid-19 wpływają nie tylko na ich finanse Europejczyków. Prawie połowa (47%) tych pytanych przez Intrum twierdzi, że nie są one wystarczająco bezpieczne, by zapewnić im życie pozbawione stresu. Odsetek ten wzrasta do 66% wśród greckich konsumentów i 62% wśród konsumentów z Polski. W przypadku tych drugich obawy odzwierciedlają trudne perspektywy dla gospodarki kraju, którą według szacunków ma dotknąć największa od trzech dekad zapaść.

O raporcie European Consumer Payment Report 2020

Raport “European Consumer Payment Report” pozwala uzyskać wgląd w codzienne życie europejskich konsumentów: ich wydatki i umiejętność zarządzania finansami domowymi każdego miesiąca. Raport powstał na podstawie zewnętrznego badania przeprowadzonego przez firmę Longitude w 24 krajach Europy, także w Polsce. W tegorocznej edycji badania wzięło udział 24 198 konsumentów. Dane zbierano od 28 sierpnia do 5 października
2020 r.

Pobierz pełny raport ECPR 2020 TUTAJ.