Koło ratunkowe dla neutralności klimatycznej w Polsce – jeszcze nie jest za późno

Uniknięcie katastrofy klimatycznej wymaga natychmiastowego działania i jest kluczowym wyzwaniem XXI wieku. Analizę krytycznej sytuacji i konkretne rekomendacje dla gospodarki jak nie dopuścić do drastycznych zmian na Ziemi znajdziemy w najnowszym raporcie WWF „Zeroemisyjna Polska 2050”. Raport przedstawia diagnozę oraz rekomendacje dla sektorów budownictwa, energetyki, rolnictwa, leśnictwa i transportu. Opracowanie wskazuje nad czym od dziś można pracować, by zdążyć osiągnąć neutralność klimatyczną gospodarki do 2050 roku.  

Stanowisko środowiska naukowego jest jednoznaczne – uniknięcie katastrofy klimatycznej możliwe jest tylko poprzez utrzymanie równowagi pomiędzy emitowaniem oraz pochłanianiem gazów cieplarnianych. Neutralność klimatyczna na świecie musi zostać osiągnięta najpóźniej do 2050 roku. Działania wszystkich sektorów gospodarki powinny doprowadzić do redukcji gazów cieplarnianych  
w takim zakresie, aby globalny przyrost temperatury nie przekroczył 1,5°C1.  

Niestety, dotychczas tematowi neutralności klimatycznej w Polsce nie poświęcano zbyt wiele uwagi i kwestia ta nie była uwzględniana w działaniach sektorowych. Chcąc przyczynić się do zmiany tego stanu rzeczy, WWF Polska opracowała raport „Zeroemisyjna Polska 2050”. Zawiera on analizę sytuacji i szereg rekomendacji dotyczących osiągnięcia przez Polskę zeroemisyjności netto, czyli neutralności klimatycznej. Rekomendacje te zostały wypracowane podczas spotkań i dyskusji w czterech grupach roboczych we współpracy z ekspertami z sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego. Poszczególnym grupom przewodniczyli: 

• Budownictwo – dr inż. Arkadiusz Węglarz – Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. (KAPE) 
• Energetyka – Grzegorz Onichimowski 
• Rolnictwo i leśnictwo – dr hab. Zbigniew Karaczun, prof. SGGW
• Transport – Rafał Bajczuk, Krzysztof Bolesta, Marcin Korolec – Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych (FPPE).  

W każdym z powyższych obszarów muszą nastąpić zmiany mające na celu natychmiastowe ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Rozpocząć należy od zaprzestania prowadzenia polityki będącej w kontrze do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej. Jako przykłady takiej polityki Fundacja WWF Polska zidentyfikowa m.in.: osuszanie torfowisk, blokowanie rozwoju odnawialnych źródeł energii, brak zrównoważonej polityki transportowej czy nieoptymalne termomodernizacje budynków. W drugiej kolejności pojawiają się aspekty, wymagające strukturalnych (wręcz fundamentalnych) zmian w funkcjonowaniu całych sektorów gospodarki, co wymagać będzie wielkiej determinacji i gruntownego zaplanowania zmiany, wraz z zarysowaniem mapy drogowej tej zmiany na kolejne dekady. 

Dyskusja o neutralności klimatycznej w Polsce odbywa się równolegle z działaniami Komisji Europejskiej podejmowanymi w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Coraz częściej padają również pytania o sposób stymulacji globalnej gospodarki pogrążonej w recesji. Wybory, które w tej dziedzinie podejmujemy, będą rzutować na przyszłość, ułatwiając lub uniemożliwiając osiągnięcie neutralności klimatycznej.  

„Postulujemy podjęcie pilnych działań w każdym sektorze gospodarki, zapewniając spójność wszystkich tworzonych polityk z celem neutralności klimatycznej” – mówi Oskar Kulik specjalista ds. polityki klimatycznej WWF Polska. „Musimy zapewnić stabilne ramy polityczno-prawne do realizacji celu. Jest to nie tylko nasz wkład w uniknięcie katastrofy klimatycznej, ale też inwestycja w przyszłość. Konieczne jest stworzenie zrównoważonej gospodarki, gotowej na wyzwania dekarbonizacji i konkurencję na rynku, w którym coraz większa waga będzie przykładana do śladu środowiskowego produktów” - mówi Kulik. 

Konieczne jest również postawienie sobie ambitnego, cywilizacyjnego celu: zbudowania gospodarki neutralnej klimatycznie. Odejście od pytania „czy?”, na rzecz pytania „jak?”. I na to ostatnie pytanie odpowiada raport „Zeroemisyjna Polska 2050”.