Raj utracony?

Malownicze plaże z miękkim białym piaskiem, lazurowa woda. Tak właśnie jest na Mauritiusie. Doświadczyło tego już wielu Polaków, inni marzą o egzotycznej wyprawie. To marzenie może się nie spełnić. Awaria masowca i wyciek ropy mogą sprawić, że wyjątkowo cenny morski ekosystem przez lata będzie dochodził do siebie. Podobnie jak gospodarka wyspiarskiego kraju i jego mieszkańcy.

Wyspy Aigrettes w zatoce Mahebourg czy Blue Bay Marine Park - te dwie lokalizacje najczęściej pojawiają się na wakacyjnych zdjęciach, w albumach czy folderach biur turystycznych. Piękny krajobraz zachęca do odpoczynku. Te dwie lokalizacje przyciągają turystów także inną - oprócz widoków - atrakcją. Rafą koralową.

Malownicze laguny, wyjątkowej urody koralowce, turkusowa woda, której temperatura osiąga nawet 30^oC, to wszystko otacza Mauritius, który praktycznie rzecz biorąc jest ... czubkiem nieczynnego wulkanu. 

Śmiertelny wyciek

To właśnie tam, 25 lipca - masowiec MV Wakashio, który przewoził 4000 ton oleju opałowego osiadł na mieliźnie na rafie koralowej i przełamał się, co spowodowało wyciek części transportowanej ropy naftowej. Według oficjalnych danych¹ do Oceanu wyciekło blisko 1000 ton oleju, powodując zagrożenie dla zwierząt i roślin żyjących w Parku Morskim Blue Bay, a także na tamtejszych mokradłach objętych konwencją ramsarską².

„Ten wyciek ropy stanowi poważne zagrożenie dla zasobów ekologicznych, w tym dla raf koralowych, ryb oraz innych form życia przybrzeżnego i morskiego na południowo-wschodnim wybrzeżu Mauritiusa." - mówi Nanie Ratsifandrihamanana, dyrektorka krajowa, WWF Madagaskar. Ta - jak się szacuje - największa w tamtym rejonie katastrofa ekologiczna odbije się także na ludziach. Według oceny oceanografa i inżyniera ochrony środowiska na Mauritiusie, Vassena Kauppaymuthoo mieszkańcy “mogli wdychać ciężkie opary oleju”.³

Cios w gospodarkę

Według raportu WWF „Reviving the Western Indian Ocean Economy” opublikowanego w 2017 r., “błękitna gospodarka” Mauritiusa - czyli  działalność gospodarcza związana z oceanami, morzami i wybrzeżami⁴ jest szacowana na ponad 12 i pół miliarda dolarów rocznie, a lokalne rybołówstwo stanowi 1,5 PKB kraju. Z powołów utrzymuje się aż 2300 mieszkańców. Dla nich to katastrofa

Dla porównania - całkowita wartość tego typu działalności w całym rejonie zachodniej części Oceanu Indyjskiego to 333 miliardy dolarów.
Dla mieszkańców Mauritiusa rafa koralowa i krajobrazy to często jedyne źródło utrzymania. Turystyka stanowi tam podstawę gospodarki  - od pięciogwiazdkowych hoteli, po małe bungalowy na plaży, restauracje, sklepy z regionalnymi wyrobami czy firmy oferujące wycieczki łodziami czy wyprawy nurkowe. Ławice barakud, wielkie tuńczyki polujące przy samej rafie, czy przepływający praktycznie w zasięgu ręki szary rekin rafowy - to najbardziej przyciągało turystów, miłośników nurkowania i podwodnej fotografii.

Wołanie o pomoc

Prezydent Mauritiusa zaapelował o międzynarodową pomoc. Ale mieszkańcy rejonów dotkniętych tą ekologiczną katastrofą nie pozostali obojętni. Wolontariusze zbierają plastikowe butelki, wypełniają także rajstopy... obciętymi włosami, bo ułożyć z tego zapory i nie dopuścić do dalszego rozprzestrzeniania się zabójczych dla przyrody substancji.⁵ Część mieszkańców także na własną rękę sprząta plaże, mimo, że władze kraju wezwały do zaprzestania tego typu akcji i zostawiły działania odpowiednim służbom.
W ocenie ekologów skutki tego wycieku będa jeszcze długo odczuwane - szczególnie dla tak wrażliwego organizmu jakim jest rafa koralowa, a która przyciąga turystów i generuje miejsca pracy na Mauritiusie. Ekolodzy znajdują tam już martwe ptaki i ryby, któe przekazują Straży Przybrzeżnej Mauritiusa.

WWF zachęca do współpracy regionalnej w celu usunięcia tego zanieczyszczenia ropą. Zaleca także rządowi Mauritiusa podjęcie działań w celu uzyskania odpowiedniego odszkodowania w ramach "konwencji o międzynarodowym funduszu odszkodowań w ramach zanieczyszenia olejami" z 1992 r.i  międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności cywilnej z 2001 r., za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami przemysłowymi. Uzyskane pieniądze miałyby służyć odbudowaniu środowiska.

Na pięknym obliczu raju została szpetna blizna, która może przyczynić się do załamania ekosystemu i tamtejszej gospodarki.
Tylko w ubiegłym roku z turystyki do budżetu Mauritiusa wpłynęło ponad półtora miliarda dolarów.

Agnieszka Veljković



(1)https://www.npr.org/2020/08/11/901251277/the-oil-spill-at-mauritius-is-a-disaster-and-it-could-soon-get-worse?t=1597246413716&t=1597934469111 (strona z dn. 20.08.2020)

(2) http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=15398&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html  

(4)https://blueindicators.ec.europa.eu/ 

(3), (5)https://www.bbc.com/news/world-africa-53750151 (strona z dn. 20.08.2020)