Pandemia koronawirusa obniżyła dochody aż 7 na 10 konsumentów w Polsce. Millennialsi są w najgorszej sytuacji

Nie będzie powrotu do rzeczywistości sprzed pandemii Covid-19, a skutki finansowe obecnego kryzysu będziemy odczuwać przez kilka, jak nie kilkanaście następnych lat. Czas pokaże, czy spełnią się te i inne czarne scenariuszetworzone przez ekspertów na całym świecie. Badanie przeprowadzone przez Intrum pokazuje, że sytuacja związana z koronawirusem miała natychmiastowy wpływ na konsumentów z Polski – 7 na 10 osób przyznaje, że ich dochody zmniejszyły, co łączy się z faktem, że 45% respondentów w wyniku pandemii straciło zatrudnienie lub musiało zawiesić prowadzenie biznesu. W najgorszej sytuacji znaleźli się Millennialsi. Tylko 14% konsumentów w grupie wiekowej 22-37 lat nie doświadczyło spadku dochodów, za to 73% Millennialsów doświadczyło pogorszenia się dobrobytu finansowego. Co 5 dwudziestolatek z powodu koronawirusa popadł również w większe długi, by mieć fundusze na codzienne wydatki. 

Polscy konsumenci nie są przekonani, że ich dobrobyt finansowy ulegnie poprawie

Raport Intrum “European Consumer Payment Report 2020. Special Edition White Paper” analizuje wpływ pandemii Covid-19 na sytuację finansową konsumentów w 24 krajach w Europie, także w Polsce. Zebrane dane nie dają nam powodów do optymizmu. Polska wraz z Grecją i Rumunią znalazła się w trójce krajów, w których mieszkańcy zostali najbardziej dotknięci przez kryzys związany z koronawirusem. 62% polskich konsumentów przyznaje, że w jego wyniku ich dobrobyt finansowy pogorszył się (Grecja i Rumunia – 67%). Jeżeli chodzi o osoby wychowujące dzieci, ten odsetek jest jeszcze wyższy i wynosi 69%. 64% pytanych stwierdziło wprost, że kryzys, którego doświadczamy od marca, ma negatywny wpływ na ich dobrobyt finansowy. Tylko co 6 badany (16%) w naszym kraju uważa, że w nadchodzących tygodniach ta kwestia ulegnie poprawie. 

–  Dobrobyt finansowy jest bardzo ważnym wskaźnikiem w analizach Intrum. Określamy go jako poczucie bezpieczeństwa finansowego, pewność konsumentów, że mogą oni zaspokoić wszystkie swoje codzienne potrzeby i mają kontrolę nad finansami osobistymi. Z naszych badań wynika, że poziom dobrobytu finansowego jest uzależniony od takich czynników jak: zdolność do płacenia rachunków na czas, łatwość zadłużania się, oszczędzanie na przyszłość. Pandemia Covid-19 negatywnie wpłynęła na każdy z tych obszarów, więc, co było do przewidzenia – przyczyniła się również do ogólnego spadku dobrobytu finansowego konsumentów w Polsce – wyjaśnia Krzysztof Krauze, Prezes Intrum w Polsce. 

Niestety, dane zebrane przez Intrum pokazują, że mamy powody, by negatywnie oceniać swój dobrobyt finansowy.

Aż 7 na 10 respondentów (71%) przyznaje, że ich dochody zmniejszyły się w wyniku korona-kryzysu. To zdecydowanie więcej niż europejska średnia, która wynosi 54%. Bez wątpienia na ten wynik wpływa fakt, że pandemia zmieniła również sytuację zawodową niemałej grupy konsumentów w naszym kraju – 45% tych biorących udział w badaniu Intrum deklaruje, że z powodu kryzysu straciło zatrudnienie (czasowo lub na dłuższy okres) lub nie może prowadzić swojego biznesu z powodu spadku popytu na oferowane towary czy usługi.

Kryzys uderzył w Millennialsów

Negatywny wpływ pandemii Covid-19 na polskich konsumentów jest wyraźny. Jednak spośród wszystkich grup wiekowych analizowanych w badaniu, to właśnie Millennialsi (osoby w wieku 22-37 lat) znaleźli się najgorszej sytuacji. Dlaczego?

–  Część Millennialsów w naszym kraju nie pracuje na etacie czy też w oparciu o stałą umową o pracę, a jak pokazały ostatnie tygodnie, takie osoby w czasie kryzysu straciły zatrudnienie w pierwszej kolejności. Dodatkowo, Millennialsi, szczególnie ci młodsi, mają za sobą stosunkowo krótką karierę zawodową, a to oznacza, że nie wszyscy w tej grupie zdążyli zbudowaćoszczędności, które pozwoliłby przetrwać trudniejszy okres. Konsumenci, którzy mogą dysponować taką poduszką finansową, zupełnie inaczej odnaleźli się w kryzysie. Nie bez znaczenia również jest fakt, że osoby po studiach, zbliżające się do trzydziestki, najczęściej nie korzystają już ze wsparcia finansowego rodziny, co jest częstą sytuacją w przypadku konsumentów w grupie wiekowej 18-21 lat. W związku z tym, Millennialsi muszą samodzielnie radzić sobie ze skutkami kryzysu – zauważa Krzysztof Krauze, Prezes Intrum w Polsce. 

Te uwagi znajdują potwierdzenie w danych zebranych przez Intrum. Podczas gdy kryzys finansowy wpłynął za zatrudnienie nieco mniej niż połowy konsumentów w naszym kraju (45%), to w przypadku Millennialsów ten odsetek jest jeszcze wyższy i wynosi 63%. Również więcej Millennialsów (73%) niż wskazuje średnia 64%), ocenia, że koronawirus wpłynął negatywnie na ich dobrobyt finansowy.

Aż 86% ankietowanych w wieku 22-37 lat przyznało, że w wyniku pandemii otrzymuje teraz niższe dochody, czyli najwięcej ze wszystkich grup wiekowych branych pod uwagę w badaniu.

Pandemia zmusiła część konsumentów w naszym kraju do sięgnięcia po dodatkowy zastrzyk gotówki, by przetrwać kryzys. Co 5 Millennials (20%) zwiększył swój poziom zadłużenia, by zdobyć pieniądze na najpotrzebniejsze wydatki. Dla porównania, w takiej samej sytuacji znalazło się 10% konsumentów w wieku 18-21 lat, 15% i 6% tych w grupie 33-44 i 55-64 lat.

Konsumenci chcieliby oszczędzać..., ale nie mogą

Zgromadzone oszczędności w obecnej sytuacji ratują finanse gospodarstw domowych. – Jednak, jak pokazuje nasz raport, aktualnie konsumentom o wiele trudniej będzie budować poduszkę finansową na tzw. czarną godzinę, ponieważ pandemia i to, co ze sobą przyniosła, znacznie ograniczyła nasze możliwości, jeżeli chodzi o oszczędzanie. Co prawda, to zjawisko obserwujemy w każdym europejskim kraju, ale w tej kategorii niestety Polska zajmuje niechlubne pierwsze miejsce – zaznacza Krzysztof Krauze, Prezes Intrum w Polsce. 

64% konsumentów z Polski zgadza się ze stwierdzeniem, że z powodu pandemii Covid-19 oszczędza zdecydowanie mniej pieniędzy na przyszłość, niż to miało wcześniej. Dopiero za nami, na drugim i trzecim miejscu znaleźli się konsumenci z Węgier (56%) i Włoch (53%). Co więcej, 76% ankietowanych w naszym kraju nie jest zadowolona z kwoty, którą̨ może oszczędzać́ każdego miesiąca. W badaniu przeprowadzonym jesienią̨ 2019 r. odsetek ten wynosił 65% (ECPR 2019).

Brak możliwości odkładania takich sum, jakie założyli sobie konsumenci, jednocześnie sprawia, że nie podchodzą optymistycznie do swojej przyszłości/emerytury. 66% osób obawia się, że nie będzie ich stać na wygodne życie na emeryturze (51% w 2019 r.). Tylko 14% osób ma pewność, że dzięki swoim zdolnościom do oszczędzania w długiej perspektywie czasowej, zapewni sobie wygodną jesień życia. 

O raporcie:

Raport “European Consumer Payment Report 2020. Special Edition White Paper” powstał na bazie badania przeprowadzonego przez Grupę Intrum w maju 2020 r. – zebraliśmy dane od 4 800 konsumentów z 24 krajów w Europie. Grupa docelowa badania została wybrana w taki sposób, by zapewnić reprezentatywny odsetek respondentów w każdym kraju, a tym samym adekwatność i ważność zebranych danych.