Polska w niechlubnej trójce krajów w Europie, w których pandemia Covid-19 doprowadziła do największego kryzysu finansowego wśród konsumentów. Intrum prezentuje “European Consumer Payment Report 2020. Special Edition White Paper”

Kryzys związany z Covid-19 wpłynął nie tylko na biznesy w całej Europie, ale również na sytuację finansową konsumentów. Jak wynika z raportu specjalnego przygotowanego przez Intrum, 54% z nich przyznaje, że wskutek pandemii doświadczyło spadków dochodów. To z kolei doprowadziło do pogorszenia się dobrobytu finansowego wielu gospodarstw domowych na starym kontynencie. Zebrane dane pokazują, że Polska wraz z Grecją i Rumunią znajduje się w czołówce krajów w Europie, w których konsumenci zostali najbardziej dotknięci kryzysem. 65% polskich respondentów deklaruje, że obawy związane z rosnącymi rachunkami mają negatywny wpływ na ich samopoczucie. W dodatku tylko 16% pytanych jest przekonanych o tym, że w ciągu 6 miesięcy poprawi się ich sytuacja finansowa. Czy to tylko kolejny przykład słynnego pesymizmu Polaków, czy ekonomiczne skutki koronawirusa okazały się poważniejsze, niż mówiły szacunki? 

Pogorszenie się dobrobytu finansowego konsumentów jest faktem

Ponad 6 na 10 polskich konsumentów negatywnie ocenia swój aktualny dobrobyt finansowy[1], porównując go do sytuacji sprzed sześciu miesięcy. To zdecydowanie więcej niż średnia europejska, bo w ten sam sposób myśli „tylko” 48% konsumentów z Europy. 

Co więcej, nie sądzimy, że ta tendencja ulegnie poprawie. 46% osób w Polsce podejrzewa, że w ciągu kolejnych kilku miesięcy ich dobrobyt finansowy ulegnie dalszemu pogorszeniu, a zaledwie 16% oczekuje poprawy w tym obszarze.

Podstawą do takich negatywnych deklaracji jest bezpośredni wpływ pandemii Covid-19 na sytuację finansową gospodarstw domowych w Polsce. 

Kryzys, którego doświadczamy także w Polsce, wpłynął negatywnie na sytuację zawodową/zatrudnienie 45% pytanych konsumentów, prowadząc do bezrobocia lub znacznego spadku popytu na oferowane usługi czy produkty, w przypadku osób prowadzących własne działalności gospodarcze. Przyczynił się również do spadku dochodów. Tylko 1/3 konsumentów, którzy wzięli udział w badaniu, przyznała, że pandemia Covid-19 nie miała wpływu na finanse ich gospodarstw domowych. I w tym przypadku średnia europejska jest zdecydowanie wyższa i wynosi 46%.

– Każdego roku jesienią publikujemy “European Consumer Payment Report”, w którym analizujemy sytuację finansową i podejście konsumentów do wydawania pieniędzy. Obecne wydarzenia, których wszyscy jesteśmy świadkami, skłoniły nas do tego by sprawdzić, w jaki sposób kryzys związany z pandemią Covid-19 wpłynął na kondycję finansową polskich gospodarstw domowych. Dane, które zebraliśmy, nie dają powodów do optymizmu, nawet jeżeli będziemy pamiętać o tym, że jako społeczeństwo mamy skłonności do pesymizmu. 64% osób z Polski pytanych przez Intrum deklaruje, że koronawirus i to, co ze sobą przyniósł, negatywnie wpłynął na ich dobrobyt finansowy. Co 5 konsument zaznacza, że musiał opóźnić zapłatę najpilniejszych rachunków, by mieć pewność, że będzie w stanie kupić najbardziej potrzebne produkty. A od momentu pojawienia się kryzysu, aż 75% z nas w ogóle skupia się tylko na kupowaniu najbardziej istotnych rzeczy – komentuje Krzysztof Krauze, Prezes Intrum w Polsce. 

Pandemia przeszkodziła nam również w naszych planach dotyczących oszczędzania. 64% respondentów przyznało, że z powodu kryzysu finansowego wywołanego koronawirusem odkłada zdecydowanie mniej pieniędzy na przyszłość, niż to miało miejsce wcześniej.

Jest źle, ale…

Mówi się, że z każda sytuacja, nawet ta zła, ma swoje pozytywne strony. Czy ta reguła obowiązuje również w przypadku kryzysu finansowego związanego z Covid-19?

– Chociaż wiele osób biorących udział w naszym badaniu zadeklarowało, że obecna sytuacja negatywnie wpłynęła na poziom ich dochodów czy ogólnie – na poczucie bezpieczeństwa finansowego, to jednak nie przyczyniła się wprost do zwiększenia się poziomu zadłużenia naszego społeczeństwa, przynajmniej na razie. Tylko 15% respondentów z Polski przyznało, że w związku z Covid-19 wpadło w większe długi, by pokryć bieżące rachunki. Prawie 70% konsumentów w ciągu ostatniego miesiąca nie musiało w ogóle pożyczać pieniędzy, by zdobyć środki na najważniejsze potrzeby. Biorąc pod uwagę zasięg pandemii i to, jak ta sytuacja jest cały czas nieprzewidywalna, te dane mogą być nawet swoistym pocieszeniem – stwierdza Krzysztof Krauze, Prezes Intrum w Polsce. 

Panujący kryzys zmusił wielu konsumentów, także w Polsce, do bardziej świadomego wydawania i w ogóle – zarządzania budżetem domowym. Co 3 osoba przyznaje nawet, że pandemia Covid-19 ma pozytywny wpływ na dokonywane wydatki, bo w obecnej sytuacji kupuje tylko to, co jest rzeczywiście niezbędne. Może być to dobry start do oszczędzania. W kryzysie chcemy również pomagać rodzimym firmom, które znalazły się w niełatwej sytuacji. Dlatego aż 68% polskich konsumentów stara się kupować produkty lokalne, zamiast wybierać międzynarodowe marki i to jest pozytywna tendencja, która jest szansą na odbudowanie rodzimej gospodarki po kryzysie.

O raporcie:

Raport “European Consumer Payment Raport 2020. Special Edition White Paper” powstał na bazie badania przeprowadzonego przez Grupę Intrum w maju 2020 r. – zebraliśmy dane od przeszło 4 800 konsumentów z 24 krajów w Europie. Grupa docelowa badania została wybrana w taki sposób, by zapewnić reprezentatywny odsetek respondentów w każdym kraju, a tym samym adekwatność i ważność zebranych danych.

Pełny raport jest dostępny na stronie: https://www.intrum.com/ecpr2020-whitepaper/

Opracowanie dotyczące Polski będzie dostępne w II połowie czerwca.

[1] Przez dobrobyt finansowy rozumiemy poczucie bezpieczeństwa finansowego, pewność, że można zaspokoić wszystkie swoje codzienne potrzeby i posiadanie kontroli nad finansami.