Newsletter kredytowy BIK – najnowsze dane o sprzedaży kredytów w Polsce

W lutym 2020 r., w porównaniu do lutego 2019 r., w ujęciu wartościowym, banki i SKOK-i udzieliły na wyższą kwotę jedynie kredytów mieszkaniowych (+29,0%) oraz kredytów konsumpcyjnych (+0,4%). W przypadku pozostałych dwóch produktów kredytowych w ujęciu wartościowym udzielono niższą wartość w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku tj.: kart kredytowych (-14,6%) i limitów kredytowych (-10,9%). Podobną tendencję obserwujemy w ujęciu liczbowym, w stosunku do lutego 2019 r. odnotowano wysoki wzrost udzielonych kredytów mieszkaniowych (+17,7%) oraz kredytów konsumpcyjnych (+4,9%). Kart kredytowych przyznano o (-21,7%) mniej, a limitów kredytowych (-16,7%) mniej, niż w lutym 2019 r.

W okresie styczeń - luty 2020 r. banki i SKOK-i udzieliły 1,09 mln kredytów konsumpcyjnych na kwotę 13,4 mld zł, zaś mieszkaniowych 38,5 tys. na kwotę 11,0 mld zł.

Kredyty konsumpcyjne (kredyty gotówkowe i ratalne)        

- W lutym 2020 r. ujemne dynamiki zarówno liczby, jak i wartości udzielonych kredytów konsumpcyjnych dotyczyły dwóch wysokokwotowych przedziałów wartości udzielanych kredytów tj. od 7 do 20 tys. zł (-2% liczbowo oraz -1,2% wartościowo) oraz powyżej 20 tys. zł (-1% liczbowo oraz -1,5% wartościowo). Dawno takiego zjawiska nie obserwowaliśmy, czyżby był to pierwszy efekt „małego TSUE”? Ujemna dynamika występowała również w kredytach konsumpcyjnych z przedziału 1 tys. – 2 tys. zł: liczbowo (-1,2%) oraz (-1%) wartościowo. Nowym zjawiskiem jest również dodatnia dynamika kredytów niskokwotowych poniżej 1 tys. zł: (+4,8% wartościowo oraz 4,6% liczbowo) – stwierdza prof. Waldemar Rogowski, główny analityk Biura Informacji Kredytowej. 

W dwóch pierwszych miesiącach 2020 r., jedną trzecią udzielanych przez banki i SKOK-i kredytów konsumpcyjnych stanowią kredyty średniokwotowe (7 – 20 tys. zł) oraz wysokokwotowe (powyżej 20 tys. zł). W ujęciu wartościowym stanowiły one już 85,9% wartości wszystkich udzielonych w okresie styczeń - luty 2020 r. kredytów konsumpcyjnych. Dynamika kredytów gotówkowych wysokokwotowych (powyżej 50 tys. zł) udzielonych w dwóch pierwszych miesiącach 2020 r. w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku w ujęciu liczbowym wynosi (-3,5%), a w wartościowym (-3,8%).

- W niskokwotowych kredytach gotówkowych do 1 tys. zł odnotowaliśmy wysokie dodatnie dynamiki (+19,5%) liczbowo oraz (16,6%) wartościowo. Mamy więc potwierdzenie, że banki ponownie zainteresowały się tym segmentem rynku. Może być to efektem przejmowania rynku niskokwotowego finansowania od firm pożyczkowych. Firmy pożyczkowe w okresie styczeń-luty 2020 r. do styczeń-luty 2019 r. udzieliły mniej pożyczek i na niższe kwoty – dodaje prof. Rogowski.

Średnia wartość udzielonego kredytu konsumpcyjnego w lutym 2020 r. wyniosła 12 619 zł i jest niższa o -4,3% od średniej wartości udzielonego kredytu konsumpcyjnego w lutym zeszłego roku. Dla kredytów gotówkowych średnia wartość udzielonego kredytu to 20 568 zł – spadek o 0,3% w stosunku do lutego 2019 r. Średnia wartość kredytu ratalnego to 4495 zł i jest ona wyższa niż rok temu o 0,6%.

- W lutowej sprzedaży kredytów nie widać jeszcze skutków koronawirusa. Będzie on widoczny w kolejnych miesiącach. Obawiam się, że będzie bardzo negatywny – podsumowuje główny analityk BIK.

Obserwowany przez BIK co miesiąc cyklicznie, poziom ryzyka kredytowego portfela kredytów konsumpcyjnych w oparciu o Indeks jakości, pełni funkcję systemu wczesnego ostrzegania. Jakość portfela dla kredytów konsumpcyjnych już od kilku lat utrzymuje się na niskim, bezpiecznym poziomie szkodowości, co każdorazowo potwierdzają właśnie miesięczne odczyty Indeksu Jakości portfela kredytów konsumpcyjnych. Jego bieżący (lutowy) odczyt wynosi 5,23%.

- W porównaniu do lutego 2019 r. wartość indeksu polepszyła się (spadła) o 0,46. Obecnie może pojawić się nowe duże ryzyko dla portfela kredytów konsumpcyjnych. Jest nim epidemia koronawirusa i jej negatywny wpływ na gospodarkę. Spowolnienie, a wręcz możliwy kryzys gospodarczy przy długotrwałym występowaniu obecnej sytuacji, spowoduje ograniczenie działalności gospodarczej, a tym samym wzrost bezrobocia oraz spadek dochodów gospodarstw domowych. W mojej opinii szczególnie dotknięte będą osoby świadczące usługi dla ludności, wolne zawody oraz freelancerzy –wyjaśnia główny analityk BIK.

Kredyty mieszkaniowe

W lutym br. na rynku kredytów mieszkaniowych odnotowaliśmy bardzo wysokie dodatnie dynamiki zarówno wartości (+29%) udzielonych kredytów, jak i ich liczby (+17,7%) w porównaniu z lutym 2019, co już sygnalizował grudniowy oraz styczniowy odczyt Indeksu popytu na kredyty mieszkaniowe. Dodatnia dynamika wartościowa wynika głównie ze struktury udzielanych kredytów - w lutym 2020 r. już 71,8% wartości udzielonych kredytów dotyczyło przedziału kwotowego powyżej 250 tys. zł. Analizując sytuację w poszczególnych przedziałach kwotowych określających wartość udzielanego kredytu mieszkaniowego nadal tak, jak i w poprzednich okresach, obserwujemy odmienne tendencje. Dodatnie dynamiki sprzedaży kredytów mieszkaniowych zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym dotyczą tylko kredytów powyżej 200 tys. zł, w tym w szczególności kredytów powyżej 350 tys. zł, których w lutym 2020 r. w porównaniu do analogicznego okresu 2019 r. w ujęciu liczbowym udzielono więcej o 47,1%, a w wartościowym o 49,2%.

- Wyniki lutego potwierdzają, że hossa na rynku kredytów wysokokwotowych trwa. Podobnie, lutowy odczyt Indeksu Popytu na kredyty mieszkaniowe (+27,7%), który również sygnalizował, że kolejne miesiące powinny być bardzo dobre dla rynku kredytów mieszkaniowych. Obecnie mamy jednak „czarnego łabędzia” –  pandemię koronawirusa, który może bardzo negatywnie wpłynąć na rynek kredytów mieszkaniowych – prognozuje prof. Rogowski.

- Zmniejszenie popytu wskutek niepewności co do długoterminowego wpływu na gospodarkę oraz ograniczenia w instytucjach kredytowych w związku z pracą zdalną części pracowników, które mogą wydłużyć proces udzielania kredytu mieszkaniowego, mogą ograniczyć liczbę udzielanych kredytów – dodaje.

Miesięczny odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych w lutym 2020 r. wyniósł 0,70%, co potwierdza wieloletnią już stałą obserwację dotyczącą niskiego poziomu ryzyka kredytowego związanego z udzielaniem kredytów mieszkaniowych. W ostatnich 12 miesiącach (luty 2020 r. do lutego 2019 r.) jakość portfela nieznacznie się poprawiła, o czym świadczy niewielki spadek (poprawa) Indeksu o (-0,10).

- Jedynym istotnym zagrożeniem, które mogłoby wpłynąć na wzrost poziomu szkodowości kredytów mieszkaniowych, a tym samym na wzrost poziomu ryzyka kredytowego, jest obecna sytuacja wynikająca z pandemii koronawirusa - zaznacza prof. Rogowski.

Karty kredytowe

W lutym 2020 r. banki wydały 78,5 tys. kart kredytowych na łączną kwotę przyznanych limitów 512 mln zł.

- W lutym 2020 r., podobnie jak w styczniu, po okresie wzrostów obserwujemy ponownie wysokie ujemne dynamiki sprzedaży kart kredytowych. Zjawisko to nie dotyczy jednak wszystkich przedziałów kwotowych. Dodatnią dynamikę przyznawanych limitów na kartach kredytowych w okresie styczeń - luty 2020 r. w porównaniu do stycznia - lutego 2019 r. zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym, odnotowały karty o limitach w przedziale poniżej 1 tys. zł, odpowiednio 1,7% oraz 7,3%, a także 4,5 do 10 tys. zł – 5% oraz 6,4%, co w dużej części wynika z zaangażowania niektórych banków w finansowanie zakupów w sklepach i na platformach internetowych w formie przyznawania limitów w kartach kredytowych jako quasi kredytu ratalnego odnawialnego.

- O +0,56 pkt proc. pogorszyła się wartość Indeksu Jakości kart kredytowych w porównaniu do lutego 2019, średnia wartość Indeksu nadal znajduje się poniżej 4% i wynosi 3,99%. Jest to bezpieczny poziom, niemniej należy obserwować ten trend, bowiem zgodnie z piramidą spłacalności, najpierw kredytobiorcy opóźniają spłatę kart kredytowych - mówi prof. Rogowski z BIK.

Limity kredytowe w kontach osobistych

W lutym 2020 r. liczba przyznanych limitów wyniosła 45,5 tys. sztuk, a wartość przyznanych limitów 237 mln zł.

- W przypadku limitów ujemna dynamika w ujęciu liczbowym dotyczyła wszystkich przedziałów kwotowych. Najwyższą ujemną dynamikę w ujęciu ilościowym odnotowaliśmy dla limitów z przedziałów limitów: 2 - 4 tys. zł (-22,1%) oraz 4 - 7 tys. zł (-18,6%). W ujęciu wartościowym dodatnia dynamika dotyczyła jedynie limitów z najniższego przedziału tzn. do 0,5 tys. zł i wyniosła (+7,4%). Najniższa wartościowa dynamika objęła limity z przedziału 2 - 4 tys. (-24,8%) - zauważa główny analityk BIK.

- Jakość limitów kredytowych jest dobra – Indeks jakości wynosi 3,01%, choć wzrósł (pogorszył się) w okresie luty 2020 r. – luty 2019 r. o 0,16 pkt proc.

Aktualne informacje o rynku kredytowym publikowane są na: www.bik.pl/newsletter-kredytowy