CSR w MŚP: polskie firmy chętniej troszczą się o klientów niż pracowników, a najczęściej prowadzą „zielone” działania

Prezentacja wyników raportu EFL „CSR w MŚP. Pod lupą”

Mikro, małe i średnie firmy najczęściej realizują działania CSR ukierunkowane na ochronę środowiska naturalnego, a najrzadziej dotyczące otoczenia społecznego. 82 proc. przedstawicieli MŚP segreguje odpady, 71 proc. stosuje energooszczędne źródła światła, a tylko 3 proc. badanych nie prowadzi ekoaktywności. Na drugim końcu znajdują się aktywności społeczne, których nie podejmuje aż 35 proc. przedsiębiorców, a jeśli już, to wspierają organizację pozarządowe. W relacji „firma-pracownik” do najpopularniejszych działań należą zapewnienie warunków rozwoju zawodowego (58 proc.) oraz dbałość o work-life balance (57 proc.). Częściej jednak niż aktywności ukierunkowane wewnętrznie, firmy wskazały na działania proklienckie: funkcjonowanie jasnego regulaminu sprzedaży (63 proc.) oraz monitorowanie zadowolenia klientów z jakości obsługi (56 proc.).

- MŚP najczęściej zaczynają swoją przygodę CSR od działań zorientowanych na wsparcie mocnych stron, czyli w obszarach, w których mogą już pochwalić się osiągnięciami. Do nich należą pracownicy, klienci czy środowisko naturalne. Co więcej, dbałość firm o tych właśnie interesariuszy związana jest mniej lub bardziej z wynikami ekonomicznymi. Na przykład w relacjach z innymi przedsiębiorstwami niemal dwie trzecie firm przyznaje, że określiło regulamin sprzedaży produktów czy usług w sposób klarowny, a  ponad połowa monitoruje zadowolenie klientów z jakości obsługi. To jeszcze bardziej przekonuje ich do intensywniejszych działań odpowiedzialnościowych – powiedział Radosław Woźniak, prezes zarządu EFL.

Pracownik i klient w centrum uwagi

Z raportu EFL „CSR w MŚP. Pod lupą” wynika, że polskie mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa są bardzo skłonne do angażowania się w działania ukierunkowane na troskę o swoich bezpośrednich interesariuszy, czyli pracowników i klientów. Do najpopularniejszych działań na rzecz pracowników należy zapewnienie warunków rozwoju zawodowego i możliwości dokształcania się (58 proc.) oraz poprawa work-life balance (57 proc.). Najmniej popularne – choć nadal wskazywane przez około 1/5 respondentów – okazały się aktywności promujące zdrowy sposób odżywiania się (19 proc.) oraz wolontariat pracowniczy (22 proc.). Tylko 6 proc. firm nie prowadzi działań CSR skierowanych do pracowników.

Jeszcze częściej niż na propracownicze aktywności CSR przedsiębiorcy wskazali na relacje z innymi przedsiębiorstwami. Aż 6 na 10 firm zadeklarowało fakt funkcjonowania jasnego regulaminu sprzedaży produktów, więcej niż połowa na monitorowanie zadowolenia klientów z jakości obsługi (56 proc.). Relatywnie najrzadziej (21 proc.) respondenci wspominali o  wymaganiach etyczno-prawnych stawianych kontrahentom (21 proc.). 1 na 9 firm nie zajmuje się aktywnościami CSR skierowanymi do klientów.

Zielone MŚP

Obszarem CSR, którym zajmuje się najczęściej sektor MŚP, jest środowisko naturalne. Ponad 8 na 10 firm MŚP deklaruje segregowanie odpadów. Popularnym działaniem o pozytywnym wpływie na środowisko naturalne jest także stosowanie energooszczędnych źródeł światła (71 proc.). Najrzadziej podejmowano wykorzystywanie w produkcji przyjaznych środowisku nakładów produkcyjnych (14 proc.). Tylko 3 proc. zapytanych firm nie prowadzi żadnych działań prośrodowiskowych.

- W  przypadku działań prośrodowiskowych w MŚP możemy domniemywać, że „zielone” podejście wynika głównie z wymogów prawnych – na przykład segregowanie odpadów, a wzmocnienie ekologicznego podejścia w obrębie CSR jest odpowiedzią na obecne trendy konsumenckie. Polacy chcą napojów w  butelkach zwrotnych i są coraz częściej gotowi płacić za nie kaucję, a w trosce o środowisko popierają butelkomaty. Ponadto, w przypadku MŚP oszczędności surowców, energii elektrycznej i wody są też efektem pragmatycznego podejścia do działalności. Nie ma w tym jednak nic złego, ponieważ motywacja finansowa nadaje działaniom CSR, często płynącym z potrzeby serca, walor racjonalnej systemowości i trwałości, wpisując je w model biznesowy przedsiębiorstwa – zwraca uwagę Joanna Picher-Różyło, kierownik Biura Zarządu i CSR w EFL.

Społecznie mniej zaangażowani

Aktywność społeczna to najsłabiej odzwierciedlany w badaniu wymiar społecznej odpowiedzialności mikro, małego i średniego biznesu. Aż 35 proc. respondentów aktywnych w obszarze CSR wskazało, że nie podejmuje żadnych działań w tym zakresie. Najpopularniejsze jest wspieranie organizacji pozarządowych – finansowo (32 proc.) lub rzeczowo (23 proc.), a jeszcze więcej firm angażuje się na rzecz lokalnego środowiska naturalnego (39 proc.).

Firma SuperDrob postawiła w swoich działaniach CSR na ten obszar poprzez ofertę wolontariatu pracowniczego. – Każdy zainteresowany pracownik może jeden dzień w roku przepracować na rzecz fundacji i wiele osób ocenia pozytywnie to, że firma stwarza ramy instytucjonalne, by robić coś dobrego dla innych. Często przecież ludzie po pracy nie mają czasu czy siły, są zmęczeni albo nie wiedzą, co mogliby zrobić dobrego – i warto im to pokazać i umożliwić. U nas mogą działać w ramach swych obowiązków, w czasie pracy, i czerpią z tego satysfakcję, bo czują, że robią coś naprawdę pożytecznego – mówi Randa Ombach, menedżer ds. CSR w SuperDrob.

Pełna wersja raportu „CSR w MŚP. Pod lupą” jest dostępna pod adresem https://media.efl.pl/reports/16870.

***

Dziewiąty raz pod lupą

Raport „CSR w MŚP. Pod lupą” jest dziewiątym z kolei opracowaniem z serii „Pod lupą”. Pierwszy charakteryzował kondycję mikro, małych i średnich firm w Polsce („MŚP pod lupą”, 2011), drugi poświęcony był sytuacji gospodarstw rolnych w Polsce („Agro pod lupą”, 2012). Trzecie opracowanie analizowało finansowe aspekty prowadzenia działalności transportowej w Polsce („Transport pod lupą”, 2013), czwarte – wsparcie młodych na rynku pracy („Młodzi na rynku pracy. Pod lupą”, 2014), piąte – innowacje („Innowacje w MŚP. Pod lupą”, 2015). Szósty raport przedstawiał inwestycje prowadzone przez MŚP w Polsce („Inwestycje w MŚP. Pod lupą”, 2016). Siódme wydanie dotyczyło pokolenia milenialsów („Millenialsi w MŚP. Pod lupą”, 2017). Natomiast ubiegłoroczny, ósmy raport, przedstawiał wielostronny obraz obszaru, jakim jest budownictwo („Budownictwo przyszłości. Pod lupą”, 2018).

Raport, podobnie jak poprzednie edycje, opiera się na badaniach zleconych przez EFL S.A. niezależnemu podmiotowi (Ecorys Polska), rozbudowanych o szeroki kontekst problematyki związanej z rozwojem zrównoważonym, odpowiedzialnością społeczną i środowiskową. Źródłem treści są badania opinii wśród przedstawicieli sektora MŚP, opracowania branżowe, dane statystyczne oraz dostępna publicystyka dotycząca działań prospołecznych firm i postaw Polaków wobec tego zagadnienia. Raport rozbudowany jest również o wywiady pogłębione z insiderami – specjalistami i praktykami obszaru CSR.

Metodologia badania:

Badanie „CSR w MŚP. Pod lupą” zostało zrealizowane przez Ecorys Polska na zlecenie EFL S.A. na reprezentatywnej grupie 500 firm z reprezentujących branżę usługową (120), handlową (110), produkcyjną (100), budowlaną (60), transportową (50), HoReCa (40) oraz rolnictwo i przetwórstwo (20) dobranych w sposób losowo-kwotowy. 40 proc. stanowili mikroprzedsiębiorcy zatrudniający do 9 osób, tyle samo mali przedsiębiorcy zatrudniający do 49 osób, a 20 proc. średni przedsiębiorcy z maksimum 249 osobami na pokładzie. Badanie wykonano metodą ilościową, techniką CATI (wywiad telefoniczny) od 20 maja do 8 lipca 2019 roku.