Co piąta rodzina ma problem ze spłatą bieżących zobowiązań. Czy rozszerzenie programu 500+ zmieni tę sytuację?

Co piątej rodzinie, w której jest dziecko brakuje pieniędzy na pokrycie bieżących zobowiązań, a duże zakupowe decyzje wiążą się z nadmiernym obciążeniem budżetu dla 45 proc. gospodarstw domowych. Skala problemów finansowych rodziców jest porównywalna do tej, jaką mają osoby bezdzietne, ale to rodzice lepiej radzą sobie z planowaniem budżetu, rzadziej są rozrzutni i rzadziej mają problem z brakiem pracy - wynika z badania Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor.

Mija właśnie trzecia rocznica wprowadzenia Programu 500+. Od lipca ma on być rozszerzony również o wypłatę na każde pierwsze dziecko. Jego trzy podstawowe cele to wpływ na liczbę urodzeń, inwestycja w rodzinę i przede wszystkim ograniczenie ubóstwa. Sprawdziliśmy jak z opłacaniem bieżących rachunków radzą sobie osoby, które mają dzieci i te, które ich nie posiadają. Prawie co trzecia osoba wychowująca potomstwo nie ma problemów z opłaceniem bieżącym wydatków. Prawie połowie trudno jest opłacić zobowiązania raz na kilka miesięcy. Istnieje jednak spory odsetek osób, które częściej głowią się jak „dotrwać do pierwszego”.

_{Źródło: Quality Watch, badanie dla BIG InfoMonitor}

Problem z codziennymi płatnościami ma przynajmniej raz w miesiącu 21 proc. rodziców. Podobnie sytuacja wygląda w gospodarstwach domowych, w których dzieci nie ma – 20 proc. W domach bez dzieci częściej powodem braku pieniędzy na opłacenie bieżących rachunków jest rozrzutność, brak pracy, nieumiejętność planowania budżetu, a także nałogi czy zakupoholizm. Natomiast osoby wychowujące dzieci częściej wymieniają obciążenie kredytami i pożyczkami oraz nadmierne wydatki wymuszone przez potomstwo.

_{Źródło: Quality Watch, badanie dla BIG InfoMonitor}

Problemy finansowe to nie tylko brak pieniędzy na bieżące zobowiązania, ale także na duże jednorazowe wydatki. Blisko połowa rodzin dokonała kiedyś zakupu, który wykraczał poza ich możliwości finansowe.

 - Polskie rodziny starają się, by ich domowy budżet nie był zbytnio obciążany. Dlatego większość wykazuje się dyscypliną finansową i ogranicza wydatki. Jednak posiadanie dzieci jest związane z nakładami, których trudno uniknąć. Jak choćby inwestycja w większe mieszkanie i jego wyposażenie czy też wyjazdy – mówi Halina Kochalska, ekspert BIG InfoMonitor.

_{Źródło: Quality Watch, badanie dla BIG InfoMonitor}

Największe wyzwania dla rodzin z dziećmi

Wśród największych wyzwań dla rodzin z dziećmi znalazł się zakup mieszkania lub samochodu (po 31 proc.) oraz wyposażenie domu w niezbędny sprzęt RTV i AGD (26 proc.). Również wyjazdy wakacyjne to dla jednej piątej respondentów obciążenie wykraczające poza budżet. Kolejnymi dużymi wydatkami są urządzenia elektroniczne i sprzęt komputerowy. Wydatki z tych kategorii zakupów są związane z potrzebami potomstwa i pokazują wysiłek, jaki czynią polskie rodziny. Co ciekawe jedynie ułamek rodziców, w swojej ocenie, przeznacza zbyt duże kwoty na edukację i zajęcia dodatkowe dla dzieci. Można to interpretować na dwa sposoby. Albo program 500+ służy właśnie na pokrycie tych zobowiązań i rodzice nie muszą wygospodarowywać dodatkowych pieniędzy, albo w zbyt małym stopniu przywiązują oni wagę do rozwoju swoich pociech ze względu na wydatki w innych obszarach.

_{Źródło: Quality Watch, badanie dla BIG InfoMonitor}

W obecnej formule środki z programu 500+ są przekazywane na drugie i każde kolejne dziecko lub na pierwsze w przypadku, gdy dochód na jedną osobę nie przekracza 800 zł. Oznacza to, że z programu korzysta ok. 2,45 mln rodzin, do których trafia rocznie ponad 20 mld zł. Program pokazał poziom ubóstwa polskich rodzin, bo aż 54,5 proc. wszystkich przyznanych świadczeń ze względu na kryterium dochodowe dotyczyło już pierwszego dziecka. Od lipca tego roku, 500 zł miesięcznie będzie wypłacane na każde dziecko bez względu na sytuację materialną rodziców.  

_{*Badanie zrealizowane na zlecenie BIG InfoMonitor przez Quality Watch, techniką wywiadów internetowych (CAWI) wspomaganych komputerowo na reprezentatywnej próbie 1296 dorosłych mieszkańców Polski, listopad 2018 r.}