Trzy pułapki na finanse polskiego emeryta

Zbliża się Dzień Babci i Dziadka. Jak zatem nasi dziadkowe radzą sobie z finansami? Jak się okazuje, choroby, spłata rat kredytów i oczekująca pomocy rodzina – to główne powody kłopotów finansowych seniorów - wynika z badania Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor. Nie jest łatwo, ale i tak mniej rozrzutni i lepiej radzący sobie z zarządzaniem budżetem emeryci są górą. Na zdarzający się co najmniej raz w miesiącu brak pieniędzy na opłacenie rat i rachunków skarży się co ósmy z 65-74 latków, podczas gdy w pozostałych grupach wiekowych niemal co czwarty. Wśród seniorów jest też mniej osób z zaległymi płatnościami niż w całym społeczeństwie, ale i tak jest to ponad 7,8 mld zł przeterminowanego długu.

- Problemy zdrowotne wymagające niezaplanowanych wcześniej wydatków na leczenie, w połączeniu z ratami już spłacanych kredytów oraz bliscy oczekujący, że rodzice czy dziadkowie zawsze pomogą w potrzebie, to zbieg okoliczności, które część seniorów wpychają w problemy finansowe – mówi Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor. Konsekwencja to opóźnienia płatności rachunków i rat kredytów czy pożyczek. Seniorzy nie są jednak grupą wiekową, która negatywnie wyróżnia się w społeczeństwie, jeśli chodzi o solidność płatniczą. O ile wśród wszystkich dorosłych Polaków obecnie co jedenasty (8,8 proc.) ma opóźnione płatności widoczne w  bazach BIK oraz BIG InfoMonitor, tak po 64 roku życia jest to co dwudziesta osoba (5,3 proc.) – dodaje Sławomir Grzelczak.  

W bazach Biura Informacji Kredytowej oraz Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor znajduje się obecnie ponad 349 tys. osób, które ukończyły 64 lata i mają przeterminowane o co najmniej 30 dni płatności na kwotę min. 200 zł, w tym kredyty, pożyczki czy też bieżące rachunki i długi windykowane. Łączna wartość ich zaległości przekracza 7,8 mld zł. Średnio wypada na osobę 22 366 zł, czyli 4 135 zł mniej niż wynosi średnia dla ogółu Polaków (26 551 zł) **.

Taki obraz sytuacji potwierdzają badania, w których Polacy odpowiadają jak często zdarzają się im kłopoty z opłaceniem koniecznych rachunków, kredytów czy pożyczek. Do trudnych momentów pojawiających się co najmniej raz w miesiącu przyznaje się 13 proc. osób w wieku 65-74 lata podczas gdy wśród osób między 18 a 64 rokiem życia takie sytuacje ma 23 proc. badanych. Z pewnością jest to m.in. zasługa większej dyscypliny. Osoby po 64 roku życia nie pozwalają już sobie na rozrzutność, jedynie co pięćdziesiąty senior przypisuje sobie taką cechę, dla porównania wśród 18-34 latków rozrzutny jest co szósty, a w całej populacji co dziesiąty.

_{Źródło: Badanie dla BIG InfoMonitor}

Za oszczędnych uznaje się ponad połowa (53 proc.) seniorów, czyli niewiele więcej niż wśród ogółu (51 proc.). 45 proc. nie potrafi się jednoznacznie ocenić. Jeśli już senior zaszaleje i robi zakupy ponad swoje możliwości finansowe to zdobywa się na rozrzutność przede wszystkim przy kupnie auta (29 proc.), sprzętu RTV i AGD (23 proc.) i wakacyjnych wyjazdów (23 proc.). Na czwartym miejscu znalazły się towary oferowane na prezentacjach sprzedażowych, które otrzymały aż 16 proc. wskazań. W innych grupach wiekowych na tej pozycji jest sprzęt elektroniczny i elementy wyposażenia mieszkania.

_{Źródło: Badanie dla BIG InfoMonitor}

Odpowiedź na pytanie o powody braku pieniędzy na opłacenie bieżących zobowiązań pokazuje w jak różnych światach żyją osoby starsze i dopiero wchodzące w dorosłość.

 _{Źródło: Badanie dla BIG InfoMonitor}

_{Źródło: Badanie dla BIG InfoMonitor}

Gdy 65-74 latkowie na liście przyczyn, braku pieniędzy na konieczne wydatki, wymieniają na pierwszym miejscu problemy zdrowotne, na drugim kredyty i zakupy ratalne, a następnie konieczność pomagania rodzinie, to 18-24 latkowie jako przyczynę pustki w portfelu w dniu płatności rachunków podają rozrzutność, brak pracy i nieumiejętność planowania budżetu. Choć siwe skronie to gwarancja życiowego doświadczenia i większej wiedzy, niestety nawet na emeryturze zarządzenie budżetem stanowi całkiem znaczący problem. W wieku 65-74 lat co dziesiąta osoba wskazuje, że nadal nie umie planować swoich finansów i jest to jedna z pięciu najważniejszych przyczyn leżących u podstaw kłopotów z płynnością. Wprawdzie zdarza się rzadziej niż wśród wchodzących w dorosłość, gdzie problem sygnalizuje co piaty badany, ale niestety zgodnie z przysłowiem „Czego Jaś się nie nauczył, tego Jan nie będzie umiał” nadal jest to liczna grupa.

_{*Badanie zrealizowane na zlecenie BIG InfoMonitor przez Quality Watch, techniką wywiadów internetowych (CAWI) wspomaganych komputerowo na reprezentatywnej próbie 1296 dorosłych mieszkańców Polski, październik 2018 r.}

_{** Dane na koniec września 2018 r.}