Nadchodzi podzielona płatność w VAT

Bogdan Zatorski, ekspert biznesowy Sage w Polsce

W piątek 12 maja b.r. Minister Rozwoju i Finansów opublikował długo oczekiwany projekt nowych przepisów, które wprowadzają podzieloną płatność (split payment) do polskiego porządku prawnego. Już niedługo przedsiębiorcy będą rozdzielać podatek VAT od należności netto wskazanej na fakturze i przesyłać kwotę podatku na specjalne konto dedykowane VAT.

Koncepcja tego rozwiązania przewiduje, że płatność nabywcy za kupiony towar lub usługę, która odpowiada wartości sprzedaży netto z faktury, będzie płacona na standardowy rachunek bankowy dostawcy. Pozostała kwota zobowiązania odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług, przekazywana będzie na specjalne konto dostawcy – rachunek VAT.

Nabywca zdecyduje o zastosowaniu tej metody

Mechanizm podzielonej płatności będzie stosowany przez nabywcę, dobrowolnie w odniesieniu do płatności dokonywanych na rzecz innych podatników, czyli do transakcji między przedsiębiorcami.

W zaproponowanym rozwiązaniu dostawca może swobodnie korzystać z kwoty netto natomiast ma bardzo ograniczone możliwości dysponowania środkami znajdującymi się na rachunku VAT. Podatnik będzie mógł jedynie dokonywać przelewu z konta VAT na inne konto VAT, dokonać płatności VAT na rzecz własnego dostawcy oraz opłacać swoje zobowiązanie podatkowe z tytułu VAT do urzędu skarbowego.

Za skorzystanie z tej metody płatności, projektodawca przewidział dla nabywców nagrody np. wyłączenie stosowania sankcji art. 112b i 112c. czy wyłączenie z odpowiedzialności solidarnej przewidzianej w dziale Xa ustawy i inne.

Banki utworzą konta VAT

W myśl projektu banki automatycznie otworzą dedykowane konta do obsługi VAT dla wszystkich podatników w ramach prowadzonych lub nowo uruchamianych firmowych rachunków bankowych. Do obsługi podzielonych płatności zostanie opracowany nowy wzór polecenia przelewu wymagający podania numeru NIP dostawcy, numeru opłacanej faktury, kwot netto i VAT.

Nabywca złoży jeden przelew, a to bank rozdzieli płatności na osobne konta. W związku z tym, że to nabywca, a nie dostawca decyduje o zastosowaniu nowej metody płatności, a z jej zastosowania wynikają dla nabywcy rozliczne korzyści należy się spodziewać, że będzie ona często wybierana.

Środki na koncie VAT – zamrożone

W konsekwencji powszechnego użycia na rachunkach VAT dostawców będą się kumulowały środki pieniężne, których można użyć wyłącznie do zapłacenia VAT. Zagospodarowanie przez przedsiębiorcę środków pozostałych po zapłaceniu podatku od towarów i usług dostawcom oraz urzędowi skarbowemu, na inne cele niż wskazane wyżej (np. wypłatę wynagrodzeń pracownikom) będzie czasochłonne i trudne. W takich przypadkach wymagana będzie indywidualna decyzja właściwego naczelnika urzędu skarbowego wydana w ciągu 90 dni od dnia złożenia przez podatnika uzasadnionego wniosku.

Zmiany organizacyjne dla przedsiębiorstw

Projektowane regulacje prawne będą miały ogromny wpływ na praktykę prowadzenia działalności przez przedsiębiorców w Polsce. Wymagają one zmian organizacyjnych i technicznych między innymi zmiany w programach finansowo-księgowych, większego znaczenia nabierze również mądre planowanie podatkowe i sprawne zarządzanie płynnością, a to wszystko oznacza dodatkowe koszty. Z drugiej strony wprowadzany mechanizm podzielonej płatności skutecznie ograniczy wyłudzenia VAT, a w dłuższej perspektywie zwiększy zaufanie między podatnikami, które w ostatnich miesiącach zostało mocno nadwyrężone kwestią zbiorowej odpowiedzialności w tym masowymi wykreśleniami z rejestru podatników VAT. Zaproponowane rozwiązanie świadczy o ogromnej determinacji projektodawcy we wprowadzaniu rozwiązania podzielonej płatności. Bilans zmiany powinien wyjść na plus uczciwym przedsiębiorcom i finansom państwa.