Dekada kultury z empik.com – rynek dóbr kulturalnych w Polsce

Erotyki oraz literatura młodzieżowa na szczycie bestsellerów, postępująca ekspansja ebooka i muzyki cyfrowej oraz powrót winyli – to tylko niektóre z najciekawszych trendów ostatnich lat, które kształtują kierunki rozwoju rynku wydawniczego. Empik.com, sklep internetowy z najbogatszą ofertą dóbr kultury w Polsce, podsumowuje ostatnią dekadę rynku.

Bestsellery wszechczasów*

Powstały w 1998 roku sklep internetowy empik.com oferuje swoim klientom bogaty asortyment ok. 680 tys. produktów. Lwią część asortymentu dostępnego w e-sklepie od zawsze stanowią wydawnictwa kultury – w tym ponad 140 tys. tytułów książkowych, niespełna 50 tys. albumów muzycznych na CD oraz około 10 tys. filmów na DVD i Blu-ray. Jako jeden z największych oraz najczęściej rekomendowanych e-sklepów w Polsce, empik.com zgromadził wśród swoich klientów kilkumilionową rzeszę miłośników kultury, których decyzje zakupowe odzwierciedlają trendy polskiego rynku wydawniczego. Zatem jakie książki, muzyka i filmy cieszyły się wśród Polaków największym zainteresowaniem w ciągu ostatniej dekady?

W kategorii książka bezkonkurencyjnie zwyciężają erotyki. Na szczycie list bestsellerów uplasowała się trylogia E.L. James – wszystkie jej części znajdują się w pierwszej czwórce zestawienia, a najnowsza książka będąca parallaquelem cyklu zaledwie kilka tygodni po premierze znalazła się na ósmym miejscu listy najczęściej kupowanych powieści dekady. W zestawieniu książkowych bestsellerów nie zabrakło literatury młodzieżowej – znajdziemy tu ostatnią część sagi o Harrym Potterze J.K. Rowling, a także  książkę kreatywną „Zniszcz ten dziennik” Keri Smith. Wśród najczęściej kupowanych przez Polaków w ostatnim dziesięcioleciu wydawnictw znalazły się także: kryminał „Inferno” Dana Browna z 2013 roku, głośna biografia Danuty Wałęsy „Marzenia i tajemnice”, długo oczekiwany „Sezon burz” Andrzeja Sapkowskiego, a także pierwsza książka ulubionej trenerki Polek, Ewy Chodakowskiej.

Najczęściej kupowanym w ciągu ostatniej dekady albumem muzycznym jest „21”, drugie z kolei wydawnictwo wokalistki Adele, która w ciągu kilku ostatnich lat zdobyła ogromną popularność na całym świecie. Prawie równie często Polacy sięgali w ciągu ostatniej dekady po płyty polskich artystów młodego pokolenia - debiutanckie albumy Dawida Podsiadło i Meli Koteluk oraz „Jestem…” Kamila Bednarka. W pierwszej dziesiątce najlepiej sprzedających się płyt dekady na empik.com znalazły się również płyty Sylwii Grzeszczak oraz zespołu Zakopower. W zestawieniu nie zabrakło także wydawnictw gwiazd światowego formatu – wspomnianej już Adele, a także francuskiej wokalistki Indili oraz Eda Sheerana.

Z analizy danych sprzedażowym sklepu internetowego empik.com wynika również, że coraz chętniej sięgamy po polskie produkcje filmowe. Najczęściej kupowanym DVD jest „Ida” – pierwszy w historii polski film nagrodzony Oscarem w kategorii film nieanglojęzyczny. Polacy często kupowali na empik.com także fabularyzowaną historię prof. Religi i pierwszego udanego przeszczepu serca przedstawioną w obrazie „Bogowie” oraz polską komedię romantyczną „Listy do M.” Wysoko na liście bestsellerów filmowych dekady uplasowały się również ekranizacje popularnych serii książkowych - pierwszej powieści z cyklu „Pięćdziesiąt twarzy Greya” oraz drugiej części sagi Zmierzch. W czasie ostatniego dziesięciolecia dużą popularnością cieszyły się także kultowe produkcje z plejadami hollywoodzkich gwiazd - komedia romantyczna „To właśnie miłość” czy „Nietykalni” Briana de Palmy. Wśród najczęściej kupowanych filmów na DVD znalazła się także pierwsza autorska płyta Ewy Chodakowskiej z 2013 roku oraz animacja Disneya „Kraina lodu”. Zestawienie top 10 zamyka „Skyfall” – najnowsza część przygód agenta 007.

Ostatnie dziesięciolecie przyniosło również kilka multimedialnych hitów dla graczy. Wśród najlepiej sprzedających się gier dekady znalazły się tytuły z serii dobrze znanych miłośnikom wirtualnej rozrywki na całym świecie, takie jak „Grand Theft Auto V”, „The Sims 4”, „Diablo 3”, „Call of Duty: Black Ops 2” czy „FIFA 15”. W zestawieniu top 10 gier nie zabrakło również polskiego akceptu – Polacy chętnie kupowali dwie ostatnie części gry opartej o prozę Andrzeja Sapkowskiego „Wiedźmin 3: Dziki Gon” oraz „Wiedźmin 2: Zabójcy Królów”.

Cyfrowa rewolucja rynku wydawnictw kulturalnych

Dystrybucja dóbr kultury, nasze zwyczaje zakupowe z nimi związane oraz sposób korzystania z nich w ostatnich latach uległy ogromnym zmianom. Wszystko za sprawą cyfrowej rewolucji, która nie ominęła swoim wpływem także tej dziedziny naszego życia.

Ebooki oraz muzyka w formatach mp3 zdobywają wśród konsumentów coraz większe uznanie. Sprzedaż ebooków od 2010 roku, kiedy na empik.com pojawiło się pierwsze 5 600 książek elektronicznych, rosła w rekordowym tempie ponad 200% w skali roku, by w ostatnich latach ustabilizować się na poziomie 56% wzrostu rocznie. Bynajmniej nie oznacza to jednak, że książki tradycyjne przejdą do lamusa. Aż 93% czytających klientów empik.com wybiera książki tradycyjne, tymczasem ebooki kupuje niespełna, co dziesiąty z nich. Ponadto czytelnicy ceniący sobie bardziej książki papierowe niechętnie sięgają po wydania elektroniczne – ebooki kupuje zaledwie 4% z nich. Tymczasem prawie 40% osób czytających ebooki nie ogranicza się wyłącznie do książek elektronicznych i zamawia także wydawnictwa w wersji tradycyjnej.

Podobnie wyglądają preferencje Polaków w kwestii muzyki – mimo tego, że dynamika sprzedaży mp3 na empik.com notuje trzycyfrowe wzrosty, aż 98% klientów kupujących produkty z kategorii muzyka wybiera najczęściej albumy na nośnikach fizycznych, a mp3 zamawia tylko 8% z nich. W ostatnich latach obserwujemy również renesans muzyki na płytach winylowych - w 2014 roku empik.com odnotował wzrost ich sprzedaży o ponad 100% w skali roku.**

„Ostatnia dekada bez wątpienia była dla polskiego rynku wydawniczego przełomowa. Rosnąca popularność e-zakupów oraz ekspansja produktów cyfrowych zrewolucjonizowała nasze podejście do nabywania dóbr kultury. Książki, muzykę czy filmy można obecnie zakupić w prosty sposób, bez wychodzenia z domu. Wybrany produkt może zostać dostarczony pod wskazany przez nas adres, do punktu odbioru lub przesłany do nas natychmiast, w formie pliku cyfrowego. To ostatnie rozwiązanie zyskuje coraz większą przychylność klientów www.empik.com – w ostatnich latach obserwujemy rekordowe wzrosty zainteresowania e-bookami oraz muzyką w formacie mp3. Opinie obserwatorów w kwestii wpływu rozwoju produktów cyfrowych na rynek dóbr kultury są podzielone. Z analizy zachowań zakupowych naszych klientów wynika jednak, że trend ten nie zagraża pozycji książek oraz muzyki na nośnikach tradycyjnych.” – komentuje Dariusz Balcer, dyrektor marketingu interaktywnego empik.com.

*na podstawie danych sprzedażowych sklepu internetowego www.empik.com  w okresie wrzesień 2005 – wrzesień 2015

**na podstawie danych sprzedażowych sklepu internetowego www.empik.com  w okresie lipiec 2014 - czerwiec 2015