Astronauta dr Sławosz Uznański-Wiśniewski odwiedził Politechnikę Gdańską w ramach ogólnopolskiej trasy „IGNIS – Polska sięga gwiazd”.

Kilkaset osób – studentów, doktorantów oraz uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z Pomorza – wzięło udział w spotkaniach z dr. inż. Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, polskim astronautą projektowym Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), który 4 grudnia 2025 r. odwiedził Politechnikę Gdańską w ramach ogólnopolskiej trasy technologiczno-naukowej „IGNIS – Polska sięga gwiazd”.

To właśnie na naszej uczelni – reprezentującej Związek Uczelni Fahrenheita – astronauta opowiadał o kulisach misji IGNIS, polskich eksperymentach na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej oraz o tym, dlaczego jego zdaniem przyszłość polskiej gospodarki powinna opierać się na wiedzy, nauce i technologiach kosmicznych.

Kosmos nie jest granicą, ale początkiem

Część akademicka wydarzenia odbyła się w Auli Politechniki Gdańskiej w Gmachu Głównym i była przeznaczona dla studentów i doktorantów uczelni FarU – Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

– Mamy „nieziemski” zaszczyt gościć dr. Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Politechnice Gdańskiej. To dla nas ważny moment dzięki jego udziałowi w kosmicznej misji technologiczno-naukowej, która stanowi historyczny krok dla polskiej nauki – mówił witając gościa prof. Krzysztof Wilde, rektor PG. – Chciałbym podkreślić właśnie tę naukowość misji z bardzo dużą liczbą ważnych eksperymentów badawczych. Misja ta była przełomowa nie tylko ze względu na skalę i zakres eksperymentów, ale również dlatego, że pokazała polskim studentom i inżynierom, że droga do pracy w sektorze kosmicznym jest realna i osiągalna.

Rektor zaprezentował badania w zakresie technologii kosmicznych prowadzone na uczelniach Fahrenheita, a także kierunki kształcenia związane z tą branżą, które rozwijają się na Politechnice Gdańskiej.

Po nim głos zabrała Zuzanna Hazubska, pełnomocniczka ministra nauki ds. spójności polityki naukowej państwa. – Mam nadzieję, że ten kosmiczny projekt stanie się inspiracją nie tylko dla ludzi młodych, studentów, ale dla całej społeczności akademickiej. Żeby była możliwa współpraca w kosmosie, potrzebujemy jej przede wszystkim tutaj, na Ziemi: współpracy uczelni, jednostek badawczych, ale też szerokiej kooperacji między biznesem, administracją publiczną i światem nauki. Taka współpraca może nas doprowadzić bardzo daleko.

– Liczę na to, że dzisiejsze spotkanie będzie dla Was bardzo inspirującym czasem i skorzystacie z tych inspiracji w przyszłości – zwróciła się do studentów dr Marta Wachowicz, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej.

Następnie na scenie pojawił się wyczekiwany gość – dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. W swoim wykładzie opowiedział m.in. o przygotowaniach do lotu oraz o codzienności na pokładzie ISS – od pierwszych minut nieważkości po intensywny harmonogram eksperymentów. Podkreślał, że misja IGNIS była nie tylko ogromnym sukcesem polskiej nauki, ale także inwestycją w przyszłe pokolenia inżynierów, badaczy i przedsiębiorców związanych z sektorem kosmicznym.

– Naszą misję kosmiczną nazwaliśmy IGNIS, co po łacinie oznacza ogień. Ogień oznacza energię i chcielibyśmy, żeby IGNIS była iskrą zapłonu rozwoju technologicznego branży kosmicznej w Polsce – mówił astronauta. Zwracając się do studentów podkreślał: – Najważniejszym Waszym atutem w przyszłości będzie wiedza. To jest Wasza przyszłość. Dzisiaj nabywacie tę wiedzę właśnie po to, żeby kreować przyszłość, a ta tzw. „twarda” wiedza pozwala tworzyć nowe technologie. To Ci studenci, którzy dzisiaj biorą czynny udział w kołach naukowych, hackathonach, tworzą własne projekty, mają pomysły i nie boją się eksperymentować, mają szansę pracować przy największych projektach kosmicznych – w Polsce i na świecie.

Polskie eksperymenty na ISS i przyszłość sektora kosmicznego

Centralnym elementem programu trasy „IGNIS – Polska sięga gwiazd” są polskie eksperymenty zrealizowane na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej – w sumie 13 zaawansowanych projektów: od badań materiałowych i nanotechnologii, przez eksperymenty biomedyczne, po testowanie algorytmów sztucznej inteligencji w warunkach kosmicznych.

Podczas spotkania na Politechnice Gdańskiej zaproszeni eksperci i naukowcy współpracujący przy misji IGNIS opowiadali o wybranych projektach i ich możliwych zastosowaniach na Ziemi – m.in. w medycynie, energetyce, monitoringu środowiska czy w przyszłych misjach księżycowych i marsjańskich.

Prof. Marcin Dornowski z Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku omówił eksperyment EEG Neurofeedback, którego celem było zbadanie wpływu izolacji i mikrograwitacji na poziom stresu oraz aktywność fal mózgowych u astronautów. Z kolei dr inż. Norbert Kapiński zaprezentował projekt Atro Performance, dotyczący adaptacji tkanek miękkich astronautów do warunków kosmicznych i zmian wynikających z przygotowań do misji.

Zwieńczeniem części akademickiej był panel dyskusyjny poświęcony przyszłości polskiej nauki i technologii kosmicznych. Rozmawiano m.in. o znaczeniu współpracy uczelni z przemysłem, potrzebie długofalowej polityki kosmicznej państwa oraz o tym, jak wykorzystać potencjał młodego pokolenia inżynierów i badaczy. W panelu udział wzięli: dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, prof. Jakub Karol Mieczkowski z GUMed, kierownik grupy badawczej w ramach Międzynarodowej Agendy Badawczej, specjalista od medycyny kosmicznej; prof. Piotr Gnaciński, astrofizyk z UG; mgr inż. Martyna Czudec, doktorantka PG i członkini Rady Studentów przy Prezesie Polskiej Agencji Kosmicznej oraz Jan Mędrala, student nanotechnologii na PG, członek Astrofizycznego Koła Naukowego PG. Dyskusję moderowała prof. Aleksandra Mielewczyk-Gryń z Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej PG.

Koła naukowe FarU w dialogu z astronautą

Po części wykładowej Sławosz Uznański-Wiśniewski spotkał się na Dziedzińcu im. D. Fahrenheita z przedstawicielami studenckich kół naukowych uczelni FarU.

Swoje projekty – od konstrukcji rakiet i łazików, przez autonomiczne systemy dronowe i satelitarne, aż po rozwiązania z obszaru biotechnologii, medycyny i AI – zaprezentowało dziewięć zespołów studenckich z Politechniki Gdańskiej, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Uniwersytetu Gdańskiego. Astronauta z zainteresowaniem dopytywał o szczegóły techniczne, wyzwania projektowe i plany rozwoju badań.

Nauka, emocje i ciekawość świata w Centrum Ekoinnowacji PG

Po południu wydarzenie przeniosło się do Centrum Ekoinnowacji Politechniki Gdańskiej, gdzie odbyła się część edukacyjna skierowana do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z Pomorza.

Od godz. 12:00 młodzi uczestnicy mogli odwiedzać stanowiska studenckich kół naukowych, brać udział w krótkich wykładach popularnonaukowych, pokazach doświadczeń i warsztatach z obszaru fizyki, chemii, robotyki czy ekologii. Na wszystkich czekał także zdrowy poczęstunek przygotowany w duchu eko.

Kulminacyjnym momentem był udział Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w tej części wydarzenia. Astronauta odpowiadał na dziesiątki pytań. Staś, lat 6, chciał wiedzieć, jak to jest w stanie nieważkości i czy w kapsule było wygodnie. Stefan, lat 10, dopytywał, czy jedzenie w kosmosie smakuje tak samo jak na Ziemi oraz jak pije się wodę na stacji kosmicznej. Magda, lat 12, interesowała się tym, jakie odczucia towarzyszyły powrotowi z kosmicznej podróży, a Antek, lat 9, chciał wiedzieć, czy w kosmosie… śmierdzi. Pojawiły się też pytania o konsekwencje długiego pobytu w stanie nieważkości, znaczenie badań naukowych i przyszłość załogowych lotów na Marsa.

Część edukacyjna zakończyła się wspólnym zdjęciem i rozdawaniem autografów, a wielu uczestników opuszczało Centrum Ekoinnowacji z przekonaniem, że „kosmiczne” marzenia wcale nie są tak odległe.