Słowo „pocztówka” ma 125 lat. Ale kto je wymyślił?

W listopadzie 1900 roku, podczas Pierwszej Wystawy Kart Pocztowych w Warszawie, ponad 16 tysięcy osób zdecydowało, że najlepszym określeniem karty korespondencyjnej będzie... „pocztówka”. Nazwę tę zaproponował anonimowo Henryk Sienkiewicz – i wygrał. Dziś, 125 lat później, w czasach komunikacji cyfrowej, ale i mody na to, co jest „vintage”, Poczta Polska przypomina o nieprzemijającym znaczeniu pocztówek.

– Pocztówka to dzisiaj raczej gadżet, niż nośnik informacji, ale jej wysłanie wciąż jest gestem bliskości i pamięci. Czasem mają walor kolekcjonerski.  I choć wolumen tradycyjnej korespondencji spada, to pocztówka pozostaje jednym z symboli kojarzonych z Pocztą – mówi Joanna Trzaska-Wieczorek, rzeczniczka prasowa Poczty Polskiej.

Między „bezkopertką” a „niedyskretną”: historia z przymrużeniem oka

Na przełomie XIX i XX wieku popularność zdobywała nowa forma przesyłki – karta korespondencyjna, wzorowana na francuskiej „carte de correspondance”.

W 1900 roku zorganizowano konkurs na polski odpowiednik tego słowa. Pojawiły się takie propozycje jak „otwartolist”, „pisanka”, „oglądka”, „wiadomostka”, a nawet „listowstręt”. Wygrała propozycja złożona przez samego Henryka Sienkiewicza - „pocztówka”. Słowo stało się częścią języka polskiego. Wg Słownika Języka Polskiego PWN jest to „karta z fotografią lub obrazkiem, służąca do korespondencji”.

Poczta Polska, jako narodowy operator, nie tylko dba o filatelistyczną tradycję, ale także o kontekst kulturowy i emocjonalny, jaki niesie pocztówka. W jej ofercie są zarówno klasyczne widokówki, jak i personalizowane „Moje Znaczki” – z własnym zdjęciem lub grafiką. Wśród kartek pocztowych są kartki świąteczne na Boże Narodzenie oraz karnety, w szacie religijnej i świeckiej. Oprócz tego Poczta oferuje bogatą gamę kartek i karnetów całorocznych – imieninowych, urodzinowych, ślubnych czy gratulacyjnych. Dzięki temu można prowadzić zupełnie wyjątkową korespondencję okolicznościową. Warto o tym pamiętać zwłaszcza teraz, w związku ze zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia. Więcej o spersonalizowanym znaczku tutaj, a kartki pocztowe można znaleźć na stronie e-Sklepu Poczty Polskiej. 

Cyfryzacja i pożegnanie z awizo

Równolegle z dbałością o tradycję, Poczta Polska przechodzi dziś głęboką transformację cyfrową. Już od 1 stycznia 2026 roku większość urzędów państwowych będzie zobowiązana do korzystania z systemu e-Doręczeń – elektronicznego odpowiednika poleconego z potwierdzeniem odbioru.

Listów coraz mniej, ale emocje wciąż te same

Dane Poczty pokazują długofalowy trend: od 2011 roku wolumen listów spadł o ponad 60%. Jeszcze w 2011 wszystkich przesyłek nierejestrowanych (czyli głównie zwykłych listów i właśnie pocztówek) Poczta Polska dostarczała ponad półtora miliarda rocznie.  W 2024 było tu już 740 milionów sztuk.

– Jesteśmy świadkami końca pewnej epoki. Wraz z e-Doręczeniami wygasać będą tradycyjne listy papierowe. Ale tak jak radio nie zniknęło po wynalezieniu telewizji, tak i pocztówki pozostaną, choć ich rola w komunikacji międzyludzkiej w ostatnich dekadach mocno się zmieniła – podkreśla rzeczniczka Poczty Polskiej.