Szwedzcy rolnicy zdobywają regionalną nagrodę Rolnika Roku Morza Bałtyckiego za przełomowe innowacje

Hanower, Niemcy – listopad 2025 r. 

Szwedzcy hodowcy bydła mlecznego; Mathias, Henrik i Gabriel Jonsson z Västervik otrzymali regionalną nagrodę Rolnika Roku Morza Bałtyckiego przyznawaną przez WWF. 

Bracia Jonsson zostali uznani za najbardziej innowacyjnych w zakresie ograniczania wpływu gospodarstwa rolnego na środowisko. Zwyciężyli z  rolnikami z czterech pozostałych uczestniczących krajów: Estonii, Łotwie, Polsce i Niemczech. Nominowani do nagrody rolnicy z Polski – Robert i Beata Janowscy prowadzą w województwie lubelskim mleczne gospodarstwo ekologiczne “Pod Kasztanem”.  

Nagroda WWF Baltic Sea Farmer of the Year Award, została ustanowiona w 2009 roku, ma na celu promowanie najlepszych praktyk i wyróżnienie rolników, którzy działają na rzecz ograniczenia spływu składników odżywczych i ochrony Morza Bałtyckiego. Do tej pory nagrodzono około 80 rolników za ich innowacyjne i zrównoważone podejście. 

Bracia Jonsson, którzy zarządzają gospodarstwami Ogestad Estate i Hyllela Farm, zrewolucjonizowali tradycyjne wielkoskalowe rolnictwo mleczne dzięki przełomowym innowacjom mających na celu ochronę Morza Bałtyckiego i zmniejszenie wpływu gospodarstwa na środowisko. Na ich farmie wykorzystuje się zaawansowane rozwiązania w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym: 

• Jedenaście sztucznych mokradeł i ponad dwa kilometry dwustopniowych rowów, które w naturalny sposób ograniczają nadmierny spływ składników odżywczych i wspierają różnorodność biologiczną. 

• Utrzymywanie całorocznej okrywy zielonej na prawie wszystkich polach, zapobiegającej erozji gleby i wypłukiwaniu składników odżywczych. 

• Testowanie nowatorskich metod, takich jak rowy z filtrami z biowęgla, w celu poprawy jakości wody. 

• Stosowanie roślin i bakterii wiążących azot, które zmniejszają zapotrzebowanie na nawozy mineralne. 

• Nawadnianie przy użyciu bogatej w składniki odżywcze wody z pobliskiej eutroficznej zatoki – unikalne rozwiązanie cyrkularne, które pozwala na ponowne wykorzystanie składników odżywczych pochodzenia morskiego do produkcji roślinnej, zmniejszając zużycie nawozów, a co za tym idzie stężenie składników odżywczych w zatoce. 

W gospodarstwie rocznie używa się 100 000 metrów sześciennych wody z zatoki, co przekłada się na 1000 kg azotu i 100 kg fosforu rocznie. To innowacyjne podejście nie tylko nawozi i nawadnia 350 hektarów gruntów rolnych, ale także pomaga oczyścić wody zatoki i zwiększa poziom tlenu. Stanowi to inspirację dla innych, zwłaszcza dużych gospodarstw, położonych w pobliżu morza w zakresie odpowiedzialności za środowisko naturalne.  

Projekt nawadniania powstał we współpracy z naukowcami, lokalnymi władzami i innymi podmiotami społecznymi. Kluczowe znaczenie dla tego sukcesu miało wsparcie zatrudnionego przez gminę specjalisty ds. ograniczania spływu składników odżywczych (ang. Catchment Officer), którego praca w zakresie koordynacji i wskazówki w terenie okazały się niezwykle pomocne. Bracia twierdzą, że bez tego wsparcia nie osiągnęliby takich wyników.  

Oprócz osiągnięć technicznych, bracia Jonsson aktywnie współpracują z lokalnym liceum Gamlebygymnasiet, pełniąc rolę mentorów dla przyszłych rolników i dzieląc się wiedzą na temat zrównoważonych praktyk. 

Nagroda WWF Rolnik Roku Regionu Morza Bałtyckiego honoruje rolników, którzy wyróżniają się promowaniem zdrowych ekosystemów morskich oraz walką z eutrofizacją, czyli nadmiernym wzbogaceniem środowiska morskiego w składniki odżywcze, prowadzącym do zakwitów glonów i sinic oraz tworzenia martwych stref. Nagroda dla szwedzkich gospodarzy podkreśla rolę innowacji rolniczych w ochronie środowiska. 

Rola specjalistów ds. ograniczania spływu składników odżywczych – tzw. Catchment Officers 

Catchment officers to eksperci, którzy koordynują działania związane z renaturyzacją i inne działania środowiskowe na obszarach zlewni rzek, a zarazem zlewiska Morza Bałtyckiego. Pełnią oni rolę pomostu między zainteresowanymi stronami, takimi jak właściciele gruntów, gminy i agencje środowiskowe, pomagając w identyfikacji i wdrażaniu praktycznych rozwiązań w zakresie gospodarki gruntami i wodą. Motywują właścicieli gruntów oraz zapewniają im wsparcie i wiedzę, zapewniając jednocześnie skuteczne i praktyczne rozwiązania. 

O nagrodzie WWF Baltic Sea Farmer Award  

Każdego roku do udziału w konkursie zapraszani są rolnicy z krajów nadbałtyckich. W tym roku wzięli w nim udział rolnicy z Estonii, Łotwy, Niemiec, Polski i Szwecji. Nagroda jest otwarta zarówno dla rolników ekologicznych, jak i konwencjonalnych z różnych sektorów rolnictwa. Krajowe jury wybiera zwycięzców w każdym kraju, którzy otrzymują nagrodę w wysokości 1000 euro. Spośród nich międzynarodowe jury wybiera jednego regionalnego zwycięzcę, który otrzymuje 10 000 euro oraz tytuł Rolnika Roku WWF Regionu Morza Bałtyckiego. 

Poza konkursem zwycięzcy pełnią rolę ambasadorów zrównoważonego rolnictwa, dzieląc się swoimi doświadczeniami, aby inspirować innych. Ich wysiłki przyczyniają się do ograniczenia eutrofizacji, poprawy stanu gleby i wody oraz ochrony różnorodności biologicznej – kluczowych kroków w kierunku zdrowszego Morza Bałtyckiego. 

Więcej informacji na stronie: wwfbalticfarmer.org