Ministrowie ds. rybołówstwa UE ryzykują złamanie prawa, zagrażając odbudowie Morza Bałtyckiego

Rada UE, ustalając bałtyckie limity połowowe na 2026 r., nie uwzględniła prawnie wymaganych zabezpieczeń, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla wrażliwego ekosystemu morskiego. 

Organizacje działające w obszarze ochrony środowiska z całej Europy (Coalition Clean Baltic, FishSec, WWF Baltic Sea Programme i inni) wyrażają głębokie zaniepokojenie dzisiejszą decyzją Rady Ministrów ds. Rolnictwa i Rybołówstwa UE (AGRIFISH) w sprawie uprawnień do połowów na Morzu Bałtyckim w 2026 r. Uzgodnione limity naruszają wymogi prawne Wspólnej Polityki Rybołówstwa (WPRyb) i Wieloletniego Planu dla Morza Bałtyckiego (MAP), przedkładając krótkoterminowe interesy gospodarcze nad długoterminowe korzyści płynące z odbudowy ekosystemu. 

Szczególny niepokój budzą decyzje dotyczące populacji drobnych ryb pelagicznych (tj. żyjących w toni wodnej) – śledzia i szprota, które stanowią podstawę łańcucha pokarmowego Bałtyku.  

Justyna Zajchowska, Liderka ds. zrównoważonego rybołówstwa w WWF Baltic Sea Programme i Fundacji WWF Polska podkreśla, że decyzje podejmowane przez Radę powinny uwzględnić znaczenie szprota i śledzia w ekosystemie morskim.

Wybrane ustalenia Rady UE: 

Śledź (centralne stado bałtyckie): Rada uzgodniła zwiększenie limitu połowowego o 15% w porównaniu z 2025 r., mimo złego stanu populacji. Ta decyzja narusza unijny Wieloletni Plan dla Morza Bałtyckiego (Art. 4.6), ponieważ stwarza niedopuszczalnie wysokie ryzyko spadku biomasy poniżej krytycznego poziomu tzw. B-lim.  

Śledź (Zatoka Botnicka): Mimo zmniejszenia limitu połowowego o 41%, uzgodniony Całkowity Dopuszczalny Połów (TAC) nadal daje zbyt duże prawdopodobieństwo spadku stada rozrodczego poniżej B-lim.  

Szprot: Decyzja o podniesieniu limitu połowowego o 45% w porównaniu z 2025 r. jest wysoce niepokojąca ze względu na niepewność prognoz w sprawie możliwości odnowy stada, tendencję spadkową populacji oraz problemy z błędnym raportowaniem połowów. Decyzja została podjęta na podstawie jednego, jesiennego, ograniczonego przestrzennie badania uzupełnienia stada o nowe pokolenie ryb z 2024 roku, nie biorąc pod uwagę tego, że w latach 2021-23 wskaźnik ten był najniższy ze wszystkich historycznych obserwacji. 

Cathrine Pedersen Schrimer, starsza doradczyni ds. rybołówstwa w FishSec, wyjaśnia, dlaczego ochrona gatunków ryb pelagicznych jest ważna dla zachowania stabilności ekosystemu morskiego. 

Organizacje ekologiczne dostrzegają promyk nadziei we wspólnym zobowiązaniu podjętym przez Komisję Europejską i państwa członkowskie regionu Morza Bałtyckiego, w którym zobowiązują się one do zwiększenia wysiłków na rzecz odbudowy stad ryb w Morzu Bałtyckim. 

Organizacje ekologiczne wzywają państwa członkowskie i Komisję do natychmiastowego wdrożenia tych zobowiązań, by zapobiec dalszej degradacji Morza Bałtyckiego.  

Pełna wersja wspólnego artykułu organizacji pozarządowych w języku angielskim jest dostępna tutaj:  

https://admin.wwfbaltic.org/app/uploads/2025/10/Final-Joint-NGO-PR-Baltic-TACs-for-2026.pdf 

Informacje dodatkowe: 

• Unijny Wieloletni plan zarządzania dla stad ryb dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim (rozporządzenie UE 2016/1139) ustanawia prawnie wiążące zasady zarządzania stadami dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim.
• Artykuł 4.6 wyżej wymienionego Wieloletniego planu wymaga ustalenia uprawnień do połowów w taki sposób, aby prawdopodobieństwo spadku biomasy stada poniżej poziomu B-lim wynosiło mniej niż 5%.
• Wspólna Polityka Rybołówstwa (rozporządzenie UE 1380/2013) wymaga, aby wszystkie uprawnienia do połowów były ustalane zgodnie z podejściem ostrożnościowym (art. 2 ust. 2) i ekosystemowym podejściem do zarządzania rybołówstwem (art. 2 ust. 3).

Pełne rekomendacje organizacji pozarządowych dotyczące uprawnień do połowów na Morzu Bałtyckim w 2026 r. są dostępne na stronie:  

Joint NGO recommendations on Baltic Sea fishing opportunities for 2026 - WWF Baltic