Prof. dr hab. Andrzej Szczerski powołany na stanowisko dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie

22 października 2025 roku Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marta Cienkowska powołała prof. dr hab. Andrzeja Szczerskiego na stanowisko dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie. Kadencja rozpocznie się 1 listopada br. i potrwa pięć lat.

Prof. Andrzej Szczerski to uznany historyk i krytyk sztuki, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizujący się w sztuce i architekturze XIX i XX wieku. Wykładał również na Uniwersytecie Goethego we Frankfurcie nad Menem oraz Uniwersytecie St. Andrews w Wielkiej Brytanii. Stypendysta zagranicznych uczelni i instytutów badawczych, m.in. Uniwersytetu Oksfordzkiego, Zentralinstitut für Kunstgeschichte w Monachium, Università per Stanieri w Perugii. Uzyskał także stypendia Fundacji Lanckorońskich i Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej oraz granty Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Absolwent m.in. Royal Collection Studies The Attingham Trust w Londynie (2001), Summer University Course na Central European University w Budapeszcie (2002) oraz The Stone Summer Theory Institute w School of the Art Institute w Chicago (2007). 

W latach 2009–2017 był Prezesem Sekcji Polskiej Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA, a w latach 2013-2015 wiceprezesem AICA International. W latach 2005–2011 był kierownikiem i współtwórcą muzealniczych studiów kuratorskich w Instytucie Historii Sztuki UJ. Od 2021 roku pełni funkcję wiceprzewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Odznaczony m.in. Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości, Krzyżem Rycerskim Orderu „Za Zasługi dla Litwy”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Laureat wielu nagród, w tym Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kategorii „Ochrona dziedzictwa kulturowego” (2018), Nagrody Miasta Krakowa za prace dyplomowe, Nagrody Honorowej im. Felczaka i Wereszyckiego (2004) oraz Nagrody Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. Szczęsnego Dettloffa (2003) za publikacje naukowe oraz  Curatorial Prize for Exhibitions, Association for Art History w Wielkiej Brytanii (2022).

Kurator wystaw m.in. „Symbolism in Poland and Britain” w Tate Britain w Londynie w 2009 roku, „Modernizacje 1918–1939. Czas przyszły dokonany” w Muzeum Sztuki w Łodzi w 2010 roku, „The Power of Fantasy. Modern and Contemporary Art from Poland” w Centre for Fine Arts BOZAR w Brukseli w 2011 roku, „#dziedzictwo” w Muzeum Narodowym w Krakowie w 2017 roku, „Young Poland. An Arts and Crafts Movement” w William Morris Gallery w Londynie w 2021 roku, „Vilnius, Wilno, Vilne. Jedno miasto-wiele opowieści” w Litewskim Narodowym Muzeum Sztuki w Wilnie (2023) oraz „Stansław Wyspiański: Portraits” w National Portrait Gallery w Londynie (2025). Jest współtwórcą wystaw stałych w Muzeum Narodowym w Krakowie m.in. „Galeria Sztuki Polskiej XX i XXI wieku”, „Przedmioty. Galeria Designu Polskiego XX i XXI wieku”, „Muzeum Stanisława Wyspiańskiego” oraz serii wystaw „4 x nowoczesność” (2021-2025): „Polskie Style Narodowe 1890-1918”, „Nowy początek. Modernizm w II RP”, „Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL” i „Transformacje. Nowoczesność w III RP”.

Autor wielu publikacji poświęconych sztuce XIX-XX wieku i sztuce współczesnej wydanych w Polsce i za granicą oraz artykułów w katalogach i czasopismach m.in. w: „Apollo”, „Springerin”, „Third Text”, „Centropa”, „Ikonotheka”. Opublikował m.in. Wzorce tożsamości. Recepcja sztuki brytyjskiej w Europie Środkowej około roku 1900 (Kraków 2002),   Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy Środkowo-Wschodniej 1918–1939 (Łódź 2010), Cztery nowoczesności. Teksty o sztuce i architekturze polskiej XX wieku (Kraków 2015), Views of Albion, The Reception of British Art and Design in Central Europe (1890–1918) (Oksford 2015) I Transformacja. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 roku (Kraków 2018).  

Plany działalności Muzeum Narodowego w Krakowie (MNK) na lata 2025-2030 zakładają funkcjonowanie instytucji kultury z jednej strony prezentującej kanon historii sztuki, z drugiej otwartej na eksperyment i nowatorskie formy działalności, prowadzone z zachowaniem dbałości o najwyższe standardy merytoryczne, odpowiadające na przemiany współczesnego muzealnictwa. MNK kontynuować będzie działania na rzecz muzeum w pełni dostępnego, opartego na współpracy z otoczeniem i działającego według zasad równoważonego rozwoju. Celem jest rozwój relacji z dotychczasową publicznością i dotarcie do nowych grup odbiorów. Instytucja kontynuować będzie prowadzoną już, szeroko zakrojoną, współpracę promocyjną i edukacyjną zwłaszcza z instytucjami kultury, urzędami, wyższymi uczelniami, szkołami różnych szczebli oraz różnymi organizacjami pozarządowymi zajmującymi się kulturą, edukacją i turystyką. Muzeum Narodowe w Krakowie należy do liderów współpracy z grupami osób defaworyzowanych i będzie ją rozbudowywać. Podjęte zostaną także działania na rzecz zwiększania frekwencji, w oparciu o nowe systemy sprzedaży biletów i elastyczne godziny otwarcia.

Muzeum Narodowe w Krakowie prowadzić będzie szeroko zakrojoną działalność naukową, w oparciu o indywidualne projekty badawcze pracowników, pozyskiwane granty oraz współpracę międzynarodową, czego efektem będą projekty wystawiennicze i  publikacje. Ważną rolę odgrywać będą projekty konserwatorskie oraz digitalizacja, a także dalszy rozwój działalności wydawniczej. W ramach współpracy międzynarodowej MNK rozwijać będzie kontakty z wiodącymi instytucjami muzealnymi oraz innymi instytucjami kultury i nauki na świecie.

Program wystawienniczy Muzeum Narodowego w Krakowie na najbliższe lata obejmuje szereg wystaw monograficznych i problemowych, skoncentrowanych na historii sztuki polskiej, a także wystawy zagraniczne, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki środkowoeuropejskiej oraz krajów z którymi łączą Polskę związki historyczne i kulturalne. Muzeum Narodowe w Krakowie kontynuować będzie także program wystaw monograficznych i studyjnych, poświęconych designowi i architekturze XX i XXI wieku. Najważniejsze wystawy planowane w Gmachu Głównym to:

• otwarcie wystawy stałej Galeria sztuki europejskiej prezentującej kolekcję Muzeum Narodowego w Krakowie
• Młodopolska „Grupa Pięciu”. Zapomniani buntownicy
• Gotyk w Karpatach
• Obywatelka Cepelia
• Gdy rozum śpi…Kuszenie i przestroga
• Taniec

oraz trzy wystawy monograficzne:

• Wojciech Weiss
• Artur Grottger
• Andrzej Wróblewski

W najbliższych latach Muzeum Narodowe w Krakowie mierzyć się będzie z nowymi wyzwaniami inwestycyjnymi. Najważniejszy jest remont i przebudowa Gmachu Głównego MNK, która pozwoli nie tylko poprawić warunki pracy oraz uzyskać nowe przestrzenie wystawiennicze, magazynowe i konserwatorskie, ale także poszerzyć działalność w oparciu o nowe sale edukacyjne, bibliotekę oraz część administracyjną. Wśród pozostałych inwestycji planowanych na lata 2025-2030 należy wskazać zakończenie remontu Biblioteki Książąt Czartoryskich, rozpoczętego w 2024 roku. Kontynuowane będę także dalsze działania na rzecz powstania nowych oddziałów Muzeum w Domu im. Józefa Piłsudskiego, poświęconego Legionom Polskim oraz w dawnym hotelu Cracovia, poświęconego architekturze i designowi. Muzeum rozpoczęło starania o pozyskanie środków na modernizację Domu Józefa Mehoffera, gdzie mają zostać wprowadzone nowe standardy dostępności, ochrony konserwatorskiej ekspozycji, a także pawilon edukacyjny i  promocyjny.