Historia, polityka, architektura i archeologia – jesienne konferencje naukowe na Zamku Królewskim w Warszawie

Jesienią 2025 roku Zamek Królewski w Warszawie wraz z partnerami zaprasza do udziału w konferencjach naukowych poświęconych historii polskich królewien i ich roli na europejskim rynku matrymonialnym, działalności stronnictwa Czartoryskich i Poniatowskich, przemianom w architekturze zamkowej XVII wieku oraz archeologii w mazowieckich muzeach. Spotkania naukowe będą okazją do wymiany i popularyzacji wiedzy,  dyskusji oraz prezentacji wyników badań.

Konferencja naukowa: Polskie królewny na europejskim rynku matrymonialnym

24 października 2025 roku

W 300. rocznicę ślubu Marii Leszczyńskiej z Ludwikiem XV Zamek Królewski w Warszawie, wspólnie z Instytutami Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II organizuje konferencję poświęconą pozycji polskich królewien na europejskim rynku matrymonialnym od XVI do XVIII wieku.

Przypadająca rocznica jest okazją do szerszego spojrzenia na pozycję polskich królewien na europejskim rynku matrymonialnym w epoce nowożytnej. Czy córki polskich władców były atrakcyjnymi i pożądanymi partiami, do ręki których ustawiali się liczni kandydaci, czy też ich ojcowie lub bracia musieli czynić aktywne starania, by znaleźć dla nich odpowiednich mężów? Czy standardem było, iż polskie królewny były wydawane za udzielnych władców, czy też musiano zadowolić się „drugim garniturem” starających się o ich rękę. Wreszcie, jakie aspekty decydowały o powodzeniu poszczególnych królewien na europejskim rynku matrymonialnym – dynastia, parantele rodzinne, układy polityczne, wysokość posagu, uroda?

Badaczki i badacze z czołowych ośrodków naukowych w Polsce zmierzą się z próbą odpowiedzi na te i wiele innych pytań podczas konferencji naukowej Polskie królewny na europejskim rynku matrymonialnym od XVI do XVIII wieku.

Konferencja odbędzie się w Sali Koncertowej Zamku Królewskiego. Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Konferencja naukowa Archeologia w mazowieckich muzeach. Teraźniejszość i przyszłość

27–28 października 2025 roku

Wspólnie z Muzeum Historycznym w Legionowie Zamek Królewski zaprasza na konferencję poświęconą kondycji i perspektywom archeologii muzealnej na Mazowszu. Podczas wydarzenia poruszone zostaną zagadnienia związane z funkcjonowaniem działów archeologicznych oraz tworzeniem i zabezpieczaniem kolekcji, a także zaprezentowane zostaną najnowsze odkrycia archeologiczne z regionu. Miejscem pierwszego dnia konferencji (27 października) będzie Muzeum Historyczne w Legionowie, a drugiego (28 października) Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie. Celem wydarzenia jest stworzenie dialogu między przedstawicielami i przedstawicielkami środowisk muzealnych i naukowych.

Liczba miejsc na konferencję jest ograniczona.

Konferencja naukowa Familia Czartoryskich i Poniatowskich – pierwsza partia polityczna
w Rzeczypospolitej?

13–14 listopada 2025 roku

Wspólnie z Wydziałem Historii Uniwersytetu Warszawskiego Zamek Królewski w Warszawie organizuje dwudniową konferencję, której celem będzie stworzenie spójnego, syntetycznego obrazu dziejów frakcji Czartoryskich i Poniatowskich w okresie panowania trzech kolejnych monarchów – Augusta II, Augusta III oraz Stanisława Augusta.

Konferencja naukowa będzie pierwsza próbą usystematyzowania i spopularyzowania wiedzy na temat stronnictwa Czartoryskich i Poniatowskich (nazwanego w epoce „Familią”), które jako jedyne środowisko polityczne w Rzeczypospolitej w tak długiej przestrzeni czasowej zachowało czołową pozycję wśród innych frakcji magnackich i wywierało realny wpływ na sytuację w obu członach polsko-litewskiej Rzeczypospolitej. Organizatorzy konferencji liczą, iż sesja pozwoli znaleźć odpowiedź na pytanie: czy „Familię” można uznać za pierwszą nowoczesną polską partię polityczną? Udział w sesji weźmie 20 badaczy reprezentujących czołowe polskie instytucje naukowe i kulturalne. 

Konferencja odbędzie w Zamku Królewskim w Warszawie. Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Konferencja naukowa: Zamki srebrnego wieku – stare i nowe w budownictwie rezydencjonalnym w Rzeczypospolitej XVII stulecia

11–12 grudnia 2025 roku

To piąta już konferencja w ramach cyklu Colloquia castrensia, którego celem jest prezentacja i konfrontacja najnowszych badań na temat rozwoju i przemian murowanego budownictwa obronnego i rezydencjonalnego w Polsce od XIII do XVII w., z porównawczym uwzględnieniem terenów ościennych.

Wiekiem srebrnym zwykło się nazywać stulecie XVII, a zwłaszcza jego pierwszą połowę – epokę panowania Wazów. W budownictwie rezydencjonalnym był to czas dynamicznych przemian i stopniowego odchodzenia od łączenia funkcji reprezentacyjno-mieszkalnych
z obronnymi. Elementy architektury o genezie militarno-obronnej – wieże i baszty – przekształcają się w dekoracyjne – ryzality i alkierze. Przez całe XVII stulecie widać ewolucję form architektonicznych zmierzającą ku coraz większej ich dekoracyjności.

Konferencja będzie otwartym forum prezentacji zagadnień i problemów badawczych już dyskutowanych, jak również zjawisk nowych, które uwidoczniły się w budownictwie rezydencjonalnym w XVII w. na ziemiach Rzeczypospolitej. Zapraszamy do udziału w wydarzeniu przedstawicieli i przedstawicielki wszystkich nauk, którym bliskie są badania dawnych rezydencji i budownictwa obronnego.

Miejscem dwudniowej konferencji będzie Zamek Królewski w Warszawie. Wydarzenie ma charakter otwarty, wstęp na konferencję jest wolny.

Więcej informacji o poszczególnych konferencjach naukowych, w tym ich programy, będą dostępne na stronie internetowej Zamku Królewskiego w Warszawie.