Relacje Polaków z dziećmi. Wyniki badania

Polacy coraz bardziej świadomie kształtują relacje z dziećmi, codziennie okazując im miłość poprzez słowa. Wspólne aktywności, takie jak podróże, czytanie książek czy rozmowy o uczuciach są na porządku dziennym, a wartości takie jak empatia i tolerancja są fundamentem wychowania. Polacy nie boją się także wyzwań wychowawczych opierając się na intuicji i własnych doświadczeniach, a także korzystając ze wsparcia społeczności online. Ich relacje z pociechami oceniane są jako bardzo pozytywne.

Badanie “Relacje Polaków z dziećmi” serwisu Prezentmarzeń na próbie 1440 respondentów będących rodzicami pokazuje, że 85% rodziców wychowuje swoje dzieci wspólnie z partnerem, a tylko 15% podejmuje to wyzwanie samotnie. 57% rodziców deklaruje akceptację swojego dziecka, jednocześnie podejmując działania w kierunku poprawy niektórych negatywnych cech. W pełni całkowitą akceptację zarówno pozytywnych, jak i negatywnych cech dzieci akceptuje 25% rodziców, a 13% wskazuje na konieczność wprowadzenia korekty wychowawczej. Tylko 5% respondentów uzależnia swoją akceptację od konkretnych sytuacji. Wyniki te pokazują, jak istotne jest połączenie akceptacji dzieci z aktywną rolą rodziców w ich rozwoju i kształtowaniu zachowań.

96% respondentów obchodzi Dzień Dziecka, co świadczy o jego dużej popularności i znaczeniu w polskiej kulturze. Przypominając sobie wspomnienia z dzieciństwa, 68% osób potwierdza, że w ich młodości również obchodziło się to święto, podczas gdy 32% nie miało takiej tradycji w swoim dzieciństwie. Wyniki te odzwierciedlają kontynuację i utrwalenie w kulturze zwyczaju obchodzenia Dnia Dziecka, który jest ważnym elementem relacji rodzinnych i społecznych.

Najczęściej wybieraną formą obchodzenia święta jest obdarowanie dziecka prezentami i niespodziankami, co zadeklarowało 52% respondentów. Kolejną popularną formą jest organizacja domowego dnia zabaw, wybrana przez 35% ankietowanych. Wśród mniej powszechnych form znalazły się wycieczki, które wskazało 13% respondentów. W zakresie niestandardowych pomysłów na spędzenie Dnia Dziecka, najwięcej osób wyraziło chęć uczestnictwa w warsztatach (np. ceramicznych czy manufakturze słodyczy) – 38%. Kolejnymi popularnymi opcjami są pobyt w parku rozrywki (32%) oraz lot w tunelu aerodynamicznym (10%). Opcję wspinaczki na ściance wybrało 5% ankietowanych, co wskazuje na kreatywne podejście do tego święta w polskich rodzinach. - mówi Wiktoria Pieńkosz z serwisu Prezentmarzeń

Na prezent z okazji Dnia Dziecka najwięcej respondentów (45%) przeznacza kwoty od 200 do 300 zł. Następnie 35% rodziców wydaje na prezenty od 100 do 200 zł. Mniejsza grupa, 10% osób, inwestuje do 50 zł, natomiast tyle samo, czyli 10%, przeznacza powyżej 300 zł na upominek dla swojego dziecka. Wyniki te wskazują, że większość rodziców jest skłonna inwestować znaczne kwoty, by sprawić radość swoim pociechom w tym szczególnym dniu.

Jeśli chodzi o częstotliwość spędzania wspólnego czasu z dziećmi, niemal połowa (48%) respondentów deklaruje, że robi to codziennie, a kolejnych 47% – kilka razy w tygodniu. Zaledwie 3% osób wskazuje na spędzanie czasu z dziećmi tylko raz w tygodniu, natomiast 2% osób deklaruje, że robi to rzadko. Nikt jednak nie zadeklarował, że nie spędza czasu z dziećmi. Wyniki te wskazują na wysoką aktywność i zaangażowanie rodzin w budowanie relacji.

Polacy najczęściej spędzają czas wolny z dziećmi organizując podróże i wycieczki, które wskazało 23% respondentów. Kolejną popularną formą jest oglądanie filmów lub seriali edukacyjnych (20%), a także czytanie książek (17%). Mniej popularne są gry i zabawy (15%), a także aktywności na świeżym powietrzu oraz rodzinne obiady i kolacje, które wybrało po 10% badanych. Zajęcia artystyczne stanowią najmniejszy odsetek (5%).

Na pytanie jak często rozmawiamy z dziećmi na temat ich uczuć i codziennych doświadczeń, 62% rodziców zadeklarowało, że regularnie pyta o samopoczucie i codzienne doświadczenia dziecka. Kolejną częstą praktyką jest rozmawianie z dzieckiem wtedy, gdy pojawiają się widoczne emocje lub zdarzenia, jak wskazało 34% badanych. Rzadziej, bo jedynie 2% rodziców, poświęca czas na rozmowę raz w tygodniu lub sporadycznie pyta o uczucia.

Jeśli chodzi o wyrażanie uczuć poprzez słowa, aż 75% rodziców deklaruje, że mówi swojemu dziecku „kocham” codziennie. Kolejne 20% wyraża swoje uczucia kilka razy w tygodniu, a tylko 5% robi to raz w tygodniu. Żaden respondent nie zadeklarował, że rzadko lub nigdy nie okazuje uczuć słowami. Wyniki te podkreślają, jak istotne znaczenie ma codzienna komunikacja i wyrażanie miłości w relacji rodzic-dziecko, co sprzyja budowaniu silnych więzi emocjonalnych.

Najczęstszą wartością przekazywaną dzieciom jest empatia – tę wartość wymieniło 24% rodziców oraz tolerancja i zaufanie – po 20%. Wartości takie jak szacunek i uczciwość oraz dbałość o zdrowie wybrało odpowiednio 13% i 16% respondentów. Pracowitość i odpowiedzialność, a także wartość nauki i wiedzy, zostały wskazane przez mniejszą grupę — 12% i 15% badanych.

Jeśli chodzi o sposoby zachęcania dzieci do wyrażania własnej opinii, dominującą metodą jest tworzenie bezpiecznej przestrzeni do wypowiedzi – zadeklarowało tak 35% respondentów. Kolejnymi popularnymi metodami jest aktywne słuchanie i zadawanie pytań otwartych, które wybrało po 20% badanych. Wspólne dyskusje i wykorzystanie zabawy służą również motywowaniu dzieci do wyrażania własnych myśli, tak odpowiednio po 10% i 15% osób. Żaden z badanych nie zadeklarował, że nie zachęca dzieci do wyrażania opinii, co świadczy o dużej świadomości i zaangażowaniu rodziców w rozwijanie w dzieciach umiejętności wyrażania siebie.

Kluczem do rozwijania umiejętności wyrażania własnej opinii u dziecka jest stworzenie atmosfery zaufania i bezpieczeństwa, w której dziecko nie boi się odrzucenia ani krytyki. Gdy ma poczucie, że jego słowa są wysłuchane, akceptowane i szanowane, rozwija swoją pewność siebie, empatię i zdolność do zdrowego wyrażania emocji. Taka postawa sprzyja też budowaniu pozytywnych relacji, uczy dzieci, że ich głos ma znaczenie i zachęca do samodzielnego myślenia oraz odpowiedzialności za własne decyzje. W efekcie wspierające środowisko wpływa nie tylko na rozwój komunikacyjny, ale również na ich zdrowie emocjonalne i umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych. - mówi Aleksandra Skimina, psycholog społeczny

Najczęstszymi metodami rozwiązywania konfliktów w rodzinie jest zachęcanie do otwartej i szczerej rozmowy (30%) oraz aktywne i empatyczne słuchanie (23%). Wspólne poszukiwanie rozwiązań akceptowalnych dla wszystkich stron wybrało 25% respondentów, a spojrzenie na sytuację z perspektywy drugiej osoby zadeklarowało 15% osób. Pozostałe metody, takie jak unikanie angażowania emocji (5%) czy czekanie aż konflikt sam się rozwiąże (2%), są mniej popularne. Żaden z respondentów nie zadeklarował, że nie rozwiązuje konfliktów w rodzinie.

W przypadku wyzwań napotykanych w roli rodzica, największy odsetek osób (50%) wskazuje na trudności związane z łączeniem pracy, obowiązków domowych i spędzania czasu z dziećmi. Pomaganie dzieciom w zrozumieniu ich emocji oraz utrzymywanie otwartej i skutecznej komunikacji okazuje się mniej problematyczne, z odpowiedziami po 5%. Ważnymi wyzwaniami są również ustalanie granic (10% osób) oraz radzenie sobie z trudnościami szkolnymi (20% osób). Oczekiwania społeczne i własne ambicje stanowią wyzwanie dla 10% rodziców.

Rodzice oceniając swoje relacje z dziećmi przedstawiają bardzo pozytywny obraz, ponieważ aż 65% respondentów oceniło tę relację na najwyższy poziom (5 na skali od 1 do 5), a kolejne 25% na poziomie 4. Tylko niewielka grupa (2% osób) oceniła relację na poziomie 2, natomiast 8% osób wybrało ocenę 3, co świadczy o ogólnie wysokim poziomie satysfakcji i pozytywnych więzi w rodzinach.

W wychowaniu dzieci najczęściej korzystamy z Internetu i społeczności online jako źródeł wsparcia i wiedzy wychowawczej, które wskazało 25% badanych. Równie istotne są również doświadczenia osobiste – 30% osób. Z literatury o wychowaniu korzysta 20% respondentów. Pomocne jest także wsparcie rodziny i przyjaciół – 15% badanych. Z warsztatów lub kursów korzysta – 5% osób. Szkoła i nauczyciele odgrywają mniejszą rolę jako źródło wsparcia (5%). Wyniki wskazują, że rodzice najczęściej korzystają z dostępnych źródeł w formie własnych doświadczeń i online, co odzwierciedla obecne trendy w poszukiwaniu informacji i wsparcia w zakresie wychowania.

Zaangażowania rodziców w życie szkolne i pozaszkolne dzieci najczęściej wyrażają poprzez pomoc w nauce, którą zadeklarowało 40% respondentów. Kolejną ważną aktywnością są rozmowy na temat zainteresowań, wskazane przez 25% badanych. Uczestnictwo w zebraniach i warsztatach angażuje się 20% rodziców, a organizację wspólnych aktywności – 15% osób. Żaden respondent nie zadeklarował, że nie angażuje się w życie szkolne i pozaszkolne dzieci.

Aby poradzić sobie z presją społeczną i kulturową, rodzice podczas wychowywania najczęściej po prostu słuchają własnej intuicji jak zadeklarowało 35% osób oraz edukują się we własnych zakresie (25% osób). Żaden z badanych nie zgłosił, że nie radzi sobie z presją, co świadczy o dużej adaptacyjności i świadomości rodziców w trudnych aspektach wychowawczych.

Połowa badanych deklaruje, że nigdy nie wciąga dzieci w swoje problemy, a 40% osób wskazuje, że nie robi tego prawie wcale. Tylko nieliczni, 1% i 9% osób, przyznało, że wciągają dzieci czasami lub często w swoje problemy. To sugeruje, że większość rodziców stara się chronić swoje pociechy od dorosłych kłopotów.

Jeśli chodzi o współczesne podejście rodziców do dzieci, najwięcej respondentów (35%) uważa, że poświęcają dzieciom zbyt mało czasu i uwagi. 30% osób sądzi, że rodzice właściwie reagują na emocje i problemy dzieci. 15% uważa, że rodzice zanadto koncentrują się na dzieciach, a 20% badanych twierdzi, że pozwalają dzieciom na samodzielny rozwój. Wyniki te wskazują na potrzebę równowagi w wychowaniu, aby zapewnić dzieciom odpowiednią uwagę i wsparcie, a jednocześnie chronić je przed nadmiernym zaangażowaniem rodziców.

Badanie „Relacje Polaków z dziećmi” zostało zrealizowane przez serwis Prezentmarzeń w kwietniu 2025 r., N = 1440, metodą CAWI.