Po Konwencji Berneńskiej czas na Dyrektywę Siedliskową – UE chce osłabić ochronę wilka w swoim własnym prawie

Komisja Europejska 7 marca zaproponowała bezpośrednią zmianę statusu ochrony wilka w Dyrektywie Siedliskowej. Propozycja jest następstwem obniżenia ochrony tego gatunku w Konwencji Berneńskiej. Regulacja ta weszła w życie tego samego dnia i spotkała się z szeroką krytyką ze strony naukowców i organizacji ekologicznych. Dzięki ścisłej ochronie populacje wilków odbudowują się w wielu częściach kontynentu, co stanowi duży sukces w zakresie ochrony przyrody. Niemniej ich stan ochrony jest nadal daleki od korzystnego, a odbudowa populacji wciąż niestabilna.

Pomimo braku solidnych[1] dowodów naukowych UE prowadzi kampanię na rzecz obniżenia ścisłej ochrony wilka. W grudniu 2023 r. Ursula von der Leyen, jako pierwsza w historii przewodnicząca Komisji Europejskiej, zaproponowała obniżenie statusu ochrony gatunku na forum międzynarodowym. 

"Obniżenie poziomu ochrony wilka jest błędną decyzją, która przedkłada korzyści polityczne nad naukę i jeszcze bardziej spolaryzuje debatę. Nie oferuje żadnej realnej pomocy społecznościom żyjącym na obszarach występowania wilków, a jednocześnie podważa ideę inwestowania w środki zapobiegawcze w celu osiągnięcia pokojowej koegzystencji" – stwierdza w swoim stanowisku europejska koalicja organizacji pozarządowych składająca się z WWF EU, BirdLife Europe, ClientEarth i European Enviromental Bureau.

O działania zapobiegawcze sytuacjom konfliktowym między ludźmi i wilkami od lat zabiega również Fundacja WWF Polska:

„Posiadamy skuteczne i bezpieczne (dla ludzi i zwierząt) narzędzia, które pozwalają nam na pokojową koegzystencję. Hodowcy, którzy chcą chronić swoje stada przed atakami wilków, mogą zabezpieczać pastwiska m.in. elektrycznymi ogrodzeniami, w czym WWF Polska wspiera ich od wielu lat” – przekonuje Rafał Rzepkowski, starszy specjalista ds. ochrony gatunków w WWF Polska.

Niestety, zamiast dbać o europejską przyrodę, będącą naszym najlepszym sojusznikiem w walce z kryzysem klimatycznym i wspierać odbudowę różnorodności biologicznej, UE podnosi rękę na jeden z najbardziej imponujących sukcesów w zakresie ochrony przyrody w ostatnich dekadach. Presja UE na wilki stanowi niezwykle niebezpieczny precedens w polityce ochrony przyrody, ponieważ ignoruje podejście oparte na nauce i zamienia ochronę gatunków w polityczną kartę przetargową.

Przez ponad trzy dekady Dyrektywa Siedliskowa UE chroniła setki europejskich gatunków i siedlisk, przywracając ze skraju wyginięcia ikoniczne gatunki, takie jak wilk i ryś iberyjski. Przywódcy UE muszą utrzymać w mocy solidne i wiarygodne przepisy dotyczące ochrony przyrody: pozwoli nam to chronić i odbudowywać przyrodę na dużą skalę, zwiększyć naszą odporność na ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak powodzie i susze, wzmacniać nasze bezpieczeństwo żywnościowe i zabezpieczać prawnie przedsiębiorstwa zależne od zasobów naturalnych.

Wspólnie z naszymi partnerami z innych organizacji pozarządowych, z którymi działamy na rzecz ochrony wilka, apelujemy do polskiego rządu, do innych państw członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego o ochronę integralności Dyrektywy Siedliskowej i przeciwstawienia się wszelkim próbom jej osłabienia.

[1] https://lciepub.nina.no/pdf/638670498186284408_LCIE%20-%20statement%20on%20wolf%20downlisting%20proposal.pdf