Co powinno się wiedzieć o dalekowzroczności?

Dalekowzroczność (nadwzroczność, hyperopia) to wada refrakcyjna oka, w której promienie świetlne wpadające do oka skupiają się za siatkówką zamiast bezpośrednio na niej. To powoduje, że osoba z dalekowzrocznością widzi wyraźnie obiekty znajdujące się w oddali, ale ma problemy z ostrym widzeniem bliskich przedmiotów, w przypadku małych plusów. W łagodniejszych przypadkach problem może być mało zauważalny, ale w bardziej zaawansowanych sytuacjach dalekowzroczność znacząco wpływa na jakość życia.

Dalekowzroczność wynika z nieprawidłowej budowy oka. Głównymi przyczyny są krótsza gałka oczna, która powoduje, że światło skupia się za siatkówką oraz zbyt płaska rogówka lub zbyt słaba moc łamiąca soczewki – zmniejsza to zdolność oka do skupienia promieni świetlnych na siatkówce.

Najczęstsze objawy dalekowzroczności to niewyraźne widzenie bliskich obiektów, zmęczenie oczu, szczególnie podczas długotrwałego czytania lub pracy przy komputerze. Ból głowy związany z próbą skupienia wzroku. W niektórych przypadkach dzieci z nadwzrocznością mogą wykazywać problemy z koncentracją lub unikać bliskich czynności wzrokowych.

Dalekowzroczność diagnozuje się za pomocą badania refrakcji u okulisty lub optometrysty. Badanie polega na ocenie zdolności oka do skupienia światła, co pozwala na określenie odpowiedniej korekcji wady za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. Najczęstszą formą leczenia, która pomaga skupiać światło na siatkówce są okulary lub soczewki wypukłe (plusowe). Możliwa jest również chirurgia refrakcyjna – procedury takie jak LASIK mogą trwale poprawić ostrość wzroku poprzez modelowanie rogówki, zmieniając jej krzywiznę, by poprawić skupienie światła. 

Dalekowzroczność często występuje u młodszych osób. W przypadku starszych osób jest to spadek elastyczności soczewki w oku i spadek zdolności do akomodacji. Jednak to nie jest równe wadzie plusowej. Jeżeli ktoś ma minus 5 do chodzenia i ma spadek zdolności do akomodacji po 40 roku życia i potrzebuje plus 2 do czytania to jego okulary do czytania to minus 3 o dwa mniej od 5. W miarę starzenia, elastyczność soczewki oka zmniejsza się, co pogarsza zdolność do skupiania się na bliskich obiektach. Zjawisko to nazywa się presbiopią i może się pojawić po 40. roku życia, nawet u osób, które wcześniej nie miały problemów ze wzrokiem. -  wyjaśnia Piotr Toczołowski, specjalista optometrii klinicznej z Centrum Okulistycznego Nowy Wzrok.

Nieleczona dalekowzroczność może prowadzić do zmęczenia oczu, bólu głowy i trudności w wykonywaniu czynności wymagających skupienia na bliskich przedmiotach. W skrajnych przypadkach, szczególnie u dzieci, może prowadzić do zezowania (strabizmu) lub osłabienia widzenia w jednym oku (niedowidzenia, amblyopii).

Nie ma skutecznych metod zapobiegania dalekowzroczności, ponieważ jest to głównie wada dziedziczna. Ważne jest jednak regularne badanie wzroku, szczególnie u dzieci, aby szybko zdiagnozować i korygować problem, co zapobiega dalszym komplikacjom. Dalekowzroczność może wpływać na codzienne funkcjonowanie, ale z pomocą odpowiedniej korekcji wzroku możliwe jest normalne widzenie i pełna aktywność w życiu codziennym

Dalekowzroczność może mieć podłoże genetyczne, a jej nasilenie zmienia się wraz z wiekiem. Nieleczona wada może prowadzić do poważniejszych komplikacji, takich jak zezowanie czy niedowidzenie u dzieci. Regularne badania wzroku są kluczowe, aby w porę zdiagnozować i skutecznie korygować dalekowzroczność, poprawiając tym samym jakość życia pacjentów.