Co to jest ślepota zmierzchowa?

Zdarza się, że pomimo braku problemów ze wzrokiem w ciągu dnia, wieczorem jakość widzenia zaczyna stopniowo się pogarszać. Ślepota zmierzchowa, znana również jako nyktalopia to stan, w którym osoba ma trudności z widzeniem w warunkach słabego oświetlenia lub w nocy. Jest to objaw, który może wskazywać na różne problemy ze wzrokiem lub schorzenia. 

Nieco gorsze widzenie po zmroku jest najczęściej zupełnie naturalnym objawem. Nasz wzrok jest przystosowany do większej efektywności w ciągu dnia i odpoczynku wieczorem. Dlatego w godzinach nocnych widzenie nie jest tak dokładne jak w świetle dziennym. Wynika to przede wszystkim z tego, że różnica między kolorami poszczególnych przedmiotów po zmroku jest mała, co utrudnia wyodrębnienie ich z tła.

Przyczyną ślepoty zmierzchowej może być niedobór witaminy A, która jest niezbędna do produkcji rodopsyny, pigmentu w siatkówce oka, który jest kluczowy dla widzenia w nocy. Niedobór tej witaminy może prowadzić do nyktalopii. Retinitis pigmentosa jest to dziedziczna choroba degeneracyjna siatkówki, która prowadzi do postępującej utraty wzroku, w tym również trudności z widzeniem w nocy. Jest ona najczęstszym pierwszym objawem pogorszenie widzenia zmierzchowego. Często ktoś jest określany jako nieuważny, potyka się przewraca różne przedmioty. Zaćma, czyli mętność soczewki oka może pogorszyć widzenie w warunkach słabego oświetlenia. Keratokonus, czyli stożkowate zniekształcenie rogówki może wpływać na jakość widzenia, zwłaszcza w nocy. Cukrzyca, diabetopatia siatkówki, powikłanie cukrzycy, może powodować problemy z widzeniem w nocy. Niektóre leki mogą również wpływać na zdolność widzenia w nocy. W przypadku pogorszenia widzenia zmierzchowego konieczne jest badanie pola widzenia i dna oka. Wtedy można określić gdzie leży problem. 

Gorsze widzenie może być jednak również przyczyną poważniejszych schorzeń, takich jak zaćma, jaskra czy ślepota zmierzchowa, jednak najczęściej słabsze widzenie przy małym oświetleniu jest oznaką krótkowzroczności. Skumulowanie tej wady wzroku z naturalną skłonnością do pogarszającego się spostrzegania po zmroku może bardzo utrudniać wykonywanie zwykłych codziennych czynności.

Osoby z krótkowzrocznością bardziej intensywnie odczuwają trudności wynikające z nastania ciemności. Pogorszenie widzenia wieczornego połączone z wadą wzroku jest szczególnie niebezpieczne dla kierowców, którzy w warunkach zmniejszonego kontrastu między obiektami, a tłem mogą nie dostrzegać niektórych obiektów na drodze. - wyjaśnia Piotr Toczołowski z Centrum Okulistycznego Nowy Wzrok.

Konieczność noszenia okularów może okazać się niezbyt komfortowym rozwiązaniem. W szczególności dla kierowców, którzy muszą przyzwyczaić się do pola dobrego widzenia ograniczonego oprawkami szkieł. Może się też zdarzyć, że po zmierzchu osobie z wadą wzroku będą potrzebne nieco inne szkła, niż w ciągu dnia. Okulistyka proponuje jednak rozwiązania, które pozwalają pożegnać się z okularami w ciągu dnia. Dzięki zakładaniu na noc specjalnych soczewek ortokeratologicznych, które w trakcie snu nadają rogówce odpowiedni kształt, w ciągu dnia możemy widzieć prawidłowo bez wspomagania się okularami. Nie jest to proces nieodwracalny, po odstawieniu soczewek OrtoK oko powraca do własnego kształtu. Tę metodę można z powodzeniem stosować do korekcji krótkowzroczności i astygmatyzmu.

Zapobiegać ślepocie zmierzchowej może zbilansowana dieta, spożywanie odpowiednich ilości witaminy A oraz innych składników odżywczych. Regularne badania wzroku, unikanie stresu. Noszenie okularów przeciwsłonecznych w jasnym świetle oraz ochrona oczu przed urazami mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia oczu.

Pogorszone widzenie zmierzchowe może mieć różne przyczyny. Pamiętajmy o tym, aby nie lekceważyć pierwszych oznak i regularnie odwiedzać specjalistów. Dzięki temu nie przegapimy momentu, w którym powinniśmy zacząć szczególnie dbać o wzrok.