Wspólny apel Fundacji WWF Polska i WWF Niemcy w sprawie Odry

Rzeka Odra, choć ma źródło w Czechach i płynie przez trzy kraje: Czechy, Niemcy i Polskę, to właśnie w Polsce jest aż 86% jej biegu, a na odcinku ponad 180 kilometrów jest rzeką graniczną pomiędzy Polską a Niemcami. Dlatego wspólnie, jako dwa niezależne biura WWF działające w światowej sieci organizacji chroniącej przyrodę, zwracamy się do Premiera RP i  do Kanclerza Niemiec, do polskiego Ministra Infrastruktury oraz do niemieckiego Ministra Transportu o zaprzestanie industrializacji Odry i zwrócenie jej naturze. Od dawna Fundacja WWF Polska apeluje o to, aby zarządzanie rzekami przekazać do polskiego ministerstwa środowiska, tymczasem rzeki wciąż są zarządzane przez ministerstwo infrastruktury i transportu.

Z niepokojem, jako polskie biuro Fundacji WWF, obserwujemy także działania nad tak zwaną “specustawą odrzańską”. Mimo licznych apeli strony społecznej, na etapie prac rządowych, projekt ustawy o rewitalizacji rzeki Odry nie został dopuszczony do konsultacji publicznych ani opiniowania. Uniemożliwiło to wypowiedzenie się tym, którzy na katastrofie odrzańskiej ucierpieli najbardziej, czyli mieszkańcom nadodrzańskich województw. Nie dopuszczono do głosu lokalnych samorządów, organizacji pozarządowych, kół wędkarskich i innych lokalnych inicjatyw. Nie wysłuchano naukowców z czołowych polskich uczelni i instytutów od wielu lat badających ekosystem Odry. 

Projekt polskiej ustawy o rewitalizacji Odry [1] nie tylko nie pomoże Odrze, ale wręcz pogłębi jej problemy: skupia się na dalszej regulacji Odry (oraz innych rzek), co przyczyni się do dalszej destrukcji ekosystemu Odry i jego zdolności do samooczyszczania się. Niepokoi nas fakt, że projekt nie zawiera działań renaturyzacyjnych, wzmacniających odporność ekosystemu Odry na podobne katastrofy. Jego realizacja będzie sprzeczna nie tylko z zaleceniami rządowego raportu Zespołu ds. sytuacji na rzece Odrze opublikowanego 31.03.2023, ale również uniemożliwi osiągnięcie przez Odrę celów Ramowej Dyrektywy Wodnej.

WWF Niemcy zauważa natomiast, że Federalne Ministerstwo Cyfryzacji i Transportu rządu niemieckiego, mimo licznych apeli niemieckiego społeczeństwa nadal podtrzymuje plany rozbudowy infrastruktury regulacyjnej Odry. Podobnie jak po stronie polskiej, tu również nie wzięto pod uwagę głosu samorządów, naukowców czy kół wędkarskich.

Oba biura Fundacji WWF apelują o wykorzystanie dostępnej wiedzy naukowej do inwestycji Nature Based Solutions w rewitalizację Odry dla bezpieczeństwa mieszkańców, rozwoju przedsiębiorczości, a przede wszystkim dla odbudowy i ocalenia natury.

Prezes Fundacji WWF Polska

Prezes Fundacji WWF Niemcy

[1] Druk nr 3303 - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej