Co powinny otrzymać dzieci aby rosnąć w zdrowiu emocjonalnym?

Dobre samopoczucie jest dla najmłodszych szansą, aby mogli wyrosnąć na zdrowe emocjonalnie, dorosłe osoby, które będą potrafiły radzić sobie w codziennym życiu. Dzieci z obniżonym samopoczuciem powinny otrzymywać wsparcie, ponieważ jego skutki mogą mieć długotrwały wpływ na ich rozwój.

Celem akcji „Przywracamy dzieciom uśmiech” zainicjowanej przez Fundację Świętego Mikołaja jest zwrócenie uwagi na utrudniony dostęp do edukacji, ubóstwo i zdrowie psychiczne dzieci z Polski i z Ukrainy. Do jednego z największych problemów urósł właśnie problem zdrowia psychicznego. Dostęp do pomocy psychologicznej jest wciąż dużym problemem, a koszty leczenia prywatnego przekraczają możliwości finansowe wielu rodzin.

Radość, miłość, wdzięczność, nadzieja, rozbawienie, zachwyt – to kilka przykładów pozytywnych emocji, które pomagają dzieciom i młodzieży osiągnąć dobrostan.

Fundacja zapytała dzieci z Polski i z Ukrainy, czym jest dla nich szczęście, co sprawia im radość, dlaczego trzeba sobie pomagać, kim chcą zostać jak dorosną. Wypowiedzi najmłodszych można posłuchać na kanale YouTube Fundacji Świętego Mikołaja https://youtu.be/F_IxR2EsBPA

W 2022 roku objęliśmy wsparciem psychologicznym ponad 9250 uczniów finansując w szkołach działania profilaktyczne, terapeutyczne i interwencyjne, a także terapię dzieci z niezamożnych rodzin. Współpracujemy też z siecią szkół z całej Polski budując trwałe mechanizmy solidarnej pomocy. Nauczycielom i pedagogom, którzy każdego dnia pracują z dziećmi oferujemy warsztaty i nieodpłatny udział w grupie superwizyjnej z ekspertami. – mówi Antonina Grządkowska z Fundacji Świętego Mikołaja.

Od roku pod opieką fundacji pozostaje na przykład 16-letni Dawid z małej miejscowości na Podkarpaciu. Chłopiec zmaga się z silnymi zaburzeniami lękowymi uniemożliwiającymi funkcjonowanie w szkole. Lęk przed wejściem do grupy wymusił na Dawidzie podjęcie nauczania indywidualnego. Dawid to bardzo zdolny uczeń, posiada olbrzymią wiedzą, a pierwszą klasę ukończył z bardzo wysokimi wynikami. Mieszka z babcią i utrzymują się z niewielkiej emerytury. Dzięki pomocy fundacji bierze udział w cotygodniowych sesjach z psychoterapeutą i odbywa konsultacje psychiatryczne. 

Od 2019 roku fundacja pomaga również dzieciom z Ukrainy. Do marca 2022 roku prowadzono świetlicę dla dzieci w Mariupolu, a po jej zniszczeniu 19 grudnia została otwarta świetlica w Iwano-Frankiwsku, do której każdego dnia przychodzi 50 dzieci. Od początku wybuchu wojny w całej Polsce powstało 126 Przystani Świętego Mikołaja – bezpiecznych miejsc opieki i rozwoju dla dzieci z Ukrainy, które schroniły się w Polsce. W Przystaniach zorganizowano 1000 godzin nauczania języka polskiego, odbyło się również 3500 zajęć i warsztatów. Około 1500 dzieci skorzystało z pomocy psychologa. Z nieodpłatnej pomocy psychologicznej w Przystani Świętego Mikołaja w Warszawie korzysta każdego miesiąca kilkaset dzieci. Od pół roku w terapii są też dwie siostry, które z rodzicami uciekły przed wojną do Warszawy.

Ich tata napisał do fundacji wzruszający list: Wasz psycholog uratował życie moim dzieciom. Ich mama zmarła na zawał serca latem w Polsce, a ja zostałem samotnym ojcem z dwójką dzieci. Psychika moich dzieci została zniszczona. Pani psycholog Marianna pracowała za darmo z dwójką moich dzieci przez ponad pół roku i teraz dzieci w końcu zaczęły wychodzić z domu i się uśmiechać. Niech Bóg Was wszystkich strzeże za dobre serce i nieocenioną pomoc dzieciom. Będę Wam wdzięczny przez całe życie.

Jak wynika z naszych obserwacji, wielu młodych uchodźców mierzy się z problemami natury psychicznej, ale także problemami edukacyjnymi i integracyjnymi. W polskim systemie oświaty jest 187,9 tysięcy dzieci i młodzieży z Ukrainy. Zdalnie w systemie ukraińskim naukę kontynuowało około pół miliona dzieci uchodźców. Większość z nich nie została zapisana do polskich placówek. Dzieciom i młodzieży trudno jest przyswoić materiał. Wyzwaniem są różnice językowe, metodologiczne, brak znajomości polskiej historii i kontekstu utworów literackich i kulturowych. Potrzebne jest wsparcie w nauce języka polskiego. Często jednak dzieci nie korzystają z dodatkowych lekcji, ponieważ są  przeciążone nauką. Zdarza się też tak, że młodzież porzuca szkołę i wybiera pracę. Nastolatki potrzebują wsparcia psychologicznego, odrobiny relaksu, zabawy, ponieważ zmagają się z napięciami i problemami. Przemęczenie, stres związany z niewiedzą dotyczącą przyszłości, z ucieczką i nową rzeczywistością, z lękiem o najbliższych, którzy pozostali w ojczyźnie pogłębia wyzwania, z jakimi się mierzą. – mówi Antonina Grządkowska z Fundacji Świętego Mikołaja

Według 44% respondentów badania zrealizowanego przez Fundację Świętego Mikołaja edukacja to najważniejszy czynnik określający przyszłość dzieci. Wciąż jednak aż 43% respondentów uważa, że dzieci w Polsce nie mają równych szans edukacyjno-rozwojowych. Według co drugiego badanego szanse edukacyjne zależą przede wszystkim od dochodów rodziców.

Z informacji Centrum Badania Opinii Społecznej z 2022 roku wynika, że miesięcznie na dodatkowe zajęcia edukacyjne lub ogólnorozwojowe w przeliczeniu na jedno dziecko rodzice płacą średnio 571 zł. W Polsce w skrajnym ubóstwie żyje 333 tysiące dzieci, a kolejny prawie milion (994 tysiące) w tzw. ubóstwie relatywnym, a więc pozwalającym wyłącznie na zaspokojenie podstawowych potrzeb, aby przeżyć z dnia na dzień (Poverty Watch 2022).

Odpowiadając na trudną sytuację dzieci fundacja uruchomiła również program Stypendia Św. Mikołaja, które są dedykowaną pomocą, którą uczniowie przeznaczają na edukację i rozwój talentów. Od 2010 roku przyznano 3430 stypendia dla wybitnie zdolnych i zaangażowanych dzieci z niezamożnych rodzin. Od 2015 roku fundacja prowadzi także program Akademia Liderów promujący młodzieżowy wolontariat i działania na rzecz lokalnych społeczności. Akademia jest jedną ze skutecznych metod profilaktyki zdrowia psychicznego młodzieży. Program wspiera również rozwój kompetencji liderskich wybitnych młodych osób z całej Polski. Do dziś wsparciem objętych zostało 260 osób.