Architekt z PG w „Science” o nocnym zanieczyszczeniu światłem sztucznym

Synteza najnowszych badań i rekomendacje

Na łamach „Science” Zielińska-Dąbkowska, Schernhammer, Hanifin i Brainard dokonują syntezy prac badawczych z ostatnich lat dotyczących wpływu nocnego zanieczyszczenia światłem sztucznym na zdrowie publiczne, przedstawiają stan obecnej wiedzy, identyfikują obszary krytyczne dla przyszłych badań i zwracają uwagę na podejmowane ostatnio kroki polityczne (problem był poruszany m.in. w brytyjskim parlamencie), odwołując się m.in. do skutków kryzysu energetycznego. Autorzy przedstawiają też propozycje naprawcze, w tym rekomendacje ograniczania i lepszego zarządzania oświetleniem na terenach miejskich.

– Przeprowadzone dotychczas badania pokazują, że nadmierna ekspozycja człowieka na światło w nocy może zakłócać rytm okołodobowy, w tym fizjologię, ograniczając wydzielanie melatoniny i zaburzać sen. Pojawia się też coraz więcej prac naukowych wskazujących na to, że może także zwiększać ryzyko występowania przewlekłych chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, otyłość, depresja i wiele innych – mówi dr inż. Karolina Zielińska-Dąbkowska. – Naukowcy coraz poważniej podchodzą do tego tematu, ale jak sygnalizujemy w artykule, potrzebne są dodatkowe badania środowiskowe, na podstawie których można byłoby opracowywać metody prewencji i zarządzania zanieczyszczeniem światłem sztucznym, a także tworzyć wytyczne dla projektantów oraz producentów opraw i źródeł światła, aby takie oświetlenie było bardziej zdrowe i bezpieczne.

Jak podkreśla dr inż. arch. Karolina Zielińska-Dąbkowska, publikacja na temat nocnego zanieczyszczenia światłem w tak prestiżowym czasopiśmie pokazuje, że publiczna dyskusja na temat tego zagadnienia wchodzi na nowy poziom, co jest dostrzegalne w badaniach z ostatnich pięciu lat, ale także we wzroście świadomości władz i społeczeństwa.

– Publikacja w „Science” i moje dwa wcześniejsze artykuły na ten temat w czasopiśmie „Nature” są o tyle ważne, że pokazują potrzebę i wartość badań interdyscyplinarnych, a także to, że praktycy–architekci mogą mieć coś ważnego do powiedzenia na forum międzynarodowym. Mam nadzieję, że moja praca przyczyni się do nowego spojrzenia na dyscyplinę Architektura Urbanistyka w Polsce, jeśli chodzi o możliwości pozyskiwania grantów na badania – mówi. 

Artkuł dostępny jest na stronie „Science” 

O „Science”

„Science” jest recenzowanym czasopismem naukowym wydawanym przez American Association for the Advancement of Science (AAAS). Zostało założone w 1880 r. przez wynalazcę Thomasa Edisona, a od 1900 r. jest częścią AAAS. Publikowane są tu najważniejsze wyniki badań z różnych dziedzin nauki, a artykuły plasują się wśród najczęściej cytowanych na świecie. Podobną rangę i tzw. impact factor ma brytyjski tygodnik „Nature”. Artykuł dr inż. arch. Karoliny Zielińskiej-Dąbkowskiej jest pierwszą publikacją z afiliacją Politechniki Gdańskiej. W latach 80. w „Science” ukazał się artykuł, którego współautorem był związany z Politechniką Gdańską prof. Jan Pawlak (publikacja bez afiliacji PG).

O autorce

Karolina Zielińska-Dąbkowska jest adiunktem na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, na którym ukończyła studia i uzyskała tytuł doktora nauk technicznych. 

Naukowo zajmuje się m.in. problematyką interdyscyplinarnych uwarunkowań współczesnych projektów iluminacji, w tym ograniczeń wynikających z ekologii, ochrony środowiska, zrównoważonego rozwoju, zdrowia i nowych możliwości technologicznych. Jej artykuły poświęcone tym zagadnieniom publikowane były m.in. w „Nature Journal” („Protect our right to light”, „Make lighting healthier”). 

Zanim zajęła się nauką, jako projektant pracowała dla firm o światowej renomie w Berlinie, Londynie, Nowym Jorku i Zurychu, zajmując się architektonicznym projektowaniem iluminacji (m.in. przy takich realizacjach jak: główna siedziba NATO w Brukseli, najwyższy budynek na świecie Burj Kalifa w Dubaju, instalacja świetlna Tribute in Light Memorial w Nowym Jorku, czy iluminacje zewnętrzne nowego planetarium astronomicznego w Royal Observatory Greenwich).

Jest członkiem licznych organizacji skupiających architektów i projektantów oświetleniowych na całym świecie. Stworzyła ruch ROLAN (Responsible Outdoor Lighting at Night), organizuje międzynarodowe konferencje (ROLAN 2022) poświęcone tematyce oddziaływania zanieczyszczenia światłem sztucznym na ludzi i środowisko z udziałem naukowców i praktyków. Jest współautorką manifestu, który wskazuje, w jaki sposób można minimalizować ten wpływ. Z profilem naukowym dr inż. arch. Karoliny Zielińskiej-Dąbkowskiej można zapoznać się na profilu MOST Wiedzy.

Fotografia Europy nocą z zasobów AdobeStock