Oświadczenie Fundacji Energa ws. materiału TVN 24 BiS z 3 lutego 2023 r.

Fundacja Energa stanowczo zaprzecza tezom zawartym w artykule TVN24 z 3 lutego br. „Banaś: sąd potwierdził, że Izba ma prawo kontrolować spółki Skarbu Państwa. Zapowiada wejście do Orlenu” i próbie przedstawiania opinii prezesa NIK jako faktów.

Omawiane rozstrzygnięcie sądu dotyczy wyłączenie Fundacji Energa i w żadnym zakresie nie można go odnosić do sytuacji innych podmiotów. Dlatego z całą stanowczością należy podkreślić, że wszelkie twierdzenia, jakoby gdański sąd przesądził, że NIK ma prawo kontrolować „spółki z udziałem Skarbu Państwa” (w domyśle: w dowolnym zakresie), są całkowicie nieuprawnione. Jest to opinia Prezesa NIK oparta na nadinterpretacji, która jest powielana w przestrzeni publicznej jako fakt. Taka teza w żaden sposób nie wynika z udostępnionych publicznie fragmentów rozstrzygnięcia sądu. Co więcej, w ramach zapadłego rozstrzygnięcia sąd nie mógł przesądzić tej kwestii.

Wskazać należy, że NIK ma prawo do kontrolowania podmiotów gospodarczych, w tym spółek i fundacji, ale tylko w sytuacjach i w zakresie wynikających z przepisów prawa. Istotą problemu jest jednak to, że NIK wszczyna wobec podmiotów prywatnych takich jak Fundacja Energa kontrole, która nie znajdują umocowania prawnego.

Planowana przez NIK kontrola nie zmierzała do weryfikacji wywiązywania się przez Fundację z zobowiązań finansowych na rzecz państwa. Fundacja nie twierdzi, że w ogóle nie może być podmiotem objętym jakąkolwiek kontrolą prowadzoną przez NIK. NIK nie posiada uprawnień kontrolnych w zakresie, w jakim Fundacja wydatkuje środki prywatne. To wprost wynika z przepisów ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, jak i samej Konstytucji RP.

Warto dodać, że również Fundacja złożyła własne doniesienie do prokuratury w sprawie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez pracowników NIK przestępstwa, w związku z którym zostało podjęte postępowanie. W wyniku decyzji sądu oba postępowania toczyć się będą równolegle.

Oryginał oświadczenia dostępny pod tym linkiem.