Kurierzy Sądeccy na okolicznościowej kartce pocztowej

Poczta Polska upamiętniła Kurierów Sądeckich, patronów Szkoły Podstawowej nr 17 na Porębie Małej, która obchodzi w tym roku 120-lecie istnienia. Przygotowana pocztówka przedstawia zdjęcia patronów tej historycznej placówki oświatowej, którzy służyli podczas II wojny światowej Polskiemu Państwu Podziemnemu.

Uroczysta prezentacja kartki pocztowej odbyła się 29 grudnia br. w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu. Zamysł emisji kartki polegał na upamiętnieniu wybranych patronów szkoły. Kartka jest adresowana do młodzieży, by nigdy nie zapomniała, dzięki komu kolejne pokolenia mogą żyć w wolnej Ojczyźnie. Obecny budynek szkoły został oddany do użytku w 1978 roku. Założona w 1840 r. w Zeleźnikowej placówka oświatowa była świadkiem wielu ważnych i nierzadko dramatycznych wydarzeń, w tym wojen światowych. Znajdowała się pod okupacjami różnych najeźdźców, a walki między nimi, jak choćby podczas sowiecko-niemieckich zmagań w trakcie II wojny światowej, spowodowały wiele zniszczeń.

Szkoła zyskała obecnych patronów w 1998 roku. I to właśnie oni stali się bohaterami grafiki emisji filatelistycznej.  Zdjęcia patronujących szkole kurierów Polskiego Państwa Podziemnego: Jana Freislera, Romana Stramkę i Klemensa Gucwę, autor grafiki Błażej Targosz umieścił na tle cegieł muru obok ilustracji kamienia znajdującego się przed szkołą z ozdobnym napisem: KURIEROM SĄDECKIM MIEJSCOWYM W WALCE ZBROJNEJ. Po drugiej stronie widnieje w tle ilustracja elewacji szkoły, wyeksponowana tak delikatnie, że można na niej nanosić treść.

– Poczta Polska z przyjemnością przyjęła zaproszenie do udziału w tym wyjątkowym wydarzeniu upamiętniającym 120 lat historii Szkoły Podstawowej na Porębie Małej. Nasz wkład to wydanie historycznej kartki okolicznościowej, będącej swoistym hołdem dla lokalnej społeczności oraz patronów tej placówki oświatowej, czyli Kurierów Sądeckich. W dzisiejszych czasach powinniśmy w sposób szczególny czcić pamięć bohaterów walczących o wolność dla narodu i przyszłych pokoleń – powiedział Andrzej Bodziony, wiceprezes zarządu Poczty Polskiej.

Jan Freisler „Ksawery” (1914-1964) to jeden z najwybitniejszych kurierów wojennych. Przeprowadzał ludzi i przekazywał przesyłki w realiach okupacji sowieckiej oraz niemieckiej. Działał też na szlaku do Budapesztu. W ostatnich miesiącach wojny walczył w partyzantce Armii Krajowej. W 1945 roku przedostał się na Zachód. Po odbyciu ostatniej misji jako kurier Oddziału Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza do kierownictwa poakowskiego podziemia w Polsce został aresztowany i skazany na karę śmierci. Po ułaskawieniu, 10 lat spędził w więzieniu.

Klemens Konstanty Gucwa był przedwojennym sportowcem i żołnierzem, a podczas wojny kurierem Polskiego Państwa Podziemnego. Poległ zastrzelony przez słowackich pograniczników w okolicach węgierskich wówczas Koszyc, w trakcie misji kurierskiej do Budapesztu. Był przyjacielem Jana Freislera z rodzinnego podwórka. Został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari.

Roman Stramka był przewodnikiem i kurierem AK oraz placówki «W» w Budapeszcie przez „zieloną granicę”. Był świetnym narciarzem biegowym, wicemistrzem Polski z 1953 r. w biegu na 53 km., trenerem i instruktorem narciarstwa. Podczas wojny zasłynął z brawurowych ucieczek z rąk wroga, w tym z nowosądeckiego więzienia Gestapo. Za swoje zasługi został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari.

Fot. Uruszula Sikoń