Jak powinien dalej rozwijać się cyfrowy system zdrowia w Polsce?

Od momentu wprowadzenia tego rozwiązania w Polsce, wystawiono już ponad 1,3 mld e-recept oraz 99 milionów e-skierowań, podaje portal centrum e-zdrowia. W jakich obszarach ten system wymaga udoskonalenia oraz w jaki sposób można jeszcze wesprzeć transformację cyfrową polskiego systemu zdrowia, aby stworzyć bardziej odporny oraz zrównoważony system? Na te pytania odpowiada najnowszy raport CEEBA – HPN Human-centric digitalisation of healthcare: Building sustainability and resilience through innovation in the CEEBA region przygotowany przez czołowych ekspertów z regionu Europy Środkowo-Wschodniej oraz krajów bałtyckich.

Sieć Health Policy Network powstała na początku 2022 r. Jej zadaniem jest promowanie idei Partnerstwa na Rzecz Zrównoważonego i Odpornego Systemu Ochrony Zdrowia (PHSSR) w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej i krajach bałtyckich. W czasie swojego funkcjonowania CEEBA-Health Policy Network podjęła skoordynowane wysiłki na rzecz opracowania rozwiązań politycznych wspierających osiągnięcia większej stabilności i odporności systemów ochrony zdrowia  poprzez cyfryzację w regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz krajów bałtyckich.

Dzięki współpracy kluczowych interesariuszy z różnych sektorów, w tym pracowników ochrony zdrowia oraz przedstawicieli organizacji pacjenckich, zostały zorganizowane spotkania oraz warsztaty mające na celu wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk. Sesje obejmowały obszary takie, jak: zarządzanie systemem zdrowotnym; finansowanie systemu ochrony zdrowia; pracownicy sektorowi; wdrażanie leków i technologii; świadczenie usług zdrowotnych. Wnioski oraz rekomendacje dot. zmian w polityce zdrowotnej zostały umieszczone we wspomnianym wyżej raporcie oraz przedstawione podczas 2022 PHSSR Global Summit, który odbył się w dniach 22-23 listopada.

Mimo, że region Europy Wschodniej i krajów bałtyckich jest zróżnicowany, to autorzy raportu znaleźli wiele punktów wspólnych. Podkreślają, że wszystkie kraje tej części Europy stoją przed wspólnymi wyzwaniami – zabezpieczeniem wykwalifikowanych kadr medycznych, ograniczeniami budżetowymi, starzejącą się populacją oraz rosnącym obciążeniem chorobami przewlekłymi. Wskazano również niebagatelny wpływ pandemii oraz wojny w Ukrainie na systemy zdrowotne w regionie. Dlatego, zdaniem ekspertów CEEBA HPN dalsza, skoncentrowana na człowieku, cyfryzacja w ochronie zdrowia niesie ze sobą wielką nadzieję na poprawę jakości opieki i ułatwienie dostępu do niej, a także zwiększenie wydajności systemu zdrowotnego w całym regionie.

Polska jest jednym z krajów, które zostały poddane analizie. Polska już wdrożyła rozwiązania, które pozwalają na rozwój telemedycyny oraz opieki cyfrowej podczas pandemii. Wprowadzone narzędzia zostały zaakceptowane przez polskie społeczeństwo i sprawdzają się na bieżąco – świadczy o tym ich popularność oraz najnowsze statystyki – mówi dr hab. Iwona Kowalska-Bobko, jedna z autorek raportu – Ciągła modyfikacja dostępnych rozwiązań oraz rozszerzanie ich o nowe funkcjonalności to krok w dobrym kierunku. Na przykład do tych ostatnich rozwiązań należy - obecnie jeszcze w trakcie wdrażania - możliwość sprawdzenia przez lekarza z poziomu aplikacji Gabinet.gov dostępności leków w pobliskich aptekach. Pomoże to lekarzom zadecydować, czy należy na przykład włączyć zamiennik, a pacjentom pozwoli uzyskać szybciej potrzebne leki – tłumaczy dr hab. Kowalska-Bobko. Planując dalszy rozwój systemu opieki zdrowotnej online, administracja powinna skupić się na obszarach, które w przyszłości zaowocują kompleksowymi świadczeniami z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. – Na pewno kluczowe jest dalsze udoskonalanie systemu TPK (Teleplatforma Pierwszego Kontaktu) poprzez m.in. zintensyfikowanie promocji rozwiązań cyfrowych wśród pacjentów. Przy e-receptach ważna jest edukacja na temat tego jak system działa, a także ciągłe konsultacje z zainteresowanymi stronami, tak aby wprowadzone ulepszenia były z jednej strony zrozumiałe, łatwe do zastosowania, z drugiej wypracowane z interesariuszami, których bezpośrednio dotyczą – w tym z lekarzami oraz organizacjami pacjentów – podkreśla dr hab. Kowalska-Bobko.

Partnerstwo na Rzecz Zrównoważonego oraz Odpornego Systemu Zdrowia (PHSSR) to projekt, który został powołany w celu odpowiedzi na wyzwania, jakie przed systemami zdrowia postawiła pandemia. W ramach projektu utworzono Health Policy Network, której zadaniem jest promowanie idei PHSSR w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej i krajach bałtyckich. Jednym z inicjatorów PHSSR oraz powstania sieci CEEBA-HPN jest firma AstraZeneca. Jesteśmy zaangażowani w poprawę stanu systemów ochrony zdrowia na całym świecie, w tym również w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Wspieramy współpracę PHSSR z siecią CEEBA-HPN oraz mamy nadzieję, że wypracowane rekomendacje będą przydatne w dalszej rozbudowie systemu e-zdrowia. Zrównoważony oraz odporny system ochrony zdrowia oznacza m.in. bezpieczeństwo, dostęp do wysokiej jakości opieki zdrowotnej oraz elastyczność w reagowaniu na sytuacje kryzysowe – naszym zdaniem są to najistotniejsze cechy, ważne zarówno dla pojedynczego pacjenta, jak i całej administracji – mówi prezes AstraZeneca Pharma Poland, Wiktor Janicki.

Powołane w 2020 r. i działające obecnie w ponad 20 krajach Partnerstwo na Rzecz Zrównoważonego i Odpornego Systemu Zdrowia (PHSSR) zostało zainicjowane przez London School of Economics (LSE), Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) i AstraZeneca, w celu poprawy systemu zdrowia w czasie pandemii COVID-19 i po jej zakończeniu. Od momentu ogłoszenia inicjatywy dołączyli nowi partnerzy, w tym Philips, KPMG, Fundacja WHO oraz Centrum Odporności i Innowacji Azji i Pacyfiku (CAPRI). W fazie pilotażowej, trwającej od sierpnia 2020 r. do stycznia 2021 r., zespoły naukowców-ekspertów w ośmiu krajach przeprowadziły szybkie przeglądy stabilności i odporności systemu zdrowotnego. Zaowocowało to niezależnymi badaniami i opartymi na dowodach zaleceniami dotyczącymi zainicjowania dialogu politycznego, który pozwoli zidentyfikować rozwiązania i wytyczyć działania mające na celu wzmocnienie systemów ochrony zdrowia. Od nowych modeli opieki po innowacyjne mechanizmy finansowania i przełomowe technologie, PHSSR ma na celu wprowadzanie zmian poprzez współpracę sektora publicznego i prywatnego. Druga faza PHSSR koncentruje się na systemach zdrowia w 13 kolejnych krajach.

Celem CEEBA-HPN jest - w oparciu o wyniki badań i zalecenia zawarte w krajowych sprawozdaniach PHSSR - stworzenie platformy odpowiadającej na potrzeby, ułatwiania dialogu na wysokim szczeblu oraz wymiany najlepszych praktyk. Tworząc forum regionalne, CEEBA-HPN ma na celu przyspieszenie debaty publicznej na temat stabilności i odporności systemu opieki zdrowotnej oraz chce przyczynić się do realizacji celów PHSSR. Członkowie Komitetu Sterującego CEEBA-HPN wywodzą się z różnych środowisk, reprezentują naukę, administrację publiczną, ochronę zdrowia czy organizacje pacjenckie. Prace CEEBA-HPN są wspierane przez AstraZeneca, natomiast eksperci uczestniczą w nich i przedstawiają swoje opinie w pełni niezależnie.