„Różowa wstążka” w walce z nowotworami u kobiet. Jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia?

„Różowa wstążka” w walce z nowotworami u kobiet. Jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia?

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem na świecie, którego diagnozę corocznie słyszy 12 proc. kobiet[1]. W październiku na całym świecie odbywają się kampanie popularyzujące wiedzę na temat tej choroby, które zachęcają kobiety do regularnych badań. Coraz częściej w trakcie akcji „Różowa wstążka” specjaliści mówią też o 6. w rankingach nowotworze złośliwym wśród kobiet – raku szyjki macicy. O ile najlepszą profilaktyką w przypadku raka piersi są po prostu regularne kontrole, o tyle ochroną przed nowotworem narządów płciowych jest szczepionka przeciwko HPV. Lekarze podkreślają: nie warto czekać, w walce z rakiem liczy się czas. 

Kolor różowy utożsamiany jest z kobiecością, dlatego to właśnie różowa wstążka stała się międzynarodowym symbolem walki z rakiem piersi – najczęstszym nowotworem złośliwym dotykającym kobiety w Polsce i na świecie. Wstążka jest również znakiem firmującym ogólnoświatowe obchody i wydarzenia, których celem jest poprawa jakości życia kobiet zmagających się z chorobą oraz edukowanie i zwiększanie świadomości, że dzięki szybkiej diagnozie można całkowicie pokonać raka już we wczesnym stadium.

W październiku na całym świecie odbywają się liczne kampanie edukacyjne i akcje społeczne mobilizujące kobiety w każdym wieku do regularnych wizyt okresowych w gabinecie lekarza. Oczywiście równie istotną rolę w profilaktyce nowotworów pełnią samokontrola piersi, zdrowa dieta oraz aktywność fizyczna, jednak – co podkreślają specjaliści – największą pewność dają niezmiennie regularne badania, takie jak mammografia czy rezonans magnetyczny. Odpowiednio wcześnie wykonana diagnostyka ratuje zdrowie i życie kobiet na całym świecie.

Zgodnie z danymi raportu WHO, rak piersi to najczęściej występujący nowotwór na świecie, co roku diagnozowany u około 12 proc. kobiet. Wiele z tych przypadków zostaje wykrytych jednak zbyt późno. Pomimo powszechnej dostępności zaawansowanych narzędzi i metod pozwalających wykryć już najmniejsze zmiany nowotworowe oraz wielu działań zwiększających świadomość na temat profilaktyki, znaczna część kobiet wciąż bagatelizuje swoje zdrowie. W ciągu roku diagnozę raka piersi słyszy około 25 tys. Polek, zaś ponad 10 proc. z nich udaje się do specjalisty dopiero w zaawansowanym stadium choroby[2].

– Najczęstszym objawem nowotworu jest wyczuwalny guz w piersi. Jeżeli wykryjemy jego obecność, nie możemy zwlekać. Pacjentki często odkładają wizytę u lekarza, ponieważ boją się usłyszeć przykrą diagnozę. Pamiętajmy, że rak piersi to nie wyrok – wykrycie go we wczesnym stadium i natychmiastowe rozpoczęcie leczenia pozwala w większości przypadków skutecznie i szybko pokonać chorobę. Najważniejszym badaniem ukierunkowanym na wczesne wykrycie raka piersi jest mammografia, natomiast badaniem uzupełniającym diagnostykę jest badanie USG piersi, polegające na całkowicie bezbolesnym badaniu gruczołów piersiowych za pomocą ultradźwięków, podczas którego lekarz ogląda tkankę piersi przy użyciu głowicy aparatu. USG cechuje się wysoką czułością, ponieważ wykrywa zmiany już od 5 milimetrów oraz pozwala odróżnić guz lity od torbieli  – podkreśla ginekolog-endokrynolog, dyrektor medyczny przychodni specjalistycznych enel-med, dr n. med. Katarzyna Skórzewska.

Niektóre kobiety zachęca się również do wykonania rezonansu magnetycznego piersi, stanowiącego uzupełnienie podstawowych badań profilaktycznych. Bezpieczne i bezinwazyjne badanie cechuje się największą dokładnością w wykrywaniu drobnych zmian. Rezonans magnetyczny piersi to jedna z najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych metod obrazowania gruczołów piersiowych, dzięki której wiele kobiet ma szansę odpowiednio szybko usłyszeć prawidłową diagnozę i rozpocząć leczenie.

Specjaliści podkreślają, że do kwestii profilaktyki nowotworów warto podchodzić kompleksowo u pacjentów, najlepiej od najmłodszych lat. Obok raka piersi specjaliści szczególną uwagę zwracają na zagrożenie dla zdrowia, jakim jest rak szyjki macicy. Zajmuje on niechlubne 6. miejsce w statystykach zachorowań wśród pań w naszym kraju[3].  Z uwagi na zakaźność wywołującego go wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), wpływa również na zdrowie panów, którzy mogą się nim zarazić drogą płciową. Do zakażenia HPV dochodzi drogą intymną, najczęściej w okresie rozpoczęcia aktywności seksualnej. U mężczyzn choroba rozwija się bezobjawowo. Nowotworom narządów płciowych można zapobiec dzięki szczepieniu Gardasil®9 dedykowanemu dziewczętom już od 15. roku życia i młodym kobietom. Ta 9-walentna szczepionka buduje odporność organizmu przed siedmioma rakotwórczymi typami ludzkiego wirusa brodawczaka (HPV) oraz dwoma odpowiedzialnymi za brodawki narządów płciowych, z których typy 16 i 18 należą do szczególnie onkogennych. Szczepionka Gardasil chroni przed zmianami przednowotworowymi i nowotworami narządów płciowych.

Kraje prowadzące program szczepień przeciw HPV w ciągu 10 lat odnotowały 90 proc. spadek zakażeń typami 6, 11, 16 i 18 tego wirusa oraz o 90 proc. mniejszą zachorowalność na brodawki narządów płciowych. Ponadto, aż o 85 proc. zmniejszyła się liczba patologii szyjki macicy[4]. Jednak tylko pełny cykl szczepień przeciw HPV chroni przed zachorowaniem. Osoby w wieku 15-35 lat powinny przyjąć trzy dawki w odstępie dwóch i sześciu miesięcy. Kobiety do 35. r. ż. obowiązuje standardowy cykl szczepień, natomiast tym po 35. r. ż. zaleca się wcześniejszą konsultację z ginekologiem. Skierowanie na szczepienie wydaje lekarz internista.

– Szczepienie Gardasil 9 to absolutny przełom w leczeniu nowotworów spowodowanych wirusem brodawczaka ludzkiego. Przy odpowiedniej profilaktyce i świadomości społecznej możemy w zasadzie wyeliminować raka narządów płciowych z naszej codzienności. Mając świadomość, jak bardzo możemy zmienić jakość życia naszych pacjentów za pomocą szczepienia, zawsze polecam moim pacjentom skorzystanie z takiej możliwości – podsumowała ginekolog-endokrynolog, dyrektor medyczny przychodni specjalistycznych enel-med, dr n. med. Katarzyna Skórzewska.

Chcąc popularyzować wiedzę na temat profilaktyki nowotworów, wiele placówek medycznych co roku włącza się do akcji „Różowa wstążka”. Wśród nich są oddziały centrum medycznego ENEL-MED, które do kampanii przystąpiły wraz z czasopismem „Twój Styl”. W ramach akcji od października do końca roku w swoich gabinetach enel-med szczególnie zachęca pacjentów do wykonywania standardowych badań profilaktycznych takich jak rezonans magnetyczny czy USG piersi. Dodatkowo centrum uruchomiło również preferencyjny program szczepień na HPV.

[1] https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/breast-cancer

[2]https://ecis.jrc.ec.europa.eu/explorer.php?$0-0$1-PL$2-All$4-1,2$3-All$6-0,85$5-2020,2020$7-7$CEstByCancer$X0_8-3$CEstRelativeCanc$X1_8-3$X1_9-AE27$CEstBySexByCancer$X2_8-3$X2_-1-1

[3] https://www.onkonet.pl/dp_nnr_rakszyjkimacicy.php

[4] https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/