Trzy lata uczelni badawczych w Polsce. Trwa konferencja IDUB w Gdańsku

Na Politechnice Gdańskiej trwa dwudniowa konferencja sprawozdawcza uczelni wyróżnionych w programie „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnie Badawcze”. Jej organizatorem jest Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z PG. Konferencja umożliwia prezentację dotychczasowych działań uczelni w trzecim roku realizacji programu IDUB oraz wymianę doświadczeń i dobrych praktyk.

W 2019 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeprowadziło pierwszy konkurs w ramach programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnie Badawcze”. Wybór zwycięzców pierwszego konkursu IDUB był punktem zwrotnym dla systemu szkolnictwa wyższego i nauki w Polsce. Politechnika Gdańska zajęła w tym konkursie drugie miejsce w kraju i uplasowała się najwyżej wśród uczelni technicznych.

Od tamtej pory – co roku na innej uczelni – odbywa się konferencja podsumowująca dotychczasowe działania. Poprzednie konferencje sprawozdawcze IDUB odbyły się na Uniwersytecie Warszawskim (2020 r.) oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim (2021 r.) Dzięki IDUB czołowa dziesiątka uczelni wyłonionych w ministerialnym konkursie otrzymuje co roku (do 2026 r. włącznie) subwencję zwiększoną o 10 proc., a uczelnie, które zajęły miejsca 11-20, otrzymują dodatkowe 2 proc.

Uczelnie wykorzystują dodatkowe, wielomilionowe środki głównie poprzez otwieranie programów wspierających kompetencje naukowców, jak również realizację ich projektów badawczych. Politechnika Gdańska do tej pory na wszystkie działania w ramach IDUB wykorzystała już ponad 30 mln zł. Dzięki temu wsparciu m.in.: utworzono 30 programów wspierających naukowców i ich prace badawcze, zostały zorganizowane trzy międzynarodowe konferencje, stworzono międzynarodowe zespoły badawcze i nawiązano szerszą współpracę badawczą z krajami regionu Morza Bałtyckiego. Część środków przeznaczono również na unowocześnienie infrastruktury badawczej i dydaktycznej.

Konferencja IDUB na PG

– Możemy wszyscy jednoznacznie stwierdzić, że wyróżnienie w programie IDUB było nie tylko ogromnym docenieniem wcześniejszych dokonań naszych uczelni, ale też otwarciem nowych możliwości na dynamiczny rozwój i pokazanie ich pełnego potencjału – mówił, witając gości, prof. Krzysztof Wilde, rektor PG. – Przekształcenie w pełnoprawną uczelnię badawczą to długa droga, wymagająca nie tylko ogromnej pracy i konsekwencji w działaniu, ale też znaczących środków finansowych. Tutaj w Gdańsku, dzięki ścisłej współpracy z ministerstwem, postawiliśmy trwałe i solidne fundamenty pod takie przekształcenie. Oprócz programów wspierających naszych naukowców, którzy wzmacniają teraz swoją wiedzę i kompetencje w międzynarodowych instytucjach, regularnie gościmy zagranicznych naukowców i ekspertów, którzy przekazują swoją wiedzę młodym naukowcom, doktorantom i studentom.

W pierwszej części konferencji w wystąpieniach wprowadzających głos zabrali, oprócz rektora Politechniki Gdańskiej, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Wojciech Murdzek oraz prof. Lauritz Broder Holm-Nielsen, przewodniczący zespołu ekspertów w ramach programu IDUB" i współautor raportu o polskim systemie nauki i szkolnictwa wyższego.

– 20 polskich uczelni, które zostały wyróżnione w programie „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnie Badawcze” to elita środowiska akademickiego w Polsce – podkreślał Wojciech Murdzek. – Cieszę się z okazji do podsumowania dotychczasowych dokonań, ale także wyznaczenia perspektywy dalszych działań, by cel zawarty w ustawie, czyli „podniesienia jakości nauki i zarządzania uczelniami”, został osiągnięty. Nasze uczelnie powinny być znane w wymiarze europejskim i globalnym właśnie dzięki wysokiej jakości kształcenia, dydaktyki, badań, czy współpracy z międzynarodowym środowiskiem naukowym i biznesem.

­– Kiedy jest się w samym środku procesu zmian, czasami trudno ocenić, czy wszystkie działania idą w zaplanowanym kierunku – zaznaczył prof. Lauritz Broder Holm-Nielsen, od początku związany z tworzeniem programu IDUB. – Spotykamy się zatem w szerokim gronie, żeby spojrzeć na nie z różnych perspektyw. IDUB to długofalowy proces i wymagający dużego zaangażowania, ale też bardzo dobrze przygotowany i już teraz widzimy, że jego podstawowe założenie, czyli stymulacja do rozwoju i zmian, działa doskonale. Nie jesteśmy nawet na półmetku, a udało się poczynić progres na poziomie zarządzania uczelniami, kreowania środowiska naukowego sprzyjającego badaczom, czy sposobu przekazywania wiedzy – dodał.

W kolejnej części 1. dnia konferencji odbywają się cztery panele dyskusyjne, w których wzięło w sumie dwudziestu naukowców – przedstawicieli polskich uczelni badawczych oraz zagranicznych ekspertów z Danii, Węgier, Rumunii, Norwegii i Wielkiej Brytanii.

Tematy paneli to:

1. Wzmacnianie współpracy z globalną społecznością akademicką.
2. Poszukiwanie odpowiedniego pola badawczego: zmiana profilu badawczego ze względu na potencjał uczelni, aktualne, globalne wyzwania oraz pojawiające się możliwości.
3. Dążenie do zrównoważonego postępu w procesie realizacji misji uczelni.
4. Wypracowanie skutecznych i efektywnych programów rozwoju dla pracowników.

Prof. Peter Maassen z Uniwersytetu w Oslo, prowadzący pierwszą dyskusję mówił na wstępie: – Nauka nie jest ani lokalna ani narodowa. jest globalna. A my musimy pracować na przedefiniowaniem modeli międzynarodowej współpracy, kreować wielostronność, tworzyć nowe relacje z kolejnymi instytucjami. Współpraca równych parterów w równym świecie nauki - do tego powinniśmy dążyć i nad tym pracować.

W kolejnym dniu konferencji naukowcy będą rozmawiać m. in o integracji i konsolidacji polskiego systemu nauki i szkolnictwa wyższego, a wystąpienie wprowadzające w tym dniu wygłosi prof. dr hab. Arkadiusz Adamczyk, przewodniczący Komitetu Polityki Naukowej.

Konferencję można oglądać online.

Więcej o konferencji