e-Wprost 32 (133): Polskie podziemie pielgrzymkowe, horror w pilskim szpitalu i trzy pokolenia aktywistów walczących o Wrocław

Ponadto w numerze: co Unia testuje na Polsce, czy Amerykanie mogą wycofać się z Europy, czemu służy węglowe rozdawnictwo, którą broń najbardziej chwalą sobie Ukraińcy i kto był cichym bohaterem wojny polsko-bolszewickiej.

„Podziemie pielgrzymkowe”. Spośród czterech najcięższych katastrof z udziałem polskich autokarów, w których zginęło każdorazowo powyżej 10 osób, aż trzy były pielgrzymkami. A ile na takich wyjazdach jest wypadków lżejszych, o których się nie dowiadujemy, bo nikt w nich nie zginął, ani nie odniósł poważniejszych obrażeń? To trudno nawet oszacować. Istotą problemu są luki w prawie, które umożliwiają działanie szarej strefy – mówi w rozmowie z Agnieszką Szczepańską dr hab. Joanna Szczepankiewicz-Battek, geograf, profesor w Instytucie Turystyki i Rekreacji Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, długoletni pilot wycieczek i przewodnik turystyczny.

O czym jeszcze w najnowszym „Wprost”

„Moskwa może sobie nie poradzić”. Ukraińskie uderzenie w Krym ma znaczenie symboliczne. Obnaża kruchość rosyjskiego panowania w tym rejonie, zagrożonego także przez utratę strategicznych dla zaopatrzenia sił okupacyjnych linii transportowych pod Chersoniem i w Czonharze – komentuje Jakub Mielnik.

„Niedyskrecje parlamentarne”. Gdzie codziennie bywa premier? Dlaczego szef Agencji Wywiadu musiał odejść? Czym martwią się politycy PiS, a z czego cieszy się KO? Jaką sprawą osobiście zajął się Jarosław Kaczyński, choć już nie zasiada w rządzie? O co chodzi Grzegorzowi Schetynie? O tym i innych sprawach w stałej rubryce piszą Eliza Olczyk i Joanna Miziołek.

„Trzeba się dogadać, choć to trudne”. – Jest takie ryzyko, że rządzący pokonają opozycję w wyborach. PiS jest słaby w sensie koncepcyjnym, ale ciężko ich rozbić. Donald Tusk musi się spotykać z resztą opozycji i z nimi rozmawiać. Aby coś się zadziało, muszą jednak poczuć ryzyko w sondażach. To najlepszy straszak – mówi Agnieszce Szczepańskiej Hanna Gronkiewicz-Waltz, była prezydent Warszawy i była wiceprzewodnicząca PO.

„Jak żyć z Solidarną Polską, czyli rządzenie z wrogiem”. Ostra krytyka Unii Europejskiej, zapowiedź projektu ustawy cofającego likwidację polskiego górnictwa, zbieranie podpisów pod obywatelskim projektem ustawy o ochronie chrześcijan – Solidarna Polska walczy o wyborców i nie ogląda się na dobro całego obozu rządzącego – piszą Eliza Olczyk i Joanna Miziołek.

„Polska jest poletkiem doświadczalnym dla Unii”. Prezes PiS przyjął wojenną retorykę i zapowiedział utrudnianie życia Unii Europejskiej. Ale to nie Polska spędza dziś sen z powiek brukselskich elit, tylko nadchodzące wybory we Włoszech. W tej chwili na naszym rządzie testowany jest mechanizm dyscyplinowania innych krajów – tłumaczy w tekście Elizy Olczyk polityk opozycji, dobrze obeznany w brukselskich realiach.

„>>Więzienie za słowo << nadal obowiązuje”. Jeszcze wiosną 2019 r. minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro deklarował, że jest gotów do dyskusji nad zmianą lub wykreśleniem artykułu 212 z Kodeksu karnego. Minęły lata, Komisja Europejska zarekomendowała wprowadzenie zmian a kierowany przez Ziobrę resort właśnie oświadczył, że w sprawie art. 212 nie planuje żadnych działań – pisze Dariusz Grzędziński.

„Biskup powinien zamilknąć”. Nie wiem, czy biskup Marek Mendyk jest winny. Nie mam pojęcia, czy oskarżenia, jakie przeciw niemu skierował Andrzej Pogorzelski, są prawdziwe. A jednocześnie mam głębokie przekonanie, że w tej sytuacji biskup powinien zostać poproszony o zamilknięcie, a także oddać się do dyspozycji papieża. – ocenia w felietonie Tomasz P. Terlikowski.

„Horror w pilskim szpitalu”. Wymioty przed pracą, wizyty u psychiatrów, silne leki. Wezwania do dyrekcji, po których pracownicy wychodzą z płaczem. Krzyki, ciągłe pretensje i pogoń za zyskiem, który ma zostać osiągnięty jak najtańszą siłą roboczą. Tak pracownicy szpitala w Pile opisują rzeczywistość w placówce. Dyrekcja uważa jednak, że większość problemów, o których mowa, nie istnieje. Bohaterowie reportażu Piotra Barejki odważyli się opowiedzieć o swojej gehennie.

„Pospolite ruszenie ekologów”. – To pierwsza taka akcja w Polsce: udało się w zjednoczyć trzy pokolenia aktywistów. I ruszyli chronić dziki Wrocław.  O Koalicji Wrocławska Ochrona Klimatu, która skupia 23 organizacje i ruchy działające na rzecz przyrody opowiada Krystynie Romanowskiej działaczka ekologiczna Małgorzata Piszczek.

„Męska para taneczna to nie sensacja”. Skoro za polską normę kulturową uznajemy to, że faceci tańczą ze sobą po pijaku, to dlaczego nas dziwi to, że tańczą na trzeźwo? – zastanawiają się Dawid Belach i Tomasz Sępowicz, tancerze i instruktorzy queertango. – Żyjemy w kulturze, w której ciało wciąż jest tabu. To znaczy chętnie zobaczymy w reklamie roznegliżowaną kobietę, ale gdy facet chce przytulić innego faceta, bo ten drugi ma gorszy moment w życiu, to zazwyczaj musi go mocniej po plecach walnąć, żeby „nie było w tym czułości” – mówią w wywiadzie Pauliny Sochy-Jakubowskiej.

„Węglowe >>jakoś to będzie <<”. Węgiel plus, czyli 3000 zł wsparcia dla palących węglem to kara dla tych, którzy zmienili źródła ciepła. Oni na nowelizację ustawy poczekają do września, ale i tak dostaną mniej. Ale węglowe rozdawnictwo przy obecnym kryzysie ma trochę uspokoić nastroje przed niepewnym sezonem grzewczym. Czy jednak tak się stanie, czy efekt będzie przeciwny, okaże się już niebawem – pisze Karolina Baca-Pogorzelska.

„Jesteśmy dokładni w rażeniu celów”. – Jako osoba zmotywowana mogę walczyć nawet w dżinsach i swetrze. Ale z dobrą bronią – mówi dowódca ukraińskiej grupy wywiadu o pseudonimie Wirus. Stan uzbrojenia swojej jednostki ocenia na 5 w 10-stopniowej skali i podkreśla, że brakuje porządnej broni strzeleckiej i amunicji. Polsce dziękuje natomiast za zestawy Piorun, czołgi, które chwalone przez kolegów pancerniaków, no i oczywiście za Kraby. – Strzela na odległość do 40 km. Sześć strzałów na minutę, Czas doprowadzenia do pozycji bojowej 30 sekund – cudowna maszyna! – podkreśla w rozmowie z Oleną Bondarenko.

„Tu na razie jest ściernisko...”. Egipt i Indonezja wkrótce będą miały nowe stolice. Obie powstają od zera: jedna na pustyni, druga w tropikalnym lesie. Tym samym obydwa kraje dołączą do – wcale nie tak krótkiej – listy państw przenoszących swoje miasta stołeczne. Powody bywają różne. Od przejścia wyniszczającego kataklizmu, przez przeludnienie, po zachciankę autorytarnego przywódcy. Więcej w tekście Michała Banasiaka.

„Czas zewrzeć szeregi”. Nie wiemy, w jakim kierunku rozwinie się kryzys tajwański. Pekin jest nieprzewidywalny, dla USA obszar Indo-Pacyfiku – strategiczny. W przypadku konfliktu w tym subregionie amerykańskie wojska tam skupią swój główny wysiłek. I nie jest tajemnicą, że ich potencjał wojsk lądowych nie pozwala im na prowadzenie jednocześnie operacji na dwóch od siebie odległych teatrach działań wojennych – rozważa w felietonie gen. Waldemar Skrzypczak.

„Starcie cywilizacji”. O podobieństwach wojny z bolszewikami do tej ukraińsko – rosyjskiej, sprzedaniu ziem wschodnich za 30 srebrników i narodowym zrywie opowiada Kacprowi Świsłowskiemu dr hab. Mirosław Szumiłło z IPN i UMCS.

„Jan Kowalewski, czyli człowiek, który odczytał sowieckie szyfrogramy”. Bitwa Warszawska ocaliła niepodległość odradzającej się po zaborach Polski, a także uratowała Europę przed widmem komunizmu. Decydującym manewrem bitwy było kontruderzenie znad rzeki Wieprz. Zaplanowanie go było możliwe dzięki odczytywaniu bolszewickich szyfrogramów odkodowanych przez porucznika Jana Kowalewskiego, którego postać przypomina Rafał Borowski.

„Ignacy Skorupka  – kapelan i bohater”. Ksiądz Ignacy Skorupka zginął pod Ossowem 14 sierpnia 1920 r. W ostatnich chwilach życia wspierał młodych żołnierzy odpierających atak bolszewików. Jego śmierć na froncie to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli bitwy warszawskiej, a jego życie opisuje Maciej Zaremba.

„Krótka historia kryzysów”. Zaradna gospodyni robiąca weki na zimę i piekąca chleb, ubraniowy upcyckling, łatanie i naprawianie, warzywne ogródki ocalane od zapomnienia... To wszystko, tak modne w ostatnich latach, teraz jeszcze zyskuje na znaczeniu, bo skokowy wzrost cen zachęca Polaków do ponownego odkrywania sprawdzonych patentów z lat słusznie minionych – pisze Przemysław Bociąga.

„Pierwszy taki zabieg w Polsce”. – Na świecie zabiegi ablacji nowotworów są standardem, w Polsce nie ma dla nich refundacji. Pacjenci tracą szansę, niektórzy z nich mogliby być wyleczeni lub można byłoby u nich odwlec chemioterapię. Czekamy na zmiany – mówi Katarzynie Pinkosz dr n. med. Grzegorz Rosiak, specjalista w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej CSK WUM.

„Spuścizna Janusza Głowackiego”. Mija pięć lat od jego śmierci. Był nie tylko uznanym i popularnym pisarzem, ale też chyba jedynym celebrytą, który zdobył wielką sławę dzięki literaturze. Nie ma go i ta nieobecność potwierdza, jak fałszywe jest powiedzenie o tym, że nie ma ludzi niezastąpionych. A im więcej czasu upływa, tym lepiej widać, jak bardzo mylili się ci, którzy widzieli w nim tylko celebrytę-playboya, a nie dostrzegali po prostu mądrego człowieka – kultowego pisarza wspomina Leszek Bugajski.

„Królowa zaprasza do tańca i wspomnień”. Na nowej płycie „Renaissance” teksty Beyonce są mocne, naszpikowane wulgaryzmami i agresywnym erotyzmem. Kiedy diwa ma ochotę na seks, nie ucieka się do półsłówek i domysłów. Niezależnie od humoru, to ona rządzi w sypialni. I ma sporo, nie tylko na ten temat, do powiedzenia. Więcej w tekście Macieja Drzażdżewskiego.

„Jak się można pięknie różnić”. Pisarze kończąc czterdziestkę zazwyczaj wchodzą w najlepszy okres twórczości. W ostatnim miesiącu pojawiły się dwie powieści bardzo uzdolnionych pisarzy właśnie w tym wieku. O kryminalnym „Tangu” Michała Witkowskiego i egzystencjalnej „Sigil” Bohdana Sławińskiego pisze Leszek Bugajski.

„Kariera owcy podwawelskiej”. Bohaterem mojego rodzinnego Krakowa nieoczekiwanie stała się owca. Zwierzę o imieniu Janina pojawiło się na konferencji prasowej u boku samego wiceprezydenta. Wcześniej wystąpiło w klipie promującym miasto, w ramach kampanii „Kraków cię zasmoczy".  Szybko wyszło na jaw, że wynajem stworzenia kosztował ponad sześć tysięcy. Za tę cenę podobno można nabyć całe stado owiec – zauważa w felietonie Łukasz Orbitowski.

Najnowsze wydanie e-Wprost jest dostępne w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play. Teraz łatwe do czytania również na urządzeniach mobilnych.