Łukasiewicz o obronności na konferencji Defence24

Obronność to temat niezwykle ważny, szczególnie w kontekście trwającej już od ponad 80 dni agresji wojsk rosyjskich na Ukrainę. Wojna na Ukrainie obliguje nas do zredefiniowania pojęcia polskiej racji stanu i bezpieczeństwa narodowego w zmieniającej się sytuacji geopolitycznej w Europie i na świecie.

Jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed polskimi instytucjami B+R, jest stworzenie platform współpracy, wymiany myśli i idei, dzięki którym będą rodziły się nowe rozwiązania technologiczne. W ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz integrujemy potencjał kilkudziesięciu instytutów i uzyskujemy efekt synergii z ich działań. Nasze doświadczenie oraz kompetencje stanowią cenny know-how, który przyczynia się do rozwoju współpracy badawczo-rozwojowej również w sektorze obronnym – powiedział  Michał Janasik, wiceprezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Współpraca badawcza na rzecz obronności

Instytuty Łukasiewicza mają wieloletnią tradycję współpracy z polskim sektorem obronnym. Mamy szeroki zakres kompetencji użytecznych dla celów wojskowych. Kompetencje te dotyczą m.in.:

• zaawansowanych układów napędowych do silników rakietowych,
• składników paliwa rakietowego,
• bezzałogowych statków powietrznych,
• elementów pancerzy,
• układów elektronicznych o wysokiej dopuszczalnej temperaturze pracy, mogących pracować w zakresie dużych częstotliwości oraz mocy w tym wytwarzania materiałów do ich produkcji,
• zaawansowanych tworzyw sztucznych i kompozytów otrzymanych z ich wykorzystaniem oraz czujników i detektorów.

Aby pomóc rozwinąć bądź przywrócić potencjał polskiego przemysłu obronnego, instytuty Łukasiewicza deklarują chęć współpracy ze wszystkim jednostkami badawczo-rozwojowymi w Polsce. (…) W Łukasiewiczu  mamy obecnie około 40 tys. produktów gotowych do natychmiastowego wdrożenia bądź już wdrożonych (..) Mamy 4,5 tys. inżynierów, którzy posiadają kompetencje w zakresie kluczowych - dla polskiego przemysłu obronnego - technologii. Jesteśmy w stanie realizować duże i skomplikowane projekty w tym sektorze polskiej gospodarki – dodał wiceprezes M.Janasik.

Obszary specjalizacji Łukasiewicza

Zakres kompetencji Sieci Badawczej Łukasiewicz jest szeroki i stanowi potencjał do pogłębienia współpracy z sektorem obronnym. W połączeniu z sektorem biznesowym, Łukasiewicz ma pełen potencjał w zakresie: technologii dotyczących azotku galu (GaN), obejmujący zarówno jego wytwarzanie, jak i technologie jego przygotowania do produkcji elementów półprzewodnikowych oraz produkcji tych elementów (tranzystorów). Istnieje możliwość wdrożenia technologii wykorzystania ich do wytwarzania bardziej złożonych układów – GaN (obok zastosowań do produkcji laserów i diod elektroluminescencyjnych (LED)). Technologia pozwala na budowanie układów pracujących w zakresie wysokich częstotliwości oraz mocy, przy relatywnie małych rozmiarach (w porównaniu z tradycyjnymi półprzewodnikami).

Łukasiewicz posiada szereg kompetencji i obszarów potencjalnej współpracy z sektorem obrony. Mogą to być m.in.:

• nowoczesne systemy napędowe do rakiet, składniki paliwa rakietowego cechujące się niskim śladem węglowym,
• elementy pancerzy obniżające wpływ promieniowania neutronowego na załogę pojazdów zmechanizowanych,
• bezzałogowe statki powietrzne o zastosowaniu militarnym, w szczególności w zakresie rakietowych silników manewrujących oraz zasilania dronów.

Technologie Łukasiewicza na Defence24Day

Łukasiewicz - PIAP oferuje także najnowocześniejsze, duże bezzałogowe platformy lądowe, które z powodzeniem spełnią potrzeby operacyjne Sił Zbrojnych RP i są odpowiednie do wymagań pola walki zarówno bliższej, jak i w dalszej perspektywie.

Podczas wydarzenia Łukasiewicz – PIAP zaprezentował kilka projektów i rozwiązań odpowiadających na rosnące zapotrzebowanie wojska i służb na specjalistyczne bezzałogowe pojazdy rozpoznawcze i zrobotyzowane cele strzeleckie. 

• ATENA - autonomiczny system dla terenowych platform lądowych z funkcją podążania za celem ATENA umożliwia m.in. sterowanie platformą transportową wspomagającą oddziały piechoty, tworzenie konwojów i ograniczenie liczby ludzi niezbędnych do transportu wyposażenia i pojazdów. System można instalować na różnorodnych platformach mobilnych, takich jak samochody, roboty i quady. Podczas konferencji Defence24Day zaprezentowano pickup Ford Ranger, na którym testowany wyżej opisany system.
• MOBI–TARGET - system inteligentnych, mobilnych celi strzeleckich z detekcją trafień z kompozytowym pancerzem ochronnym. Każdy cel wyposażony jest w konsolę operatorską z wytworzonym oprogramowaniem do konfiguracji, sterowania i prezentacji danych. System wykrywa trafienia w manekina pociskiem i przesyła komunikat do konsoli operatorskiej. Tym samym strzelec lub instruktor prowadzący szkolenie otrzymuje informację o parametrach trafienia i lokalizacji celu na poligonie w chwili postrzału.
• PIAP PATROL - średni robot gąsiennicowy PIAP PATROL (95 kg) wykorzystywany do detekcji i neutralizacji może zastępować lub wspomagać człowieka w najbardziej niebezpiecznych zadaniach. Jego konstrukcja zapewnia montaż i wykorzystanie kilku akcesoriów jednocześnie. Lekki panel sterowania robota obsługuje zarówno mobilne systemy rentgenowskie, jak i czujniki CBRN. Wymiary robota i zastosowany układ napędowy pozwalają na przeprowadzenie działań zarówno wewnątrz budynków, jak i w trudnych warunkach terenowych.
• PIAP FENIX - lekki robot zwiadowczy (15 kg) PIAP FENIX został stworzony do prowadzenia rozpoznania w bezpośredniej styczności operacji wojskowych, w tym miejsc niedostępnych dla człowieka. Robot wyróżnia się długim czasem pracy – aż sześć godzin. Zamontowane na bazie mobilnej robota kamery dzienne i nocne (opcjonalnie: termowizyjne, noktowizyjne) umożliwiają prowadzenie obserwacji przez całą dobę.

Jak podkreślił prof. nzw. dr hab. inż. Piotr Szynkarczyk - Dyrektor Łukasiewicz - PIAP: Wojny będą bezzałogowe. Nie ma od tego ucieczki. Wiele krajów pracuje nad automatyzacją operacji i takie możliwość przedstawia instytut prezentując system ATENA czy PIAP HUNTeR.

Łukasiewicz-PIAP wspólnie z firmą Jakusz promował także pojazd IRIS do przewozu ładunków wybuchowych z pojemnikiem gazoszczelnym.

Przykłady projektów Łukasiewicza w zakresie obronności

• Łukasiewicz – ILOT od wielu lat prowadzi badania związane ze złożonymi zagadnieniami dynamicznymi w nowoczesnych typach napędu rakietowego. Instytut ma również prototyp rakiety Bursztyn, w wersji przygotowanej do transportu.
• Łukasiewicz – ILOT opracował technologię wytwarzania bardzo czystego nadtlenku wodoru (H2O2) o jego zawartości powyżej 99,5%. W użyciu gospodarczym stosuje się jego roztwory o zawartości 30% H2O2. Zamówienia na próbki przychodzą z całego świata.
• Łukasiewicz – ICSO opracował technologię wytwarzania tworzywa (na bazie poliolefin), które odpowiednio zmodyfikowane i z zastosowaniem odpowiednich napełniaczy pochłania promieniowanie neutronowe.
• Poli(siarczek fenylenu), PPS, jest polimerem o naturalnej (nie wymagającej wprowadzania dodatków obniżających palność) odporności na zapalenie, wysokiej odporności na czynniki chemiczne oraz wysokiej maksymalnej temperaturze pracy (do 240 ℃). Technologię wytwarzania tego polimeru opracowali Łukasiewicz–ICSO wraz z Grupą Azoty (Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki "Siarkopol" S.A. oraz Polskie Konsorcjum Chemiczne Sp. z o.o.).
• Poliwęglany są tworzywem łączącym w sobie dobre parametry wytrzymałościowe (konstrukcyjne) z dość wysoką temperaturą zeszklenia (130 ℃) i przezroczystością. Otrzymanie tworzywa o najlepszych parametrach konstrukcyjnych wymaga zastosowania technologii wykorzystującej fosgen (gaz bojowy stosowany w I wojnie światowej), co skutkuje bardzo dużym obciążeniem dla środowiska naturalnego. Obecnie Łukasiewicz – ICSO w ramach dotacji celowej pracuje nad technologią wytwarzania dodatku (bisfenolu trimetylocykloheksanonu, BP TMC), który poprawia możliwości otrzymania tworzywa o lepszych właściwościach konstrukcyjnych metodą prawie neutralną dla środowiska naturalnego, a jednocześnie pozwala na otrzymanie tworzywa o znacznie podwyższonej temperaturze zeszklenia (czyli w temperaturze, w której tworzywo może być używane), typowo do 160 ℃, w razie potrzeby nawet 200 ℃.