„Zielona” taksonomia już nie jest zielona. Stanowisko WWF.

Komisja Europejska uległa naciskom ze strony Francji i innych państw (1), publikując zestaw zasad w zakresie zrównoważonych finansów, które przyniosą szkody działaniom na rzecz środowiska i klimatu w UE oraz na świecie. Komisja oficjalnie zakwalifikowała gaz ziemny oraz energię jądrową jako technologie środowiskowo zrównoważone w ramach Europejskiej Taksonomii – Zielonego przewodnika inwestycyjnego UE – pomimo tego, iż gaz ziemny generuje znaczące emisje gazów cieplarnianych, zaś energia jądrowa wytwarza wysoce radioaktywne odpady, z którymi nadal nie umiemy sobie poradzić.

Parlament Europejski musi odrzucić fałszywą Zieloną Taksonomię

Takie rozwiązanie w znaczący sposób odbiega od standardu dla rynku zielonych obligacji wykluczającego zarówno gaz jak i energię jądrową oraz powoduje ryzyko skierowania miliardów Euro na szkodliwe inwestycje. A jeszcze w zeszłym tygodniu doradcy naukowi Komisji Europejskiej skrytykowali jej propozycję wskazując, iż nie jest ona zgodna z „Rozporządzeniem o Taksonomii” oraz stanowi „znaczące ryzyko podważenia ram dla zrównoważonej Taksonomii”.

Celem propozycji Komisji miało być uszczegółowienie aktualnego Rozporządzenia w sprawie taksonomii. Artykuł 19 tego Rozporządzenia wymaga od kryteriów w ramach taksonomii oparcia o naukę, unikania specjalnego traktowania wybranych technologii oraz łatwej weryfikacji. Kryteria dla gazu oraz energetyki jądrowej naruszają każde z tych wymagań i w związku z tym są niespójne z rozporządzeniem. WWF wzywa zatem Parlament Europejski oraz Radę Unii, które mogą oddać głos w sprawie na tak lub nie, do odrzucenia tej propozycji.

Ester Asin, Dyrektor Europejskiego Biura WWF:

„Propozycja ta powstała pod ogromną presją przemysłów faworyzowanych przez niektóre europejskie rządy. Przyjęty dziś przez Komisję dokument skieruje europejski system finansowy przeciwko naszej planecie. Należy to zatem ponownie przemyśleć i wyłączyć gaz i energię jądrową z taksonomii.

Francja od miesięcy działała na rzecz uznania energetyki jądrowej za zrównoważoną w ramach unijnej taksonomii. W zamian za poparcie ze strony Polski, Węgier, Czech, Słowacji oraz innych państw, rząd francuski zgodził się proaktywnie wesprzeć gaz ziemny, pomimo braku podstaw naukowych. Niemcy wspierają uwzględnienie gazu, ale odrzucają energetykę jądrową.

Po stronie dowodów naukowych stanęła Hiszpania, sprzeciwiająca się uwzględnieniu zarówno gazu jak i energetyki jądrowej. Grupa państw takich jak Austria, Dania, Luksemburg i Portugalia sprzeciwiają się energetyce jądrowej. Rząd Austrii obiecał podważać legalność każdej regulacji, która uwzględni energetykę jądrową. Podczas gdy część państw członkowskich brała udział w przygotowywaniu tej propozycji, Parlament Europejski – oraz obywatele – zostali z tego procesu wykluczeni.”

Pierre Cannet, Dyrektor ds. rzecznictwa i kampanii, WWF Francja:

„To Francja (1) starała się doprowadzić do obecnego wyniku, szkodliwego zarówno dla francuskiej wiarygodności jak i Europejskiego Zielonego Ładu. Zawarła porozumienie z najgorszymi szkodnikami klimatycznymi UE, które może przesunąć miliardy Euro w inwestycje w paliwa kopalne, zamiast ku energetyce odnawialnej. Tym samym jej wiarygodność cierpi już na samym początku pełnienia roli Prezydencji UE. Nie można poświęcać roli Prezydencji narodowym interesom, czy też kalendarzowi wyborczemu. Wzywamy wszystkich członków Parlamentu Europejskiego do odrzucenia tego porozumienia, całkowicie podkopującego przewodnictwo Europy w zielonym finansowaniu i powodującemu ryzyko nieosiągnięcia przez Europę jej celów klimatycznych.”

Wielu inwestorów, jak również banki, dało do zrozumienia, że nie poprą fałszowania zielonej taksonomii (2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) – systemu, który stworzono wprost by pomóc inwestorom zidentyfikować w prosty i przejrzysty sposób zielone działania gospodarcze. Dzisiejszy tekst dzieli rynki finansowe – wbrew celowi taksonomii, którym jest zjednoczenie wysiłków rynków – i spowalnia transformację.

Sebastien Godinot, Starszy Ekonomista w Europejskim Biurze WWF:

„Komisja Europejska pozwoliła rządom na rozwodnienie tego rozporządzenia – a fiasko to stworzy bałagan na rynkach finansowych. Z naukowego punktu widzenia dokument ten jest oszustwem, które należy odrzucić by chronić wiarygodność całej Europejskiej Taksonomii. Żadna wiarygodna instytucja finansowa nie powinna wykorzystywać tego rozporządzenia do podejmowania decyzji w zakresie zielonych finansów, gdyż ryzykowałaby wystawienie się na ryzyko szkód reputacyjnych wynikające z zarzutów o greenwashing, utratę bądź zablokowanie aktywów oraz komplikacje prawne.”

Henry Eviston, Specjalista ds. Polityki Zrównoważonego Finansowania w Biurze Europejskim WWF:

„W tym haniebnym procesie, Komisja Europejska dokonała politycznej zmowy z niektórymi europejskimi rządami. Ostateczne kryteria dotyczące gazu i energetyki jądrowej są znacznie gorsze dla klimatu, niż przedstawione w projekcie skrytykowanym przez Europejską Platformę ds. zrównoważonego finansowania (9). Ustanawiając cele poniżej tych wymaganych aktualnie przez istniejący rynek zielonych obligacji, UE traci swe przewodnictwo w zielonym finansowaniu i wysyła na cały świat mylący sygnał. Z politycznego punktu widzenia, Parlament Europejski został potraktowany jako instytucja europejska niższej rangi. Nie może on zatem po prostu podpisać się pod decyzją europejskich rządów, ale musi ją odrzucić.”

Mirosław Proppé, Prezes Fundacji WWF Polska:

„Energetyka gazowa owszem, może stanowić przejściową odpowiedź pozwalającą na dekarbonizację - ale nowe inwestycje w bloki oparte o gaz ziemny nadal będą produkowały gazy cieplarniane – a więc w dłuższym okresie nie przyczyniają się wystarczająco do celu redukcji emisji - i mogą okazać się nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia. Biorąc zaś pod uwagę przewidywaną podaż wodoru, mało prawdopodobne wydaje się wykorzystanie tych mocy docelowo do spalania wodoru, co dodatkowo podważa sens podejmowania takich inwestycji. Po drugie, lobbowanie za gazem to lobbowanie na rzecz jego eksporterów. W naszej analizie [https://www.wwf.pl/aktualnosci/o-tajemniczych-emisjach-i-cenach-pradu-slow-kilka] mówiliśmy o tym, jak niebezpieczny to kierunek z punktu widzenia geopolityki, ciągłości dostaw i cen.”

Marcin Kowalczyk, Kierownik Zespołu Klimatycznego WWF Polska:

„Inwestycje w energetykę jądrową są projektami zarówno czaso- jak i kapitałochłonnymi, a prowadzone od lat projekty w Europie są opóźnione i tylko zwiększają budżety. Skupianie się na nich oznacza zaalokowanie kapitału potrzebnego na inne działania, o krótszym horyzoncie czasowym. Ze względu na wiek polskich elektrowni, już od 2025 roku konieczne będzie wyłączanie części bloków węglowych. By uniknąć ryzyka black-outu niezbędne jest przeznaczenie kapitału na dodatkową moc o krótkim okresie inwestycji. Jedynym takim źródłem energii w chwili obecnej jest energetyka odnawialna.”

Odniesienie (1): https://www.wwf.eu/?uNewsID=5893316

• Francja stworzyła koalicję europejskich rządów stanowiącą podstawę dla wymiany „gaz za energię jądrową” w porozumieniu nazwanym „Propozycją francuską”

• Francja, Polska, Węgry, Szwecja, Finlandia, Niderlandy, Czechy, Rumunia, Słowacja oraz Słowenia prowadziły kampanię za uwzględnieniem w taksonomii energetyki jądrowej.

• Z kolei Polska, Węgry, Grecja, Bułgaria, Czechy, Rumunia, Chorwacja, Cypr, Malta i Słowacja otwarcie lobbowały za uwzględnieniem w taksonomii gazu ziemnego.

Źródła:

(2) European Investment Bank May Refrain from Bestowing Green Label on Gas, Nuclear (dostęp 2.02.2022)

(3) Investors worth €50 trillion call on EU to exclude gas from green finance taxonomy (dostęp 2.02.2022)

(4) UN Principles For Responsible Investment statement (dostęp 2.02.2022)

(5) Net-Zero Alliance Plans to Reject Gas, Nuclear as Green Assets (dostęp 2.02.2022)

(6) Eurosif statement on risks arising from inclusion of natural gas & nuclear energy in the EU Taxonomy (dostęp 2.02.2022)

(7) Net Zero Banking Alliance Germany statement (dostęp 2.02.2022)

(8) Dutch Pension Federation Calls for Scientific Nature of Taxonomy to be Preserved (dostęp 2.02.2022)

(9) See EU Taxonomy: Commission’s expert group says no to EU’s greenwashing of fossil gas and nuclear energy (dostęp 2.02.2022)